Psychology important questions ЁЯУМ

PSYCHOLOGY SPECIAL...
join best coaching institute in indora 


рдк्рд░рд╢्‍рди 1-рдмुрдж्рдзि рдХे рдкрд░िрдгाрдоों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╕рдо्‍рднाрд╡рдиा рд╡рдХ्рд░ рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХिрдпा ।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рдЯрд░्рдорди рдиे ।

рдк्рд░рд╢्‍рди 2-рдмाрд▓ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдХ्‍рдпा рд╣ोрддी рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рдмाрд▓ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рд╡рд╣ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╣ोрддी рд╣ै। рдЬिрд╕рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдХेрди्рдж्рд░ рдмिрди्рджु् рдмाрд▓рдХ рд╣ोрддा рд╣ै। рдРрд╕ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдмाрд▓рдХों рдХी рд░ूрдЪि рдХो ,рдХ्рд╖рдорддाрдУं рдХो , рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХो рдз्рдпा‍рди рдоें рд░рдЦрдХрд░ рдк्рд░рджाрди рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рдмाрд▓ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдХрд╣рддे рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्‍рди 3 -рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдЬрдирдХ рдХौрди рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рдЬॉрди рдбेрд╡ी

рдк्рд░рд╢्‍рди 4-рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рдЯ рд╡िрдзि рдХे рдЬрдирдХ рдХौрди рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ - рдХिрд▓ рдкैрдЯ्рд░िрдХ рдФрд░ рдЬॉрди рдбेрд╡ी ।

рдк्рд░рд╢्‍рди 5-рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХिрд╕ рдкрд░ рдЕрдзिрдХ рдмрд▓ рджेрддी рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ - рдкोрдЬेрдХ्рдЯ् рд╡िрдзि рд╕े рдкрдвाрдиे рдкрд░ рдЕрдзिрдХ рдмрд▓ рджेрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्‍рди 6-рдмाрд▓рдХो рдХे рдиैрддिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдЬрдирдХ рдХौрди рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рдХोрд╣рд▓ рд╡рд░्рдЧ

рдк्рд░рд╢्‍рди 7-рдиैрддिрдХрддा рдХा рдХ्рдпा рдЕрд░्рде рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рдмाрд▓рдХ рдоे рдиैрддिрдХ рдЧुрдгों рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рдиा рд╣ी рдиैрддिрдХрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े - рдЭूрда рди рдмोрд▓ो , рдмрдбो рдХा рдЖрджрд░ рдХрд░рдиा , рджूрд╕рд░ों рдХी рдЖрдЬ्рдЮा рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиा , рджूрд╕рд░ो рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рдиा , рдоिрд▓рдЬुрд▓рдХрд░ рд░рд╣рдиा рдЖрджि

рдк्рд░рд╢्‍рди 8-рдХोрд╣рд▓рд╡рд░्рдЧ рдиे рдиैрддिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдХिрддрдиे рдЪрд░рдгो рдоे рдмांрдЯा рд╣ै
рдЙрдд्‍рддрд░ -рддीрди рдЪрд░рдгो рдоे рдмांрдЯा –
1. рдкूрд░्рд╡ рд░ूрдгीрдЧрдд рдиैрддिрдХрддा рдХा рд╕्рддрд░ (4-10 рд╡рд░्рд╖)
2. рд░ूрдгीрдЧрдд рдиैрддिрдХрддा рдХा рд╕्рддрд░ (10-13 рд╡рд░्рд╖)
3. рдЙрдд्рддрд░ рд░ूрдгीрдЧрдд рдиैрддिрдХрддा рдХा рд╕्рддрд░ (13 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡рд░्рд╖)

рдк्рд░рд╢्‍рди 9- рд╕рдоीрдкрд╕्рдеो рд╡िрдХाрд╕ рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्рдз (ZPD) рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा ।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рдмाрдЗрдЧोрдЯрд╕्рдХी् рдиे

рдк्рд░рд╢्‍рди 10 -рдмाрдЗрдЧोрдЯрд╕्рдХी् рдХрд╣ॉ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдеे।
рдЙрдд्‍рддрд░ - рдмाрдЗрдЧोрдЯрд╕्рдХी् рд░ूрд╕ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдеे।

рдк्рд░рд╢्‍рди 11-рдЕंрдзो рдХी рд▓िрдкि рдХे рдЬрдирдХ рдХौрди рд╣ै
рдЙрдд्‍рддрд░ - рд▓ुрдИ рдм्рд░ेрд▓ !

рдк्рд░рд╢्‍рди 12- L.K.G рд╡ U.K.G рдкрдж्рдзрддि рдХे рдЬрдирдХ рдХौрди рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ - рдл्рд░ोрдмेрд▓ !

рдк्рд░рд╢्‍рди 13-рдирд░्рд╕рд░ी рдкрдж्рдзрддि рдХे рдЬрдирдХ рдХौрди рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ - рдоाрд░िрдпा рдоाрди्рдЯेрд╕рд░ी !

рдк्рд░рд╢्‍рди 14-рднूрд▓ рдПрд╡ं рдк्рд░рдпрдд्рди рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдиे !

рдк्рд░рд╢्‍рди 15-рдЕрдиुрдХूрд▓िрдд рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдпा рдХ्рд▓ाрд╕рд╕िрдХी рдЕुрдирдмрди्рдзрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा ।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рдкैрд╡рд▓ॉрд╡ рдиे !

рдк्рд░рд╢्‍рди 16-рдХ्рд░िрдпा рдк्рд░рд╕ूрдд рдЕрдиुрдмрди्рдз рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा ।
рдЙрдд्‍рддрд░ - рд╕्рдХिрдирд░ рдиे !

рдк्рд░рд╢्‍рди 17- рдЬीрдирдк्рдпाрдЬे рдХिрд╕ рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХे рд╕рдорд░्рдердХ рдеे।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्рдордХ !

рдк्рд░рд╢्‍рди 18-рдЬीрдирдк्рдпाрдЬे рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдеे।
рдЙрдд्‍рддрд░ -рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैрдг्рдб рдХे !



  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдЕंрд░्рддрд░्рдж्рд╡ंрдж्рд╡ рдХे рд╕рдоाрдзाрди рдоें рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕्‍рдеाрди рд╣ै – рдЙрджाрдд्‍рддीрдХрд░рдг
  • рд╣рдоाрд░े рдорд╕्рддिрд╖्‍рдХ рдХा рдЪेрддрди рднाрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै – 1/10
  • рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╡ рдЕрдиौрдкрдЪाрд░िрдХ рдХिрд╕рдХी рд╡िрдзिрдпाँ рд╣ैं – рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्‍рдХाрд░
  • рдЬिрд╕ рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्‍рдХाрд░ рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े рдЫाрдд्рд░рд╕े рдШрд░ рддрдеा рдЖрд╕рдкाрд╕ рдХे рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╕ूрдЪрдиाрдПँ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХी рдЬाрддी рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдиिрджाрдиाрдд्‍рдордХ рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्‍рдХाрд░
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै – 0-5 рд╡рд░्рд╖ рдоें
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕्‍рдк्рд░ेрди्‍рдЬрд░ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ुрдбौрд▓рдХाрдп
  • рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рдЕрди्‍рддрд░्рдмोрдз рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпा рдЧрдпा – рдоॉрд░्рдЧрди рдПрд╡ं рдоुрд░्рд░े
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдЕрди्‍рддрд░्рдоुрдЦрддा рддрдеा рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦрддा рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рджिрдпा рдЧрдпा – рдпुंрдЧ
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдЬैрд╡िрдХ рдиिрд░्рдзाрд░рдХ рд╣ै – рдЖрдиुрд╡ांрд╢िрдХ рдк्рд░рднाрд╡
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдкрд╣рд▓ा рдк्рд░рдХाрд░ाрдд्‍рдордХ рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХिрдпा – рд╣िрдк्‍рдкोрдХ्рд░ेрдЯ्рд╕ рдиें
  • рдХैрдЯрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖िрдд рдХिрдпे рдЧрдпे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╢ीрд▓рдЧुрдгों рдХी рд╕ंрдЦ्‍рдпा рдХिрддрдиी рд╣ैं – 16
  • рдоुрд░्рд░े рдиे рдПрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХी рд░рдЪрдиा рдХрд░рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд░рдЪ рджिрдпा, рд╡рд╣ рдХ्‍рдпा рд╣ै – рд╡िрд╖рдп рдЖрдд्‍рдордмोрдзрди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдк्рд░рд╢्‍рдиाрд╡рд▓ी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХी рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдиिрд╖्‍рда
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рдХрдерди рд╣ै рдХि рд╕рдо्‍рдкूрд░्рдг рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рдЙрдирдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рджो рдоें рд╕े рд╢्рд░ेрдгी рдЕрди्‍рддрдоुрд░्рдЦी рдЕрдерд╡ा рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦी рдоें рд░рдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं – рдпुंрдЧ
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдоाрдкрди рдХी рд╡рд╕्‍рддुрдиिрд╖्‍рда рд╡िрдзिрдпों рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рдирд╣ीं рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै – рдЕрднिрдЬ्рдЮрдкрдХ рдк्рд░рд╢्‍рдиाрд╡рд▓ी
  • рдЕрди्‍рддрд░्рдоुрдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै – рдЗрд╕рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХे рдЧुрдг рдХрдо рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं।
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╢рдм्‍рдж рдХी рдЙрдд्‍рдкрдд्рддि рд▓ेрдЯिрди рднाрд╖ा рдХे рдХिрд╕ рд╢рдм्‍рдж рд╕े рд╣ुрдИ рд╣ै –  рдкрд░рд╕ोрдиा
  • рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдХी рдЕрд╡рдзि рд╣ै – 12 рд╕े 19 рд╡рд░्рд╖
  • рдкрд░्рд╕рдиेрд▓िрдЯी рд╢рдм्‍рдж рдХिрд╕ рднाрд╖ा рдХे рдоूрд▓ рд╕े рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рд▓ैрдЯिрди
  • рд░ोрд░्рд╢ा рд╕्‍рдпाрд╣ी рдзрдм्‍рдмा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХा рдХौрди рд╕ा рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै – рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкी
  • рдЕрди्‍рддрд░्рдоुрдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рд╣ैं – рд╕ंрджेрд╣ी, рд╢ंрдХाрд▓ू рддрдеा рдПрдХाрди्‍рддрдк्рд░िрдп рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े
  • рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдмрдб़े рд╕ंрдШрд░्рд╖, рддрдиाрд╡ рд╡ рддूрдлाрди рдХी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै। рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ा рд╣ै – рд╕्‍рдЯेрдирд▓ी рд╣ॉрд▓
  • рд▓ेрдЯिрди рднाрд╖ा рдоें рдкрд░рд╕ोрдиा рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै – рдоुрдЦौрдЯा
  • рдЯी.рдП.рдЯी. ( рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ ) рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХी рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рдХा рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै – рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкी
  • рдм्рд░ेрд▓ рд▓िрдкि рд╕े рдХिрд╕рдХो рдкрдв़ाрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЕंрдзे
  • рд╕ी.рдП.рдЯी. рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХी рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рд╣ै – рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкी
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдХाрд░рдХ рд╣ै – рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рдПрд╡ं рдЖрдпु
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдПрд╡ं рдмुрдж्рдзि рдоें рд╡ंрд╢ाрдиुрдХ्рд░рдо рдХी – рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рд╣ै।  
  • рдмाрд▓рдХ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдмोрдз рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг 3 рд╡рд░्рд╖ рд╕े 10 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рдХे рдмाрд▓рдХों рдХे рд▓िрдП рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рдХाрд░्рдб рдоें рдк्рд░рддिрд╕्‍рдеाрдкिрдд рдХिрдпे рдЧрдпे рд╣ैं – рд▓ोрдЧों рдХे рд╕्‍рдеाрди рдкрд░ рдЬाрдирд╡рд░ों рдХा
  • рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХे рдЕрди्‍рддрд░्рдЧрдд рдЧрдд्‍рдпाрдд्‍рдордХрддा рдПрд╡ं рд╕्‍рдерд▓ाрдХृрддि рдкрдХ्рд╖ рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХिрдпा – рд▓ेрд╡िрди рд╡ рдл्рд░ाрдпрдб
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╕्‍рдеाрдпी рд╕рдоाрдпोрдЬрди рд╣ै – рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХे рд╕ाрде, рдЬीрд╡рди рдХे рд╕ाрде, рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╕ाрде
  • рд╡ांрдЫिрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╣ोрддा рд╣ै – рд╕ंрд╡ेрдЧीрдп рд╕्рдеिрд░
  • рдмाрд▓рдХ рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдХाрд░рдХ рд╣ै – рд╡ंрд╢ाрдиुрдХ्рд░рдо рддрдеा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдг рдмाрд▓рдХ рдХे рд╕्‍рд╡рд╕्‍рде рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рдкрд░िрд╡ाрд░ рдПрд╡ं рд╡िрдШाрд▓рдп рдоें рд╕ंрд╡ेрдЧों рдХा рджрдорди
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдордиोрджैрд╣िрдХ рд╡्‍рдпрд╡рд╕्‍рдеाрдУं рдХा рд╡рд╣ рдЧрдд्‍рдпाрдд्‍рдордХ рд╕ंрдЧрдарди рд╣ै рдЬो рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХे рд╕ाрде рдЕрдкूрд░्рд╡ рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрди рд╢рдм्‍рджों рдоें рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рджी рд╣ै – рдЖрд▓рдкोрд░्рдЯ
  • рдЫाрдд्рд░ рдХे рдЕрд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ों рдХे рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕рд╣ी рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдк्рд░рдгाрд▓ी
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдоाрдкрди рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдиिрд╖्‍рда рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдЬीрд╡рди рдХрдеा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдХा рд╡िрдХाрд╕рд╢ीрд▓ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддा рд╣ै – рдЧ्рд░ंрдеिрдпों, рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдЕрдиुрднрд╡ों рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдмрд╣िрдоुрд░्рдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╣ोрддा рд╣ै – рдк्рд░рдмрд▓ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЬो рд╕рд░рд▓рддा рд╕े рдкрд░ेрд╢ाрди рд╣ो рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдирд╣ीं рд╣ो।
  • рдХिрд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдоाрдкрди рдХे рд▓िрдП рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡िрдзि рд╣ै – рдЬीрд╡рди рдХрдеा рдпा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡िрдзि рдпा рдЖрдд्‍рдордХрдеा рд╡िрдзि
  • рд░рдХ्рд╖ाрддंрдд्рд░ рдмрд╣ुрдд рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рддा рд╣ै – рджрдмाрд╡ рд╕े рдиिрдкрдЯрдиे рдоें
  • рдмрд░्рд╣िрдоुрдЦी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी, рдЕрди्‍рддрд░्рдоुрдЦी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╕े рдХिрд╕ рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рднिрди्‍рди рд╣ोрддा рд╣ै – рдорди рд╣ी рдорди рдкрд░ेрд╢ाрди рд╣ोрдиे рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдкрдиी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдЕрднिрд╡्‍рдпрдХ्‍рдд рдХрд░рддा рд╣ै।
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдЕрди्‍рддрд░्рдоुрдЦी рдПрд╡ं рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦी рд╡рд░्рдЧो рдоें рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдпुंрдЧ
  • рдПрдХाрди्‍рдд рдоें рд╡िрд╢्‍рд╡ाрд╕ рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡рдпрдХ्рддि рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдЕрди्‍рддрд░्рдоुрдЦी
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рддрдХрдиीрдХ рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рддрдХрдиीрдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЕрдз्‍рдпрдпрди
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоाрдкрди рдХी рдПрдХ рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкी  рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзि рдиीрдЪे рджी рдЧрдИ рд╣ै, рдкрд╣рдЪाрдиिрдпे – рд╢рдм्‍рдж рд╕ाрд╣рдЪрд░्рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдПрдХ рд╕рди्‍рддुрд▓िрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡рд╣ рд╣ै рдЬिрд╕рдоें – рдЗрджрдо् рдПрд╡ं рдкрд░рдо् рдЕрд╣рдо् рдХे рдмीрдЪ рд╕рди्‍рддुрд▓рди рд╕्‍рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдЕрди्‍рддрд░्рдоुрдЦी рдмाрд▓рдХ рдХी рдоुрдЦ्‍рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ोрддी рд╣ै – рдПрдХाрди्‍рдд рдоें рд░рд╣рдХрд░ рдХрдо рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдоाрдирд╡ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдкрд░िрдгाрдо рд╣ै – рдЖрдиुрд╡ंрд╢िрдХрддा рдФрд░ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХी рдЕंрддрдХ्рд░िрдпा рдХा
  • рдХुрдЫ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЬिрд╕ рд░ूрдк рдоें рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡рд╣ी рдЙрд╕рдХा – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╣ै।
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоाрдкрди рдХी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्рдиिрд╖्‍рда рд╡िрдзि рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЗрддिрд╣ाрд╕
  • CAT рдоाрдкрддा рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡

  • рдл्рд░ॉрдпрдб рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдмाँрдЯा рд╣ै – рдЗрджрдо्, рдЕрд╣рдо् рддрдеा рдкрд░рдо् рдЕрд╣рдо् рдХे рд░ूрдк рдоें।
  • рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрд░ोрдЧ्‍рдп-рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕े рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рд╣ै – рд╕ंрддुрд▓िрдд рдПрд╡ं рд╡्‍рдпрд╡рд╕्‍рдеाрдкिрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рдиा।
  • рдИрдоाрдирджाрд░ी рдХे рдоूрд▓्‍рдпांрдХрди рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХृрдд्рд░िрдорд╡ाрддाрд╡рд░рдг рд╕ृрдЬिрдд рдХрд░рддा рд╣ै, рдЬрд╣ाँ рдмाрд▓рдХ рдкैрд╕ा рдЪुрд░ा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХा
  • рднрдЧ्‍рдиाрд╢ा рдПрд╡ं рдоाрдирд╕िрдХ рдж्рд╡рди्‍рдж्рд╡ рдХे рдХाрд░рдг рд╣ै – рдЬैрд╡िрдХीрдп рдПрд╡ं рднौрддिрдХ рдХाрд░рдХ, рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдХाрд░рдХ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХाрд░рдХ
  • рд╡िрдЪाрд░ों, рднाрд╡рдиाрдУं рддрдеा рдЕрднिрд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рд╕ंрдпुрдХ्‍рдд рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЙрдирдХे рд╕्‍рд╡рдпं рдХे рдмाрд░े рдоें рд░рдЦрддे рд╣ैं, рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рд╕्‍рд╡-рдк्рд░рдд्‍рддрдпрдп
  • рдЕрд╡рдЪेрддрди рд╕े рдк्рд░рдпुрдХ्‍рдд рд╡्‍рдпूрд╣ рд░рдЪрдиा рдЬो рдЕрд╣рдо рдХो рджु:рдЪिрди्‍рддा рд╕े рдмрдЪाрддी рд╣ै, рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рд░рдХ्рд╖ा рдпुрдХ्рддि
  • рдЕंрдд:рд╕्‍рдд्рд░ाрд╡ी рдЧ्рд░ंрдеिрдпाँ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдХैрд╕ी рдХाрд░рдХ рд╣ै – рдЖрдиुрд╡ांрд╢िрдХ
  • рдордиो-рд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгрд╡ाрдж рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рд╕िрдЧ्‍рдордг्‍рдб рдл्рд░ॉрдпрдб
  • рдиिрдо्‍рди‍िрд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░ рдмрд▓ рджिрдпा рд╣ै – рдмрдг्‍рдбुрд░ा рдиे
  • рд░ोрд░्рд╢ा рд╕्‍рдпाрд╣ी рдзрдм्‍рдмा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоाрдкрди рдХे рд▓िрдП
  • рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгрд╡ाрджिрдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдоाрдирд╡ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рдирд╣ोрддा рд╣ै – рдЕрдЪेрддрди рдорди рдж्рд╡ाрд░ा
  • рд▓िрдпोрдкोрд▓्‍рдб рдмैрд▓рдХ рдиे рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХिрдпा рд╣ै – CAT
  • рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рд╡िрдзि рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХिрдпा [рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрдЪेрддрди рдорди рдХा
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдЙрд╕рдХो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЕंрд░्рддрдоुрдЦी, рдмрд░्рд╣िрдоुрдЦी рд╡рд░्рдЧों рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╣ै – рдпुंрдЧ
  • рдЕрдЪेрддрди рдорди рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкी рд╡िрдзिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдЯी.рдП.рдЯी.рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рдХाрд░्рдб рдХी рд╕ंрдЦ्‍рдпा рд╣ै – 30
  • рдоाрдирд╡ рдоें рдЧुрдгрд╕ूрдд्рд░ рдХे рдХिрддрдиे рдпुрдЧ्‍рдо рд╣ोрддे рд╣ैं – 23
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдЯ्рд░ाрдЗрд╕ोрдо-21 рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рдбाрдЙрди рд╕िрди्‍рдб्рд░ॉрдо
  • рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдЕрдЪेрддрди рдХा рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдпुंрдЧ
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрдирд╕ी рд╡िрдзि рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкी рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдЯी.рдП.рдЯी.
  • рдЕंрддрд░्рдоुрдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рд▓ोрдЧ рд░ूрдЪि рд░рдЦрддे рд╣ैं – рд╕्‍рд╡рдпं рдоें
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдк्рд░рддिрджिрди рдХрдХ्рд╖ा рд╕े рднाрдЧ рдЬाрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдмाрд▓рдХ рд╣ै – рдХुрд╕рдоाрдпोрдЬिрдд
  • CAT рдХिрд╕рдХे рд▓िрдпे рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – 3-11 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рд╡рд░्рдЧ рдХे рд▓िрдП
  • рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्‍рд╡ाрд╕्‍рде्‍рдп рдХो рдЕрдЪ्‍рдЫा рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдпे рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рддрд░ीрдХा рд╕рд╣ी рдирд╣ींрд╣ै – рдЕрдкрдиी рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПं рдЕрдкрдиे рддрдХ рд░рдЦें।
  • рдкрд▓ाрдпрди рдХी рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рд╕े рдиिрдо्‍рди‍рд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ंрд╡ेрдЧ рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рднрдп
  • рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдд рдЕंрд░्рддрдмोрдз рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдЪिрдд्рд░
  • рдиिрдо्‍рди‍ि‍рд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╣рдоाрд░े рдЗрди्рдж्рд░िрдп рд╕ुрдЦ рдХी рдЗрдЪ्‍рдЫाрдУं рдХा рднрдг्‍рдбाрд░ рдЧृрд╣ рд╣ै – рдЗрджрдо्
  • рдЕрд╣рдо рдХा рдХाрд░्рдп рд╣ै – рдЗрджрдо् рд╡ рд╡ाрд╕्‍рддрд╡िрдХрддा рдХे рдмीрдЪ рд╕рдорди्‍рд╡рдп рдХी рднूрдоिрдХा рдиिрднाрдиा।
  • рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгрд╡ाрджी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЬрди्‍рдорджाрддा рд╣ै – рдл्рд░ॉрдпрдб
  • 16 рдкी.рдПрдл.рдк्рд░рд╢्‍рдиाрд╡рд▓ी ……….. рдж्рд╡ाрд░ा рдмрдиाрдИ рдЧрдИ – рдХैрдЯрд▓
  • рдЕрдд्‍рдпрдзिрдХ рд╡ाрдЪाрд▓, рдк्рд░рд╕рди्‍рдирдЪिрдд рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХрдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдпुंрдЧ рдиे рдиाрдо рджिрдпा – рдмрд░्рд╣िрдоुрдЦी
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХी рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рд╡िрдзि рдХौрди рд╕ी рд╣ै – рд░ोрд░्рд╢ा рд╕्‍рдпाрд╣ी рдзрдм्‍рдмा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдЖрд▓рдкोрд░्рдЯ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╣ै – рдЕрдкूрд░्рд╡ рд╕рдоाрдпोрдЬрди, рдЧрдд्‍рдпाрдд्‍рдордХ рд╕ंрдЧрдарди, рд╕ं‍рдЧрдаिрдд рдордиो-рджैрд╣िрдХ рддंрдд्рд░
  • рдмाрд▓ рдЕंрддрд░्рдмोрдз (рдПрдкрд░рд╕ेрдк्‍рд╢рди) рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдмेрд▓ोрдХ
  • рдоाрджाрдпुрдЧ्‍рдордХ рдпा рдЕрдг्‍рдбाрдгु рдоें рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдоें рд╕े рдХ्‍рдпा рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдХेрд╡рд▓ X рдЧुрдгрд╕ूрдд्рд░
  • рд╢ैрд▓्‍рдбрди рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдХिрд╕ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा – рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा
  • рдХ्рд░ेрдЪрдорд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕्‍рдеूрд▓рдХाрдп рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддि рд╕्‍рд╡рднाрд╡ рд╕े рд╣ोрддे рд╣ैं – рдк्рд░рд╕рди्‍рдирдЪिрдд्‍рдд
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдмрдЪ्‍рдЪे рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्‍рддрд╡рдкूрд░्рдгрднूрдоिрдХा рдиिрднाрддा рд╣ै – рдЦेрд▓
  • рдкрд░ाрдорд░्рд╢ рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्‍рдХाрд░ рдоें рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрдоौрдЦिрдХ рд╕ंрдЪाрд░ рдоाрдз्‍рдпрдо рд╣ै – рд╣ाрд╡рднाрд╡
  • рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджूрд░ी рдоाрдкрдиी рдХिрд╕рдиे рдмрдиाрдпी – рдмोрдЧाрд░्рдбрд╕ рдиे
  • рдиिрдо्‍рди‍ि‍рд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдЖрдХрд▓рди рдХी рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рд╡िрдзि рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рдХрд╣ाрдиी рд░рдЪрдиा
  • рдмрдЪ्‍рдЪे рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдПрдХ рд╕ूрдд्рд░ीрдп рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП рдоाँ-рдмाрдк рдХो рдЪाрд╣िрдП рдХि рд╡े – рдШрд░ рдоें рдЕрдиुрдХूрд▓ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рд╡ाрдпें।
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдХौрди рд╕ा рднाрдЧ рд╕рдоाрдЬ рдХे рдиैрддिрдХ рдоूрд▓्‍рдпों рдФрд░ рдЖрджрд░्рд╢ों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ोрддा рд╣ै – рдкрд░рдордЕрд╣рдо्
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрджी рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕िрдЧрдордг्‍рдб рдл्рд░ॉрдпрдб
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХा рдХोрдИ рдЬैрд╡िрдХीрдп рдЖрдзाрд░ рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ंрдмंрдзрди
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рднाрдЧ рддाрд░्рдХिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рд╣ै, рдЬो рдХि рд╡ाрд╕्‍рддрд╡िрдХрддा рдХे рдЕрдирдпрдо рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рдЕрд╣рдо्  
  • рдл्рд░ॉрдпрдб рдиे рдКрд░्рдЬा рдХा рд╡िрддрд░рдг рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдЬिрди рд╕्‍рдерд▓ों рдкрд░ рдХिрдпा рд╣ै, рдЙрдирдХे рдиाрдо рд╣ै – рдЗрджрдо्, рдЕрд╣рдо् рд╡ рдкрд░ाрд╣рдо्
  • рдХिрд╕ी рдЫाрдд्рд░ рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдоूрд▓्‍рдпांрдХрди рдоें рдЖрдк рдХिрд╕рдХो рдЖрдзाрд░ рдмрдиाрдпेंрдЧे – рдЙрд╕рдХे рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдЧрдарди рдХो, рдЙрд╕рдХे рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्‍рддрд░ рдХो рдПрд╡ं рдЙрд╕рдХे рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдХो
  • рдмाрд▓рдХ рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХрдм рдмाрдзрдХ рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЬрдм рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рд╣ो।
  • 16-PF рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕рдХे рдоाрди рд╣ेрддु рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡
  • рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ै – рдЪिंрддрди рдФрд░ рдХрд▓्‍рдкрдиा
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЬрдм рджूрд╕рд░े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХो рдХुрдЫ рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рджेрдЦрдХрд░ рд╡рд╣ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиा рд╕ीрдЦрддा рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ीрдЦрдиा
  • рднाрд╖ा рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рдХा рдХौрди рд╕ा рддрд░ीрдХा рдЧрд▓рдд рд╣ै – рдЙрд╕рдХी рдЕрдкрдиी рднाрд╖ा рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХो рдЕрдоाрди्‍рдп рдХрд░рдиा।
  • рдЕंрддрд░्рдоुрдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै – рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдк्рд░рдХाрд░

most important pshycology question


PSYCHOLOGY SPECIAL...

рдк्рд░рд╢्‍рди 1 – рдк्рд░ाрдЪीрдирдХाрд▓ рдоें рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рдЕ‍рд░्рде рдХ्‍рдпा рдеा।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдЖрдд्‍рдоा рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди

рдк्рд░рд╢्‍рди 2 – рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХो рдЖрдд्‍рдоा рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ॉ ।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдЕрд░рд╕्‍рддू рдиें ।

рдк्рд░рд╢्‍рди 3 – 17 рд╡ी рд╢рддाрдм्‍рджी рдоें рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рдХ्‍рдпा рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा। рдФрд░ рдпрд╣ рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ॉ ।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдорди рдпा рдорддिрд╖्‍рдХ рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдпрд╣ рдкोрдо्‍рдкोрдиॉрдЬी рдиे рдХрд╣ॉ

рдк्рд░рд╢्‍рди 4 – 18 рд╡ी рд╢рддाрдм्‍рджी рдоें рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХो рдХ्‍рдпा рдХрд╣ॉ рдЬाрддा рдеा।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдЪेрддрдиा рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдпрд╣ рд╡िрд▓िрдпрдо рдЬेрдо्‍рд╕ рдпा рдмुрди्‍рдЯ рдиे рдХрд╣ॉ ।

рдк्рд░рд╢्‍рди 5 – 20 рд╡ी рд╢рддाрдм्‍рджी рдоें рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХो рдХ्‍рдпा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдпрд╣ рд╡ांрдЯрд╕рди рдиे рдХрд╣ा ।

рдк्рд░рд╢्‍рди – 6 – рд╢िрдХ्рд╖ाрдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХि рдкрд╣рд▓ी рдкुрд╕्‍рддрдХ рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦी рдФрд░ рдХрдм рд▓िрдЦी ।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдеाрд░्рдирдбाрдпिрдХ рдиे 1903 рдоें ।

рдк्рд░рд╢्‍рди 7 – рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХрдм рдмрдиा ।
рдЙрдд्‍рддрд░ – 2009 рдоें ।

рдк्рд░рд╢्‍рди 8 – рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХрдм рд▓ाрдЧू рд╣ुрдЖ।
рдЙрдд्‍рддрд░ – 1 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2010 рдХो

рдк्рд░рд╢्‍рди 9 – рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдиिрд╢ुрд▓्‍рдХ рдПрд╡ं рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рддрд╣рдд рдХिрддрдиे рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмрдЪ्‍рдЪों рдХो рдиिрд╢ुрд▓्‍рдХ рд╢िрдЦा рджी рдЬाрддी рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – 6 рд╕े 14 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмрдЪ्‍рдЪों рдХो ।

рдк्рд░рд╢्‍рди 10 – рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдоौрд▓िрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्‍рдЫेрдж рд╕े рд▓िрдпे рдЧрдпे рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдЕрдиुрдЪ्‍рдЫेрдж 21 A  рд╕े рдЗрд╕े 2002 рдоें  86 рд╡ें рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╕ोрдзрди рд╕े рдЬोрдбा рдЧрдпा।

рдк्рд░рд╢्‍рди 11 – C.B.S.E  рдХрдм рдмрдиा ।
рдЙрдд्‍рддрд░ – 1929 рдоें

рдк्рд░рд╢्‍рди 12 – рдПрдХ рдХрдХ्рд╖ा рдоें рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдФрд░ рдЫाрдд्рд░ рдХा рдЕрдиुрдкाрдд рдХिрддрдиा рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।
рдЙрдд्‍рддрд░ – 1:30 рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।

рдк्рд░рд╢्‍рди 13 – рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХे рд▓िрдпे рд░िрдлрд░ैрд╕рд░ рдХोрд░्рд╕ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХौрди рдХрд░рддा рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – C.B.S.E рдмोрд░्рдб

рдк्рд░рд╢्‍рди 14 – рд╢िрдХ्рд╖ा рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рдЙрдзेрд╢्‍рдп рдХ्‍рдпा рд╣ोрддा рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдмाрд▓рдХों рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдЧींрдг рд╡िрдХाрд╕ ।

рдк्рд░рд╢्‍рди 15 – рдЕрдЬ्рдЮाрдд рд╕े рдЬ्рдЮाрдд рдХी рдУрд░ рдХिрд╕ рд╡िрдзि рдоें рдкрдврддे рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рд╡िрд╖рд▓ेрд╢рдг рд╡िрдзि рдоें

рдк्рд░рд╢्‍рди 16 – рдЬ्рдЮाрдд рд╕े рдЕрдЬ्рдЮाрдд рдХी рдУрд░ рдХिрд╕ рд╡िрдзि рдоें рдкрдврддे рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рд╕ंрд╢рд▓ेрд╖рдг рд╡िрдзि рдоें

рдк्рд░рд╢्‍рди 17 – рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╕े рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдХी рдУрд░ рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рд╣ोрддी рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдиिрдЧрдорди рд╡िрдзि

рдк्рд░рд╢्‍рди 18 – рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рд╕े рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдХी рдУрд░ рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рд╣ोрддी рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдЖрдЧрдорди рд╡िрдзि

рдк्рд░рд╢्‍рди 19 – рд╡рд╣ рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рд╣ोрддी рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдкрд╣рд▓े рдЙрджрд╣ाрд░рдг рдмрддाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдмाрдж рдоे рдиिрдпрдо рдмрддाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдЖрдЧрдорди рд╡िрдзि

рдк्рд░рд╢्‍рди 20 – рд╡рд╣ рдХौрди्‍ рд╕ी рд╡िрдзि рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдкрд╣рд▓े рдиिрдпрдо рдмрддाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдмाрдж рдоें рдЙрджрд╣ाрд░рдг рдмрддाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдиिрдЧрдорди рд╡िрдзि

рдк्рд░рд╢्‍рди 21 – рджेрдЦो рд╕ुрдиो рдФрд░ рд╕рдордЭो рдХिрд╕ рд╡िрдзि рдкрд░ рдЖ‍рдзाрд░िрдд рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рд╡िрдзि

рдк्рд░рд╢्‍рди 22 – рджेрдЦो , рд╕ुрдиो рдФрд░ рдмोрд▓ो рдХिрд╕ рд╡िрдзि рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдк्рд░рдпोрдЧाрдд्‍рдордХ рд╡िрдзि

рдк्рд░рд╢्‍рди 23 – рдХिрд╕ рд╡िрдзि рдоे рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ूрдд्рд░ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдЖрдЧрдорди рд╡िрдзि рдоें

рдк्рд░рд╢्‍рди 24 – рдХрд░рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдкрд░ рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рдХाрдо рдХрд░рддी рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдк्рд░рдпोрдЧ рд╢ाрд▓ा рд╡िрдзि

рдк्рд░рд╢्‍рди 25 – рдХिрдг्‍рдбрдирдЧाрд░्рдбрди рд╡िрдзि ( L.K.G рд╡ U.K.G ) рдХे рдЬрдирдХ рдХौрди рд╣ै।
рдЙрдд्‍рддрд░ – рдл्рд░ोрдмेрд▓ (рдпрд╣ рд╡िрдзि рдЦेрд▓ рдПрд╡ं рдХрд░рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ोрддी рд╣ै।)





  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╢ैрд╢рд╡ाрд╡рд╕्‍рдеा рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ै – рдиैрддिрдХрддा рдХा рд╣ोрдиा।
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдПрдХ рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдиिрдпрдо рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡िрдХाрд╕ рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рдЙрдо्рд░ рдХे рдмाрдж рд░ूрдХ рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдЬीрди рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдПँ рд╣ै – 4
  • рдХौрди рд╕े рдЖрдпु рд╕рдоूрд╣ рдХे рд▓िрдП рдПрд░िрдХ्‍рд╕рди рдиे рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдЖрда рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдПँ рдк्рд░рд╕्‍рддाрд╡िрдд рдХी – рдЬрди्‍рдо рд╕े рдоृрдд्‍рдпु рддрдХ
  • рдПрд░िрдХ्‍рд╕рди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХौрди рд╕ी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдмाрд▓рдХ рдЕрдзिрдХ рдкрд╣рд▓ рдХрд░рддा рд╣ै,рд▓ेрдХिрди рдмрд╣ुрдд рд╕рд╢рдХ्‍рдд рднी рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬो рджोрд╖ рднाрд╡рдиाрдУं рдХी рдУрд░ рд▓े рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – 3 рд╕े 6 рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдкрд╣рд▓ рдмрдиाрдо рджोрд╖ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै – рдЪिंрддрди
  • рдоाрдирд╕िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдХाрд░рдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рдзाрд░्рдоिрдХ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг
  • рдмाрд▓рдХ рдХे рднाрд╖ा рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдоुрдЦ्‍рдп рдпोрдЧрджाрди рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ंрд╕्‍рдеा рд╣ै – рдкрд░िрд╡ाрд░
  • рдиैрддिрдХ рддрд░्рдХ рдХा рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдиे рд╕्‍рдкрд╖्‍рдЯ рдХिрдпा – рдХोрд╣рд▓рдмрд░्рдЧ рдиे
  • рдХोрд╣рд▓рдмрд░्рдЧ рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХौрди рд╕ी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдкрд░ рдПрдХ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХा рдиिрд░्рдгрдп рджूрд╕рд░ों рдХे рдЕрдиुрдоोрджрди, рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рдЖрдХांрдХ्рд╖ाрдУं,рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдоूрд▓्‍рдпों рдПрд╡ं рд╕рдоाрдЬ рдХे рдиिрдпрдоों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рдкाрд░рдо्‍рдкрд░िрдХ
  • рд╡ंрд╢ाрдиुрдХ्рд░рдо рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдк्рд░рдпोрдЧ рдЪूрд╣ों рдкрд░ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдоेрдг्‍рдбрд▓ рдиे
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рднाрд╖ा рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ै – рд▓рдо्‍рдмाрдИ рддрдеा рд╡рдЬрди
  • рдХौрди рд╕ा рдКрд░्рдЬाрд╡ाрди рдоिрдд्рд░рд╡рдд् рдмाрд▓рдХ рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдЪिрдв़рдиें рд╡ाрд▓ा।
  • рдмाрд▓рдХ рдХे рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдо्‍рдкрд░्рдХ рдХा рд╕्рд░ोрдд рд╕рдмрд╕े рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै – рдкрд░िрд╡ाрд░
  • рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдЖрд░рдо्‍рдн рд╣ोрддी рд╣ै – 12 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рд╕े
  • рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪा рд╕рджैрд╡ рджूрд╕рд░ों рдХे рдк्рд░рддि рд╕рд╣ाрдиुрднूрддि рджिрдЦाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЖрджрдд рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рднाрд╡рдиा рд╕ंрдмंрдзी рдЖрджрдд
  • ‘рдкूрд░्рдгрдд: рдк्рд░рдХाрд░्рдпрд╢ीрд▓ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХा рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп’ рдХिрд╕рдиे рджिрдпा – рдХाрд░्рд▓ рд░ोрдЬрд░्рд╕
  • рдХिрд╕рдиे ‘рдоूрд▓рднूрдд рд╡िрд╢्‍рд╡ाрд╕ рдмрдиाрдо рдЕрд╡िрд╢्‍рд╡ाрд╕, рдХो рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдк्рд░рдердо рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्‍рддाрд╡िрдд рдХिрдпा рд╣ै।’ – рдПрд░िрдХ्‍рд╕рди
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдиे рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рд╡рд╕्‍рддु рд╕्‍рдеैрддрд░्рдп рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХो рд╕рдордЭрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХी рд╣ै – рдкिрдпाрдЬे
  • рдмрдЪ्‍рдЪे рдХा рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддा рд╣ै – рдоाрдирд╕िрдХ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдПрд╡ं рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ
  • ‘рд╕ूрд░्рдп рдмрдЪ्‍рдЪे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЪрд▓рддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рдоुрдб़рдиे рдХा рдЕрдиुрдХрд░рдгрдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдмрдЪ्‍рдЪे рдХी рдмाрдд рд╕ुрдирддा рд╣ै।’ рдпрд╣ рдХрдерди рдмाрд▓рдХ рдХी рдХिрд╕ рд▓рдХ्рд╖рдг рдХी рдУрд░ рдЗंрдЧिрдд рдХрд░рддा рд╣ै – рд╕рдЬीрд╡ рдЪिंрддрди
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХा рд╕ंрдмंрдз рдоूрд▓ рджु:рдЪिрди्‍рддा рдПрд╡ं рдоूрд▓ рд╢рдд्рд░ुрддा рдХे рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдпों рд╕े рд╣ै – рдХेрд░ेрди рд╣ाрд░्рдиी
  • рдХिрд╕рдиे рдпрд╣ рджाрд╡ा рдХिрдпा рдХि рд╕рднी рднाрд╖ाрдУं рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдХुрдЫ рд╕ाрд░्рд╡рднौрдоिрдХ рдЧुрдг рдЬрди्‍рдордЬाрдд рд╣ोрддे рд╣ैं – рдиॉрдо рдЪॉрдо्‍рд╕्‍рдХी
  • рдХрдХ्рд╖ा 4рдХा рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪा рд╕рджैрд╡ рдЪिрди्рддिрдд рдФрд░ рдХुрдг्рдаिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै, рдЖрдк – рд╕्‍рд╡рдпं рдкрд░ाрдорд░्рд╢рджाрддा рдХी рднूрдоिрдХा рдХा рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдХрд░ेंрдЧे।
  • рдПрдХ рдкूрд░्рд╡ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдмाрд▓рдХ рдХрд╣рддा рд╣ै ‘рд╕ूрд░्рдп рдЖрдЬ рдЙрджाрд╕ рд╣ै’ рдмाрд▓рдХ рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдХी рдЕрднिрд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै – рд╕рдЬीрд╡ рдЪिрди्‍рддрди
  • рдл्рд░ॉрдпрдб рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╡िрдХाрд╕ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдмрдЪ्‍рдЪे рдХा рдз्‍рдпाрди рдЬрдирдиांрдЧों рдХी рддрд░рдл рдЬाрддा рд╣ै – рд▓ैंрдЧिрдХ
  • рдл्рд░ॉрдпрдб рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХिрд╕ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдХाрдоेрдЪ्‍рдЫाрдПँ рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдиिрд╖्рдХ्рд░िрдп рд░рд╣рддी рд╣ै – рдк्рд░рд╕ुрдк्рддि
  • рдХिрд╕рдиे рдпрд╣ рдордд рджिрдпा рдХि рднाрд╖ा рд╡िрдЪाрд░ рдХी рдЕंрдд:рд╡рд╕्‍рддु рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХрд░рддी рд╣ै – рд╡्‍рд╣ाрд░्рдл
  • рдЬрдм рдмрдЪ्‍рдЪे рдХे рдкैрд░ рдХे рддрд▓рд╡े рдХो рдаोрдХा рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдкैрд░ рдХी рдЕंрдЧुрд▓िрдпाँ рдКрдкрд░ рдХी рдУрд░ рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рдлिрд░ рдЖрдЧे рдХी рдУрд░ рдоुрдб़ рдЬाрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдирд╡рдЬाрдд рдоें рд╣ो рд░рд╣ी рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдк्рд░рддिрд╡рд░्рдд рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдмेрдмीрди्‍рд╕्‍рдХी
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдмрдЪ्‍рдЪों рд╣ेрддुрд╡ेрд╢्‍рд▓рд░ рдмुрдж्рдзि рдоाрдкрдиी рдХी рдПрдХ рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдоाрдкрдиी рд╣ै – рдЪिрдд्рд░рдкूрд░्рддि
  • рдоूрд░्рдд рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै – 2 рд╕े 7 рд╡рд░्рд╖
  • рдмाрд▓ рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा …………. рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдк्рд░ाрд░рдо्‍рдн рдХे 4-5 рд╡рд░्рд╖ों рдХे рдЕрдиुрднрд╡ों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ोрддा рд╣ै – рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгाрдд्‍рдордХ
  • ‘рднाрд╖ा рдХी рд╕ाрдкेрдХ्рд╖рддा рдк्рд░ाрдХрд▓्‍рдкрдиा’ рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХी – рд╡्‍рд╣ाрд░्рдл
  • ‘рдП рдмाрдпोрдЧ्рд░ाрдлीрдХрд▓ рд╕्‍рдХेрдЪ рдСрдл рдЗрдирдлेрди्‍рдЯ’ рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦी рд╣ै – рдбाрд░्рд╡िрди
  • рдХिрд╕े ‘рдХिрд╢ोрд░ рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рдкिрддा’ рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕्‍рдЯेрдирд▓ी рд╣ॉрд▓
  • рдоाрдирдХीрдХृрдд рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХा рдЕрд░्рде – рд╡िрд╢्‍рд╡рд╕рдиीрдпрддा, рд╡ैрдж्рдпрддा, рдоाрдирдХ
  • рдк्рд░ाрдХ्-рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै – 2 рд╕े 7 рд╡рд░्рд╖
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्‍рдордХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг ‘рдмрд╣ु-рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд’ (Theory of Multiple Intelligences) рд╕े рд╕ंрдмंрдж्рдз рдирд╣ीं рд╣ै – рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдк्рд░ाрдп: рдПрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╣ी рдЕрдкрдиी рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯрддा рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं।
  • рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै – 11 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмाрдж
  • рдк्рд░рдд्‍рдпाрдХ्рд╖ाрдд्‍рдордХ рд╡ рд╕ंрд╡ेंрдЧीрдХ рдЧрддिрдХ рдЧाрдордХ рджрдХ्рд╖рддा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╣ेрддु рдЖрд░рдо्‍рдн рдоें рдХिрд╕рдиे рд╡िрдзि рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा – рдоोрди्‍рдЯेрд╕рд░ी
  • рднाрд╖ा-рдЕрд╡рдмोрдзрди рд╕े рд╕ंрдмंрдж्рдз рд╡िрдХाрд░ рд╣ै – рднाрд╖ाрдШाрдд (aspeechxia)
  • рд╣ॉрд░्рдиी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдоौрд▓िрдХ рджुрд╢्рдЪिрди्‍рддा рдХे рд╕ंрдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै – рдмाрд▓्‍рдпाрд╡рд╕्‍рдеा рдоें
  • рдмाрд▓рдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдЬीрди рдкिрдпाрдЬे рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ै – рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕
  • ‘рдЬीрд╡ рдоें рд╡िрдХाрд╕ рддрдеा рд╡рд░्рдзрди рдХा рдкूрд░ाрд╣ोрдиा рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै’ рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХिрдпा – рд╕ाрд░рдЯेрди рдиे
  • ………….. рдиे рдмाрд▓ рдХे рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░ рдмрд▓ рджिрдпा – рдоाрди्‍рдЯेрд╕рд░ी
  • рдоाрддा рдХी рдЖрд╡ाрдЬ рдХा рдирд╡рдЬाрдд рдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдЯрд░рдорди
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ 4 рд╕े 8 рдоाрд╣ рдоें рдХौрди рд╕ा рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै – рдЖँрдЦ-рд╣ाрде рд╕ंрдмंрдзрди
  • рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдХो ………… рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рджैрд╣िрдХ
  • ‘рдмाрд▓ рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХे рдкिрддा’‍ рдХिрд╕े рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕्‍рдЯेрдирд▓े рд╣ॉрд▓ рдХो
  • рдХौрди рд╕े рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рдмाрд▓्‍рдпрдХाрд▓ рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рд╡िрдХाрд╕ाрдд्‍рдордХ рдЖрдпाрдо рдкрд░ рдмрд▓ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгрд╡ाрдж
  • рдирд╡рдЬाрдд рдХे рд╕्‍рд╡ाрд╕्‍рде्‍рдп рдХो рдЬाँрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпोрдЧ рдоें рд▓ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдоाрдкрдиी рд╕्‍рдХेрд▓ рд╣ै – рдбрдм्‍рд▓्‍рдпू. рдЖрдИ. рдПрд╕. рд╕ी. рд╕्‍рдХेрд▓
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдПрдХ рдЖрда рд╡рд░्рд╖ рдХा рдмाрд▓рдХ рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै – рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдгाрдд्‍рдордХ рд╕рдорд╕्‍рдпाрдпें рд╕ीрдЦрдиा।
  • рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рднाрдЧ рд╕े рдк्рд░ाрд░рдо्‍рдн рд╣ोрдХрд░ рдиीрдЪे рдХी рджिрд╢ा рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╡ृрдж्рдзि рдХो рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕िрд░-рдкрджाрднिрдоुрдЦ рдЕрдиुрдХ्рд░рдо
  • рдХौрди рд╕ी рд╡िрдзि рдЙрдкाрдЧрдо рдоें рд╕рдоाрди рдк्рд░рдпोрдЬ्‍рдпों рдХा рдоाрдкрди рдЙрдирдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд╡िрднिрди्‍рди рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдУं рдкрд░ рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рджीрд░्рдШрдХाрд▓ीрди рдЕрдз्‍рдпрдпрди рд╡िрдзि
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХौрди рд╕ी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рдЙрд╕ рдЪिंрддрди рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоेंрдЕрдиुрдд्‍рдХ्рд░рдордгीрдпрддा рд╣ोрддी рд╣ै – рдк्рд░ाрдХ рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдиे рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рд╡рд╕्‍рддु рд╕्‍рдеैрддрд░्рдп рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХो рд╕рдордЭрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХी – рдкिрдпाрдЬे
  • рдиिрд░्рдЬीрд╡ рд╡рд╕्‍рддुрдУं рдХो рд╕рдЬीрд╡ рдЧुрдг рджेрдиे рд╡ाрд▓ीрдк्рд░рдХृрддि рдХो рдкिрдпाрдЬे рдиे рдХ्‍рдпा рдиाрдо рджिрдпा рд╣ै – рд╕рдЬीрд╡ рдЪिंрддрди
  • рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рддрде्‍рдп рдоाрдирд╕िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХो рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡्‍рдпрдХ्‍рдд рдХрд░рддा рд╣ै – рдпрд╣ рд╢рдХ्рддि рдмाрд▓рдХ рдХा рдирд╡ीрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рд╕े рд╕рдоाрдзाрди рдХрд░рддी рд╣ै।
  • рдмाрд▓рдХों рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдЪिрдд рдХाрд▓ рдХौрди рд╕ा рд╣ोрддा рд╣ै рдЬрдм рд╡े ‘рд╡िрд╕्‍рдлोрдЯ рдФрд░ рддрдиाрд╡’ рдоें рд╣ोрддे рд╣ैं – рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдмाрд▓рдХों рдХे рд╕рд░्рд╡рддोрди्‍рдоुрдЦी рд╡िрдХाрд╕ рд╣ेрддु рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдЪिрдд рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╣ै – рдЦेрд▓ рдХा рдоैрджाрди
  • рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рдЬॉрди рдб्рдпूрдмी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рдоुрдЪिрдд рд╣ै – рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╕्‍рд╡рдпं рд╣ी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд╕्‍рдпाрдУं рдХो рд╕ुрд▓рдЭाрдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।
  • рдЫाрдд्рд░ рдХा рд╡рд╣ рд╕ोрдкाрди рдЬрдмрдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрд╡ेрдЧों рд╕े рдШिрд░ा рд░рд╣рддा рд╣ै – рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдмाрд▓рдХ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдЬ्‍рдпाрджा рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рдХ्‍рдпा рд╣ै – рд╡ंрд╢ाрдХ्рд░рдо рдФрд░ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рджोрдиों
  • рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рд╕े рдХ्‍рдпा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рд╣ै – рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ाрде рдЕрдЪ्‍рдЫे рд╕ंрдмंрдзों рдХा рд╡िрдХाрд╕।
  • рд╡िрдХाрд╕ рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рд╣ी рдХ्рд░рдо рд╣ै – рдЖрдд्‍рдоीрдХрд░рдг,рд╕рдоाрдпोрдЬрди, рдЕрдиुрдХूрд▓рди
  • рдмाрд▓рдХों рдоें рд╕ंрдЬ्рдЮाрди рд╡िрдХाрд╕ рдХी рднिрди्‍рдирддा рд╣ोрддी рд╣ै, рдХ्‍рдпोंрдХि – рдЙрдирдоें рдЕंрддрд░ंрдЧ рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдПँ рднिрди्‍рди-рднिрди्‍рди рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдЪрд░рдгों рдоें рд╕े рдХौрди рдПрдХ рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рдкूрд░्рд╡рдЬ्рдЮाрди



  • рдмाрд▓рдХ рдоें рддрд░्рдХ рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрдк рдХ्‍рдпा рдХрд░ेंрдЧे – рд╕ंрджрд░्рдн рдмрджрд▓рддे рд╣ुрдП рдк्рд░рд╢्‍рди рдкूрдЫेंрдЧे।
  • рдоैрдбрдо рдоोрди्‍рдЯेрд╕рд░ीрдиे рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдмрд▓ рдХिрд╕ рдкрд░ рджिрдпा рд╣ै – рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдпों рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдкрд░
  • рдоाрдирд╡ рдмुрдж्рдзि рдПрд╡ं рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд╕рдордЭ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो ………. рдХे рдпोрдЧ्‍рдп рдмрдиाрддी рд╣ै – рд╡िрд╡िрдз рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕्‍рдкрд╖्‍рдЯрддा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕рдд्‍рдп рд╣ै – рдЦेрд▓рдиा рд╕ंрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджрдХ्рд╖рддा рдХे рд▓िрдП рд╕ाрд░्рдердХ рд╣ै।
  • 14 рд╡рд░्рд╖ीрдпрджेрд╡िрдХा рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдоें рдкृрдердХ, рд╕्‍рд╡рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рднाрд╡рдиा рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै, рд╡рд╣ рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै –рд╕्‍рд╡ाрдпрдд्‍рддрддा
  • рд╕рдоाрдЬीрдХрд░рдг рд╣ै – рд╕рдоाрдЬ рдХे рдоाрдирджрдг्‍рдбों рдХे рд╕ाрде рдЕрдиुрдХूрд▓рди
  • рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕рди्‍рджрд░्рдн рдоें, рд╕рдоाрдЬीрдХрд░рдг рд╕े рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдоें рдЕрдиुрдХूрд▓ рдФрд░ рд╕рдоाрдпोрдЬрди
  • рд░ाрдЬ्‍рдп рд╕्‍рддрд░ рдХी рдПрдХрд▓-рдЧाрдпрди рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдХे рд▓िрдП рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рддैрдпाрд░ рдХрд░рддे рд╕рдордп рдПрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд▓рдб़рдХिрдпों рдХो рд╡рд░ीрдпрддा рджेрддा рд╣ै, рдпрд╣ рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै – рд▓ैंрдЧिрдХ рдкूрд░्рд╡ाрдЧ्рд░рд╣
  • рдмाрдЗрдЧोрдд्‍рд╕्‍рдХी рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХाрд░рдХ рдХी рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдкрд░ рдмрд▓ рджेрддे рд╣ैं – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ
  • рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдХिрд╕ рдХाрд▓ рдХो ‘рдЕрдд्‍рдпрдзिрдХ рджрдмाрд╡ рдФрд░ рддрдиाрд╡ рдХा рдХाрд▓’ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै – рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдпрд╣ рдордд рд╕्‍рдкрд╖्‍рдЯ рдХрд░рддा рд╣ै рдмрдЪ्‍рдЪे рдЕрдкрдиी рд╡ृрдж्рдзिрд╡ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ेрддु рдХрдаोрд░ рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХрд░рддे рд╣ैं – рдоैрд╕्‍рд▓ो
  • рдоाрдирд╡ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдоें рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рдЧрд▓рдд рд╣ै – рдпрд╣ рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рддрдХ рдЪрд▓рддा рд╣ै।
  • рдк्‍рдпाрдЬे рдХे рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡рд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЬिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХो рд╕ंрд╢ोрдзिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рд╕्‍рдХीрдоा
  • рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ рдХे рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдоूрд▓्‍рдпांрдХрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдЙрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпेрдЧрдпे рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдХाрд░्рдпों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै – рддрд░्рдХ рдХे рд╕ाрде рд╕рдорд╕्‍рдпाрдУं рдХे рд╕рдоाрдзाрди рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдоें рд╡ृрдж्рдзि
  • рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ рдХी рдЕрднिрд░ूрдЪिрдд рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдХाрд░рдХ рд╣ै – рдЖрдиुрд╡ांрд╢िрдХी рдПрд╡ं рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рджोрдиों
  • рдХिрд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдоें рд╡िрдХाрд╕рдХा рдк्рд░рддिрдоाрди рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХ्рд░рдо рдХा рдЕрдиुрд╕рд░рдг рдХрд░рддा рд╣ै – рд╢ीрд░्рд╖рдкрджीрдп (рдЖрдкाрджीрдп)
  • рдмाрд▓рдХ рдХे рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╡ृрдж्рдзि рд╡ рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं – рд╡ंрд╢ाрдиुрдХ्рд░рдо рд╡ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рджोрдиों
  • рдЖрдд्‍рдо рд╕рдо्‍рдоाрди рдХी рднाрд╡рдиा рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг …… рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рддी рд╣ै – рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा
  • ‘Adolescence’ рдкुрд╕्‍рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै – рд╕्‍рдЯेрдирд▓े рд╣ॉрд▓
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡ृрдж्рдзि рдХे рд╕ाрде рд╡िрдХाрд╕ рднी рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдПрдХ рджिрдЧ рдн्рд░рдоिрдд рдХा рдкрде-рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЙрд╕рдХे рдЕрдЪ्‍рдЫे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХी рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рдХрд░рдХे
  • рдХिрд╕ рдЖрдпुрдХाрд▓ рдоें рдоाрдирд╕िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдЕрдкрдиी рдЙрдЪ्‍рдЪрддрдо рд╕ीрдоा рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪ рдЬाрддा рд╣ै – 15-20 рд╡рд░्рд╖
  • ‘рджो рдмाрд▓рдХों рдоें рд╕рдоाрди рдоाрдирд╕िрдХ рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдПं рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै’ рдЙрдХ्‍рдд рдХрдерди рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рд╣ै – рд╣ॉрд░рд▓ॉрдХ
  • рдХिрд╢ोрд░ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░ рдЬिрд╕рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдирд╣ीं рдкрдб़рддा,рд╡рд╣ рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╣ै – рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖ा
  • рдХिрд╢ोрд░ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдЪрд░िрдд्рд░ рдиिрд░्рдоाрдг рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрд╕े рдЬो рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै, рд╡рд╣ рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╣ै – рдЖрдзाрд░рд╣ीрди рдЖрдд्‍рдордЪेрддрдиा рдЕрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдХिрд╢ोрд░ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдХी рдоुрдЦ्‍рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╣ै – рдЖрдд्‍рдо рдЧौрд░рд╡
  • рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдХे рдЖрдХрд╕्рдоिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХрдм рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – 1904 рдоें рд╕्‍рдЯेрдирд▓े рд╣ॉрд▓ рдиे
  • ‘рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдПрд╡ं рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЪрд▓рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рд╣ॉрд▓ рдХा
  • ‘рдХिрд╢ोрд░ рдк्рд░ौрдв़ो рдХो рдоाрд░्рдЧ рдоें рдмाрдзा рд╕рдордЭрддा рд╣ै, рдЬो рдЙрд╕े рдЕрдкрдиी рд╕्‍рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХा рд▓рдХ्рд╖्‍рдп рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиे рд╕े рд░ोрдХрддे рд╣ैं।’ рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдХा рд╣ै – рдХॉрд▓рд╕рдиिрдХ
  • ‘рдоैं рдХिрд╕ी рдХी рдкрд░рд╡ाрд╣ рдирд╣ीं рдХрд░рддा’ рдРрд╕ी рдЕрднिрд╡ृрдд्рддि рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХो рдХ्‍рдпा рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЕрд╕्‍рд╡ीрдХрд░рдг
  • рдиैрддिрдХ рдоूрд▓्‍рдпों рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдпрджि рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ – рд╕्‍рд╡рдпं рдЙрди рдкрд░ рдЖрдЪрд░рдг рдХрд░ें।
  • рдмी. рдПрдл. рд╕्‍рдХीрдирд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рднाрд╖ा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдХा рдкрд░िрдгाрдо рд╣ै – рдЕрдиुрдХрд░рдг рддрдеा рдкुрдирд░्рдмрд▓рди
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╡ृрдж्рдзि рдХी рджрд░ рдЕрдзिрдХрддрдо рд╣ोрддी рд╣ै – рдкूрд░्рд╡ рдмрдЪрдкрди рдоें рдЙрдд्‍рддрд░ рдмрдЪрдкрди рдХी рдмрдЬाрдп
  • рдХौрди-рд╕ा рдЕрд╡рд╕рд░ рдХिрд╢ोрд░ों рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ै – рд╡ाрдж-рд╡िрд╡ाрдж, рддрд░्рдХ рддрдеा рдЪрд░्рдЪा
  • рдХिрд╕ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рд╕्‍рд╡-рд╕рдо्‍рдоाрди рдХी рднाрд╡рдиा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдкाрдпी рдЬाрддी рд╣ै – рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдЕрднिрд╡ृрдж्рдзि рд╢рдм्‍рдж рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдмाрд▓рдХ рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рд╡िрдзि рдирд╣ीं рдЖрддी рд╣ै – рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдг
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддा рдХे рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै – рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╡िрднिрди्‍рдирддा, рдоाрдирд╕िрдХ рд╡िрднिрди्‍рдирддा рдПрд╡ं рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рд╡िрднिрди्‍рдирддा
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддा рдХा рдЖрдзाрд░рднूрдд рдХाрд░рдг рд╣ै – рдмंрд╢ाрдиुрдХ्рд░рдо
  • ”рдП рд╕рд░्рд╡े рдСрдл рджी рдПрдЬुрдХेрд╢рди рдСрдл рдЧिрдл्рдЯेрдб рдЪिрд▓्‍рдб्рд░рди” рдкुрд╕्‍рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै – рд╣ैрд╡िрдЧрд╣рд░्рд╕्‍рдЯ
  • рдордиो‍рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдЕрд╕рдоाрдирддाрдУं рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддा
  • ”рдоाрдкрди рдХिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдк्рд░рдд्‍рдпेрдХ рдкрд╣рд▓ू рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा рдХा рдЕंрд╢ рд╣ै।” рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्‍рдд рдкрд░िрднाрд╖ा рджी рд╣ै – рд╕्рдХिрдирд░ рдиे
  • рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдордз्‍рдп рдЬो рднिрди्‍рдирддा рджिрдЦाрдИ рджेрддी рд╣ै, рд╡рд╣ рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдмाрд╣рд░ी рднिрди्‍рдирддा
  • рдмाрд╣्рдп рд░ूрдк рд╕े рджो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдПрдХ рд╕рдоाрди рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рд╡े рдЕрди्‍рдп рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдУं рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕рдорд░ूрдк рдирд╣ीं рд╣ै, рдРрд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдЖрди्‍рддрд░िрдХ рд╡िрднिрди्‍рдирддा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХрдерди рд╕рд╣ी рд╣ै – рджो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рд╕рдоाрди рдирд╣ीं рд╣ोрддे рд╣ैं। рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддाрдУं рдХा рдоाрдкрди рд╕рдо्‍рднрд╡ рд╣ै। рдмैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा рд╕ाрд░्рд╡рднौрдоिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рд▓рдб़рдХे рдоाрд░рдкीрдЯ, рдЭрдЧрдб़ा, рдЦेрд▓рдХूрдж рдЕрдзिрдХ рдкрд╕рди्‍рдж рдХрд░рддे рд╣ैं, рдЬрдмрдХि рд▓‍рдб़рдХिрдпां рд╡рд╕्‍рдд्рд░ рдкрд╣рдирдиे, рдЧुрдбि़рдпा рдЦेрд▓рдиे рддрдеा рдШрд░ों рдоें рдХाрдо рдоें рдз्‍рдпाрди рд▓рдЧाрддी рд╣ै, рдпрд╣ рд╡िрднेрдж рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рд░ुрдЪि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рднेрдж
  • рдПрдХ рдмрд╣ु-рд╕ांрд╕्‍рдХृрддिрдХ рдХрдХ्рд╖ा-рдХрдХ्рд╖ рдоें рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкिрдХा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ेрдЧी рдХि рдЖрдХрд▓рди рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ो – рдЕрдкрдиे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ-рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдкृрд╖्‍рдарднूрдоि
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднिрди्‍рдирддा рд╣ोрддी рд╣ै – рдмौрдж्рдзिрдХ, рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдЪाрд░िрдд्рд░िрдХ
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो рд╕рд╣ाрдпрддा рдоिрд▓рддी рд╣ै – рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рд╡ рд╡्‍рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдиिрд░्рджेрд╢рди рдоें, рдЫाрдд्рд░ों рдХे рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдоें, рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзि рдХे рдЪрдпрди рдоें
  • рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдКँрдЪा рд╕ुрдирдиे рд╡ाрд▓े рддрдеा рдХрдордЬोрд░ рдирдЬрд░ рдХे рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдмैрдаाрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЖрдЧे рдХी рдкंрдХ्рддि рдоें
  • рдЖрдк рдХрдХ्рд╖ा-8 рдХे рдЧрдгिрдд рд╡िрд╖рдп рдХे рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рд╣ो। рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЖрдкрдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЕрдиुрдд्‍рддीрд░्рдг рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдЖрдк рдЙрд╕े рдЙрдд्‍рддीрд░्рдг рдХрд░рд╡ाрдиे рд╣ेрддु рдХ्‍рдпा рдХрд░ोрдЧे – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдиिрд░्рджेрд╢рди рдПрд╡ं рдкрд░ाрдорд░्рд╢
  • рд╕рдоाрд╡ेрд╢ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдкीрдЫे рдоूрд▓ाрдзाрд░ рдпрд╣ рд╣ै рдХि – рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╡िрднिрди्‍рдирддा рд╣ै рдФрд░ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдХो рд╡िрднिрди्‍рдирддा рдХे рдк्рд░рддिрд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рд╣ोрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рдоाрд╡ेрд╢ी рд╣ोрдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ै।
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЕрдкрдиे рд╡िрдЪाрд░ों рдПрд╡ं рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдк्рд░рдХрдЯ рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рд░рдЦा рдЬाрдПрдЧा – рджрдоिрдд
  • ”рд╕्‍рд╡рд╕्‍рде рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╣ी рд╕्‍рд╡рд╕्‍рде्‍рдп рдорд╕्рддिрд╖्‍рдХ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╣ै” рдХрдерди рд╣ै – рдЕрд░рд╕्‍рддु
  • рдЖрдХ्рд░ाрдордХ рдмाрд▓рдХों рдХी рдЖрдХ्рд░ाрдордХрддा рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдЖрдк рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕्‍рддрд░ рдкрд░ рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪिрдд рдЙрдкाрдп рдХрд░ेंрдЧे – рд╢рдХ्рддि рдХा рд╕рджुрдкрдпोрдЧ
  • рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдкрдж्рдзрддि рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднेрдж рдХो рдз्‍рдпाрди рдоें рдирд╣ीं рд░рдЦрдХрд░ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्‍рдд рдХी рдЬाрддी рд╣ै – рд╡्‍рдпाрдЦ्‍рдпाрди рдкрдж्рдзрддि
  • рдЗрд╕ рдкрд░ рдЕрдд्‍рдпрдзिрдХ рд╡ाрдж-рд╡िрд╡ाрдж рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдХ्‍рдпा рд▓рдб़рдХों рдПрд╡ं рд▓рдб़рдХिрдпों рдоें рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдУं рдХा рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рд╕рдоूрд╣ рдЙрдирдХे рдЖрдиुрд╡ंрд╢िрдХ рдШрдЯрдХों рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдЖрдк рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдХिрд╕рд╕े рд╕рд╣рдордд рд╣ैं – рд▓рдб़рдХिрдпों рдХो рд╕ेрд╡ाрднाрд╡ рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬрдмрдХि рд▓рдб़рдХों рдХो рд░ोрдиे рдЬैрд╕ा рд╕ंрд╡ेрдЧ рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рддोрдд्‍рд╕ाрд╣िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдПрдХ рдЙрдЪ्‍рдЪ рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рд╕ंрд░рдЪрдиाрдд्‍рдордХ рдХрдХ्рд╖ा-рдХрдХ्рд╖ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्‍рд╡рдпं рдХे рдЖंрдХрд▓рди рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рднूрдоिрдХा рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХ्‍рдпा рджेрдЦा рдЬाрдПрдЧा – рд╡िрдж्рдпा‍рд░्рдеी рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХे рд╕ाрде рдЖंрдХрд▓рди рдХे рд▓िрдП рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдПँрдЧे।
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднेрдж рдкाрдпे рдЬाрддे рд╣ैं – рдмुрдж्рдзि рд╕्‍рддрд░ рдоें, рдЕрднिрд╡ृрдд्рддि рдоें, рдЧрддिрд╡ाрд╣ी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдоें
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднेрдж рдоें рд╣рдо рдкाрддे рд╣ैं – рд╡िрдЪрд▓рдирд╢ीрд▓рддा, рдк्рд░рддिрдоाрдирддा
  • рдХौрди рд╕ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднिрди्‍рдирддाрдУं рдХा рдХाрд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рдиिрд░्рджेрд╢рди
  • рдмाрд▓рдХों рдоें рдк्рд░рднाрд╡ी рдЕрдзिрдЧрдо рд╣ेрддु рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡िрдХрд▓्‍рдк рд╕рдмрд╕े рдХрдо рдорд╣рдд्‍рддрд╡ рд░рдЦрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рдЖрдзाрд░
  • рдиि:рд╢рдХ्‍рдд рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд▓िрдП рд╕рдоेрдХिрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рдХेрди्‍рдж्рд░ीрдп рдк्рд░ाрдпोрдЬिрдд рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп …………. рдоें рдиि:рд╢рдХ्‍рдд рдмрдЪ्‍рдЪों рдХो рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдЕрд╡рд╕рд░ рдХрд░ाрдиा – рдиिрдпрдоिрдд рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों
  • рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЬрд░ूрд░рддрдоंрдж рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдк्рд░рдмंрдз рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП – рджूрд╕рд░े рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд╕ाрде।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡िрдХрд▓्‍рдк рдЙрдк‍рд▓рдм्рдзि рдоें рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднिрди्‍рдирддा рдХा рдк्рд░рддीрдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рд▓िंрдЧ рдоें рд╡िрднिрди्‍рдирддा
  • рд╢िрдХ्рд╖ा рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдоें рдЬिрди рдмाрд▓рдХों рдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рд╡े рд╣ैं – рд╕рдорд╕्‍рдпाрдд्‍рдордХ рдмाрд▓рдХ, рдХрдо рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдмाрд▓рдХ, рдоंрдж рдмुрдж्рдзि рдмाрд▓рдХ
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдиे рдЕрднिрд╕ाрд░ी рдЪिрди्‍рддрди (Converfent Thinking) рдкрдж рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕рд╕े рд╕рдоाрди рдЕрд░्рде рдоें рдХिрдпा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि
  • рдиि:рд╢рдХ्‍рдд рдмाрд▓рдХों (Disdoilities) рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рд╕рдоाрд╡ेрд╢िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдж्рд╡ाрд░ा
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХो рдз्‍рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдпे рдк्рд░ाрдпोрдЬрдиा рдкрдж्рдзрддि рдХे рдиिрд░्рдоाрддा рдеे – рдХिрд▓рдкैрдЯ्рд░िрдХ
  • рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХे рдЖрдзाрд░рдкрд░ рдкाрд░्рдХрд╣рд░्рд╕्‍рдЯ рдиे рдмाрд▓рдХों рдХे рд▓िрдП рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрдж्рдзрддि рджी – рдбाрд▓्‍рдЯрди рдк्‍рд▓ाрди
  • рд╕ीрдоा рд╣рд░ рдкाрда рдХो рдмрд╣ुрдд рдЬрд▓्‍рджी рд╕ीрдЦ рд▓ेрддी рд╣ै, рдЬрдмрдХि рд▓ीрдиा рдЙрд╕े рд╕ीрдЦрдиे рдоें рдЬ्‍рдпाрджा рд╕рдордп рд▓ेрддी рд╣ै, рдпрд╣ рд╡िрдХाрд╕ ………… рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै – рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा
  • рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХिрд╕ी рднी рд╕рдоूрд╣ рдоें рд╕рдоुрджाрдп рдЖрдзाрд░िрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХो рд╕рдордЭ рд╕рдХрддा рд╣ै – рднाрд╖ा рдПрд╡ं рдЕрднिрд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░
  • ADHD рд╣ै – рдЕрд╡рдзाрди рд╡िрдХृрддि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдХ рд╕рдорд╕्‍рдпा рд╕рдоाрдзाрди рдоें рдмाрдзрдХ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै – рдоाрдирд╕िрдХ рд╡ृрдд्рддि
  • рдЖрдзुрдиिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рдЕрдиुрдк्рд░рдпोрдЧ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдЕें рдкрд░
  • рд╡рд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЬिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡рд╕्‍рддुрдУं рддрдеा рд╡рд╕्‍рддुрдиिрд╖्‍рда рддрде्‍рдпों рдХो рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ीрдХрд░рдг
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा рдкрд░ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдорд╣рдд्‍рддрд╡рдкूрд░्рдг рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╡्‍рдпрдХ्рддि – рдл्рд░ांрд╕ीрд╕ी рдЧाрд▓्‍рдЯрди
  • рдЫाрдд्рд░ों рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддी рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднिрди्‍рдирддा рдкрд░
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдмाрд▓рдХों рдХे рд╕ंрд╡ेрдЧों рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै – рдпे рдХ्рд╖рдгिрдХ рд╣ोрддे рд╣ैं।
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЪोрд░ी рдХा рдХाрд░рдг рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा – рдЕрднिрднाрд╡рдХों рдХा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╡ рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди
  • рдерд░्рд╕्‍рдЯрди рдХी рдЕрднिрд╡ृрдд्рддि рдоाрдкрдиी рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рд╕рдо рдЕंрддрд░ाрд▓ рдоाрдкрдиी
  • рдЖрджрддों, рдЬ्рдЮाрдирддрдеा рдЕрднिрд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рдЕрд░्рдЬрди рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо
  • рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдЕрдЪेрддрди рдХा рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдпुंрдЧ
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрдиे рд╣ेрддु рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡िрдХрд▓्‍рдк рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕्‍рддрд░ рдкрд░ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдмाрд▓рдХों рдХा рдХрдХ्рд╖ा рд╡िрднाрдЬрди
  • рдмाрд▓рдХों рдоें рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднेрдж рдХे рдоुрдЦ्‍рдп рдХाрд░рдг рд╣ै – рдоाрдирд╕िрдХ рдЧुрдг
  • рд╢ाрдм्рджिрдХ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░-рдХौрд╢рд▓ рдХा рдорд╣рдд्‍рддрд╡ рд╣ै – рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдиिрд░्рдоाрдг рдоें
  • рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдХो рдХिрд╕рдХे рд▓िрдП рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддाрдУं рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиे рдХे рд▓िрдП рдХि рдХ्‍рдпों рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдпोрдЧ्‍рдп рдпा рдЕрдпोрдЧ्‍рдп рд╣ै।
  • рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдоें рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддाрдУं рдХो рд╕рдо्‍рдмोрдзिрдд рдХिрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЙрдкрд▓рдм्‍рдз рдХрд░рд╡ा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдмाрд▓-рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдЪा рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиा рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдЕрдиेрдХ рдЕрд╡рд╕рд░ рдЙрдкрд▓рдм्‍рдз рдХрд░рдиा।
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдФрд░ рд╕ुрдирдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдЧрдордпोрдЧ्‍рдп рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╣ै – рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो рдХुрдж рдпрд╣ рдЫूрдЯ рджेрдиा рдХि рдХ्‍рдпा рд╕ीрдЦрдиा рд╣ै рдФрд░ рдХैрд╕ेрд╕ीрдЦрдиा рд╣ै।
  • рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं, рдЕрдд- рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो – рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд╡िрд╡िрдз рдЕрдиुрднрд╡ों рдХो рдЙрдкрд▓рдм्‍рдз рдХрд░ाрдиा рдЪाрд╣िрдП।
  • ‘рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХ рд╡рд╣ рд╣ै, рдЬो рдЕрдкрдиे рдЙрдд्‍рдкाрджрди рдХी рдоाрдд्рд░ा, рджрд░ рддрдеा рдЧुрдгрд╡рдд्‍рддा рдоें рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै।’ рдпрд╣ рдХрдерди рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рдЖрд░ рдбрдм्‍рд▓्‍рдпू рдЯेрд▓рд░ рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдЕрдз्‍рдпाрдкрди рдХे рд╕рдордп рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдз्‍рдпाрди рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП – рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा
  • рдиिрд╖्‍рдкрдд्рддि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ै – рдЫाрдд्рд░ рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдоें
  • рдХрдХ्рд╖ा рдоें рднाрд╡ी рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдХे рд▓िрдП рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдЪाрд╣िрдП – рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдХुрдЫ рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдХो рджें।
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднिрди्‍рдирддा рдХा рдЬ्рдЮाрди рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै – рд╢िрдХ्рд╖рдг рдЕрдзिрдЧрдо рдХ्рд░िрдпाрдУं рдХी рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдиे рдоें
  • рдХрдХ्рд╖ाрдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рд╡िрднेрдж – рд▓ाрднрдХाрд░ी рд╣ैं, рдХ्‍рдпोंрдХि рдпे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╕ंрд░рдЪрдиाрдУं рдХो рдЦोрдЬрдиे рдоें рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХों рдХो рдк्рд░рд╡ृрдд्‍рдд рдХрд░рддे рд╣ैं।
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै – рд▓िंрдЧ рднेрдж, рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा, рдоाрдирд╕िрдХ рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдПँ
  • рдЕрдЪ्‍рдЫे рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्‍рд╡ाрд╕्‍рде्‍рдп рдХा рд╕ंрдХेрддрдХ рд╣ै – рд╕ंрд╡ेрдЧों рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд░рдЦрдиा।
  • рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्‍рд╡ाрд╕्‍рде्‍рдп рдХे рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдХी рдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो рдпोрдЧ्‍рдп рдмрдиाрддी рд╣ै – рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпोंрдХे рдЕрд╡ांрдЫिрдд рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдЧрд╣рди рд╕ूрдЭ рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдоें।
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднिрди्‍рдирддा рдХे рдХाрд░рдХ рд╣ोрддे рд╣ैं – рд╡ंрд╢ाрдиुрдЧрдд рдПрд╡ं рд╡ाрддाрд╡рд░рдгीрдп
  • рдХुрд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं, рдЬो – рдЕрдзिрдХрддрд░ рдЕрдиुрдЪिрдд рдвंрдЧ рд╕े рдж्рд╡ंрдж्рд╡ाрдд्‍рдордХ рд╕्рдеिрддि рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╕рдоाрдЬ рд╡िрд░ोрдзी рдЧрддिрд╡िрдзि рдоें рд╕рд╣рднाрдЧिрддा рд░рдЦрддे рд╣ैं। рдж्рд╡рди्‍рдж्рд╡ рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдЕрд╕рдорд░्рде рд╣ोрддे рд╣ैं।
  • рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕्‍рд╡рд╕्‍рде्‍рдп рдПрд╡ं рд╕्‍рд╡рдЪ्‍рдЫ рдмрдиे рд░рд╣рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХो рдХौрди рд╕ा рддрд░ीрдХा рдЕрдкрдиाрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдиिрдпрдоिрдд рд╕्‍рд╡ाрд╕्‍рде्‍рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪा рд╕рджैрд╡ рджूрд╕рд░ों рдХे рдк्рд░рддि рд╕рд╣ाрдиुрднूрддि рджिрдЦाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЖрджрдд рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рднाрд╡рдиा рд╕ंрдмंрдзी рдЖрджрдд
  • рдЕрдЪ्‍рдЫी рд╕्‍рдоृрддि рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं рд╣ै – рд╢ीрдШ्рд░ рдкुрди:рд╕्‍рдорд░рдг, рд╢ीрдШ्рд░ рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрдЪ्‍рдЫी рдзाрд░рдгा
  • рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХा рдорд╣рдд्‍рд╡ рд╣ै – рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХा рд╕рдорд░ूрдк рд╕рдоूрд╣ों рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг।
  • рд╡िрднेрджрдХाрд░ी рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдЕंрддрд░ рдХрд░рддा рд╣ै – рдХрдордЬोрд░ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдоें, рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдоें, рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдоें।
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП – рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो рдЕрдиुрдХूрд▓рди рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП, рдЬैрд╕े рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдЖрддा рд╣ै।
  • рд╡ंрдЪिрдд рд╕рдоूрд╣ों рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╕ाрде्‍-рд╕ाрде рдкрдв़ाрдиा рдЪाрд╣िрдП, рдЗрд╕рдХा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рд╣ै – рд╕рдоाрд╡ेрд╢ी рд╢िрдХ्рд╖ा
  • рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рдЕрдХेрд▓ाрдкрди рдФрд░ рдПрдХांрдд рдкрд╕ंрдж рд╣ै। рдпрд╣ рд╕्‍рд╡рднाрд╡ рдЬिрд╕рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рднिрди्‍рдирддा
  • рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪे рдоें рдмेрдИрдоाрдиी рдФрд░ рдЪोрд░ी рдХी рдЖрджрдд рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рдмрдЪ्‍рдЪा рдЕрди्‍рдп рдмрдЪ्‍рдЪों рд╕े рдЬिрд╕ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕े рднिрди्‍рди рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдиैрддिрдХрддा
  • рдЕрди्‍рддрд░्рдоुрдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡ाрд▓े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рд░ुрдЪि рд░рдЦрддे рд╣ैं – рд╕्‍рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рдоें
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдПрд╡ं рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рддрдд्‍рд╡ рд╣ैं – рд╡ंрд╢ाрдиुрдХ्рд░рдо рддрдеा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг
  • рдл्рд░ाрдпрдб рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрд╕ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХिрдпा рд╣ै – рдХाрдо рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░
  • рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦी рдмाрд▓рдХ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै – рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХी рджृрдв़ рдЗрдЪ्‍рдЫा
  • рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рднोрдЬрди рдк्рд░िрдп, рдЖрд░ाрдо рдкрд╕ंрдж рдПрд╡ं рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╣ोрддे рд╣ैं – рдЧोрд▓ाрдХृрддि
  • рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд╕рд░्рд╡ोрдд्‍рддрдо рдоाрдиा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдк्рд░рдХाрд░ों рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрд╕рдХी рджेрди рд╣ै – рдЬुंрдЧ рдХी
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоाрдкрди рдХे рд▓िрдП рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рд╕рдо्‍рдкूрд░्рдг рд╕ूрдЪрдиाрдПँ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиे рдХी рд╡िрдзि рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╡िрдзि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╢ेрд▓्‍рдбрди рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдк्рд░рдХाрд░ рдирд╣ीं рдмрддाрдпा рд╣ै – Pimpy
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╢рдм्‍рдж рдХा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд░ूрдкाрди्‍рддрд░рдг рдкрд░्рд╕рдиेрд▓िрдЯी рд╢рдм्‍рдж рдоूрд▓рдд:рдХिрд╕ рднाрд╖ा рдХे рд╢рдм्‍рдж рд╕े рдмрдиा рд╣ै – рд▓ेрдЯिрди
  • рдкрд░рд╕ोрдиा рд╢рдм्‍рдж рдХा рд▓ैрдЯिрди рднाрд╖ा рдоें рдЕрд░्рде рд╣ोрддा рд╣ै – рдмाрд╣рд░ी рд░ूрдкрд░ंрдЧ рдпा рдирдХрд▓ी рдЪेрд╣рд░ा
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХा рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рд╕ाрдзрди рд╣ै – рдЕрдиुрдХрд░рдг
  • ‘рд╕ंрдЧрдаिрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡’ рдХрд╣рддे рд╣ैं рдЬिрд╕рдоें рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдкрдХ्рд╖ों рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ुрдЖ рд╣ो – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрдХ्рд╖, рдоाрдирд╕िрдХ рдкрдХ्рд╖, рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдкрдХ्рд╖
  • рд╕ंрдЧрдаिрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрд╕ाрдоाрдЬिрдХрддा
  • рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рддैрдпाрд░ рдХिрдпा – рд╕्‍рдк्рд░ेрди्‍рдЧрд░
  • рдпрд╣ рд╡рд╣ рд╢рдХ्рддि рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдХ्‍рдпा рд╣ै рддрдеा рджूрд╕рд░े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЙрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдХ्‍рдпा рд╕ोрдЪрддे рд╣ै – рдЗрд╕ рд╢рдХ्рддि рдХा рдиाрдо рдХ्‍рдпा рд╣ै – рдЖрдд्‍рдо рдЪेрддрдиा
  • рдЕंрддрд░्рдоुрдЦी рдмाрд▓рдХ рд╣ोрддा рд╣ै – рдПрдХाрди्‍рдд рдоें рд╡िрд╢्‍рд╡ाрд╕ рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ा
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕े рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा – рдпुंрдЧ
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЬो рдШрдЯрдХ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि, рд╕्‍рд╡ाрд╕्‍рде्‍рдп, рд▓ैंрдЧिрдХ рднिрди्‍рдирддा
  • рдЬрдм рдХिрд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХा рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдиिрд╢्рдЪिрдд рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рд╡рд╣ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдЕрд╡рд▓ोрдХрди
  • рдЬुंрдЧ рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд рджिрдпा рд╣ै – рд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖ाрдд्‍рдордХ рд╕िрдж्рдзांрдд
  • рд╡े рдмाрд▓рдХ / рдмाрд▓िрдХाрдПँ рдЬो рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рддे рд╣ैं – рдЙрднрдпрдоुрдЦी
  • рдЬुंрдЧ рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдЬिрд╕ рдкुрд╕्‍рддрдХ рдоें рдХिрдпा рд╡рд╣ рд╣ै – Type of men
  • рдЕрдд्‍рдпрдзिрдХ рд╡ाрдЪाрд▓, рдк्рд░рд╕рди्‍рдирдЪिрдд рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рддрдеा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХे рдзрдиी рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╣ोрддा рд╣ै – рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦी
  • рднाрд░рддीрдп рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕े рдЬो рдмाрд▓рдХ рдХाрдо рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХे рддрдеा рджूрд╕рд░ों рдХा рдЕрд╣िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╣ोрддे рд╣ै, рдЙрди्‍рд╣ें рдХिрд╕ рд╡рд░्рдЧ рдоें рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै – рддाрдорд╕िрдХ
  • рдЕрдЪेрддрди рдорди рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдг рд╡िрдзिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоाрдкрди рдХी рд╡िрдзि рдирд╣ीं рд╣ै – рдПрдХ рддрдд्‍рд╡ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рд╕рдоाрдЬрдоिрддि рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХрд░рдиे рд╕े рдмाрд▓рдХ рдХे рдХिрд╕ рдЧुрдг рдХा рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХрддा рдХा
  • рд╕рдоाрдЬрдоिрддि рд╕े рд╕ाрдоाрди्‍рдпрдд: рдЬिрди рддрде्‍рдпों рдХा рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рддрдЯрд╕्‍рдерддा, рдиाрдпрдХрдЧुрдг, рддिрд░рд╕्‍рдХृрдд
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоाрдкрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкी рд╡िрдзि рдирд╣ीं рд╣ै – рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдг рд╡िрдзि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХी рд╡िрдзि рдирд╣ीं рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдн्рд░рдордг
  • рди्‍рдпूрдоैрди рддрдеा рд╕्‍рдЯрд░्рди рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдХिрди рднाрдЧों рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा рд╣ै – рд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгाрдд्‍рдордХ рд╡ рд╕ंрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгाрдд्‍рдордХ
  • рдПрдХ рд╕ंрдЧрдаिрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоें рдЬो рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рдкाрдИ рдЬाрддी рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдЭрдЧрдб़рдиा
  • рдкрд░्рд╕рдиेрд▓िрдЯी рд╢рдм्‍рдж рдХी рд╡्‍рдпुрдд्‍рдкрдд्рддि рд▓ैрдЯिрди рднाрд╖ा рдХे рдХिрд╕ рд╢рдм्‍рдж рд╕े рд╣ुрдИ – рдкрд░рд╕ोрдиा
  • ”рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡, рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдоें рдЙрди рдордиोрд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдУं рдХा рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╕ंрдЧрдарди рд╣ै, рдЬो рдЙрд╕рдХे рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХे рд╕ाрде рдЙрдирдХा рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рд╕ाрдоंрдЬрд╕्‍рдп рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।” рдХрдерди рд╣ै – рдЖрд▓рдкोрд░्рдЯ рдХा
  • рдиाрд░्рд╕िрд╕िрдЬ्‍рдо рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рд╣ै – рдЖрдд्‍рдо рдк्рд░ेрдо рд╕े
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрдирд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоाрдкрди рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкी рд╡िрдзिрдпाँ рд╣ैं – рд░ोрд░्рд╢ा рд╕्‍рдпाрд╣ी рдзрдм्‍рдмा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг, рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рдЕंрддрд░्рдмोрдз рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг, рдмाрд▓ рд╕ंрдк्рд░рдд्‍рдпрди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдЪोрд░ी рдХрд░рдиा рдкाрдк рд╣ै, рдЕрдиैрдиिрддрдХ рд╣ै, рдпрд╣ рдХौрди рдХрд╣рддा рд╣ै – рд╕ुрдкрд░ рдИрдЧो (рдкрд░рдо рдЕрд╣рдо)
  • рд╢рд░ीрд░ рд░рдЪрдиा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрд╕рдиे рдмрддाрдП –рдХ्рд░ेрдЪрдорд░ рд╡ рд╢ैрд▓्‍рдбрди рдиे
  • рдпुँрдЧ рдпा рдЬुँрдЧ рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдХौрди рд╕े рдк्рд░рдХाрд░ рдмрддाрдП – рдЕंрддрд░्рдоुрдЦी, рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦी рд╡ рдЙрднрдпрдоुрдЦी
  • рдл्рд░ॉрдпрдб рдиे рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдмрд▓ рдХिрд╕ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдкрд░ рджिрдпा рд╣ै – рдХाрдо рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рд╢ीрд▓ рдЧुрдгों рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рдХिрдпा – рдЖрд▓рдкॉрд░्рдЯ
  • рд╣िрдк्‍рдкोрдХ्рд░ेрдЯ्рд╕ рдиे рдХिрд╕ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрдпा – рдХрдл, рдкिрдд्‍рдд рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд
  • рдбिрдлेрди्‍рд╕ рдоैрдХेрдиिрдЬ्‍рдо (рд░рдХ्рд╖ाрдд्‍рдордХ рддрди्‍рдд्рд░) рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдХिрд╕рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै – рдЕрд╣рдо्
  • рд╡ंрд╢ाрдиुрдХ्рд░рдо рд╕े рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдХाрд░рдХ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡ рдбाрд▓рддे рд╣ैं – рдЧрд▓ рдЧ्рд░ंрдеि, рдкिрдпूрд╖ рдЧ्рд░ंрдеि, рдпौрди рдЧ्рд░ंрдеि
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоाрдкрди рдХी рдиिрд░рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рд╡िрдзिрдпाँ рдмрддाрдЗрдП – рдЖрдд्‍рдордХрдеा рд▓ेрдЦрди, рдк्рд░рд╢्‍рдиाрд╡рд▓ी, рдЬीрд╡рди рд╡ृрдд्‍рдд рд╡िрдзि  
  • рдЙрднрдпрдоुрдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡ाрд▓े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рд╣ोрддे рд╣ैं – рдЕंрддрд░्рдоुрдЦी, рд╡ рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦी
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдоाрдкрди рдХी рдХिрд╕ рд╡िрдзि рдоें рдХिрд╕ी рд╕рдоूрд╣ рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдоें рд╕े рдкрд╣рд▓ी рдкрд╕ंрдж рдХा рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЪुрдирдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕рдоाрдЬрдоिрддी
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рд╕ीрдзे рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддी рд╣ै – рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдЧрдарди рдПрд╡ं рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░, рдоाрдирд╕िрдХ рдПрд╡ं рдЖрдз्‍рдпाрдд्рдоिрдХ рдпोрдЧ्‍рдпрддा, рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдЖрдпाрдо рддрдеा рдЕрдиुрднрд╡
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рдмुрд░े рдк्рд░рдмрди्‍рдзрди рдХे рд▓िрдП рдЬिрдо्‍рдоेрджाрд░ рд╣ै – рдИрдб्
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдк्рд░рджрдд्‍рддрдХाрд░्рдп рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХे рдЕрд▓рдП рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╣ै – рд╡िрднिрди्‍рди рд╡िрд╖рдпों рдХो рдз्‍рдпाрди рдоे рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХी рдПрдХ рдирдИ рдЖрджрд░्рд╢ाрдд्‍рдордХ рдкुрд╕्‍рддрдХ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рдиा।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рдмрдЪ्‍рдЪे рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдХी рднूрдоिрдХा рдХा рд╕рдорд░्рдерди рдХрд░рддा рд╣ै – рдХुрдж рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХा рдЬрд▓्‍рджी рдк्рд░рдХ्рд░рдордг рдХрд░рддे рд╣ैं рдЬрдмрдХि рдЙрд╕ी рдХрдХ्рд╖ाрдХेрдЕрди्‍рдп рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдРрд╕ा рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрддे।
  • рдмाрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै – рдмाрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд╡िрднिрди्‍рди рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдУं рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди, рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХा рдмाрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░ рдкрдб़рдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рднाрд╡ों рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди, рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди।
  • рдЕрдкрдиे рдКрд░्рдЬाрдмрд▓ рдХो рдмाрд╣рд░ рдХी рдУрд░ рдЕрднिрд╡्‍рдпрдХ्‍рдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХा рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै – рдмрд╣िрд░्рдоुрдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡
  • рдк्рд░рднाрд╡ी рдФрд░ рд╕्‍рдеाрдпी рд╢िрдХ्рд╖ा рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХे рдкाрд╕ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдФрд░ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рд╡ांрдЫिрдд рд╕्‍рддрд░
  • рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдХे рдмрд╣ु-рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╡рд╣ рдХाрд░рдХ рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдЖрдд्‍рдо-рдмोрдз рд╣ेрддु рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдпोрдЧрджाрди рджेрдЧा, рд╡рд╣ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЕрди्‍рдд:рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ
  • рдЖрдкрдХी рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдХुрдЫ рдмрдЪ्‍рдЪे рд╣ैं рдЬो рдЧрд▓рддिрдпाँ рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХा рдЖрдкрдХे рд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдг рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╣ै – рдмрдЪ्‍рдЪों рдиे рдЕрднी рддрдХ рд╕ंрдХрд▓्‍рдкрдиाрдд्‍рдордХ рд╕्‍рдкрд╖्‍рдЯрддा рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдирд╣ीं рдХी рд╣ै рддрдеा рдЖрдкрдХो рдЕрдкрдиी рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзि рдкрд░ рдЪिрди्‍рддрди рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ै।
  • рдмрд╣ुрддाрдд्рд╡िрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рд╡े рдмाрд▓рдХ рдЬो рдЕрдкрдиी рдЖрдпु рд╕े рдПрдХ рджрд░्рдЬा рдиीрдЪे рдХे рдмाрд▓рдХ рдХे рд▓िрдП рдмрдиाрдП рдЧрдП рдХाрд░्рдп рдХो рдЕрдЪ्‍рдЫी рддрд░рд╣ рд╕рдо्‍рдкрди्‍рди рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрддे рд╣ैं, рдЙрди рдмाрд▓рдХों рдХो рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рд░рдЦा рдЬाрдПрдЧा – рдкिрдЫрдб़े рдмाрд▓рдХ
  • рд╡े рдмाрд▓рдХ рдЬिрди्‍рд╣ें рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ों рдПрд╡ं рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмाрд▓рдХ рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рд▓ाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдкिрдЫрдб़े
  • рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ा рдХि рдмुрдж्рдзि рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ै – рдмрдХिंрдШрдо
  • рдЧैрд░ेрдЯ рдиे рдмुрдж्рдзि рдХे рдХिрддрдиे рдк्рд░рдХाрд░ рдоाрдиे – рддीрди
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдмुрдж्рдзि рдХे рдХौрди рд╕े рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдПрдХ рдЦрдг्‍рдб рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рджो рдЦрдг्‍рдб рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рддीрди рдЦрдг्‍рдб рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рд╡рд╕्‍рддुрдУं рдХे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдХा рдХाрд▓ рд╣ै – 7-11 рд╡рд░्рд╖
  • рдмाрд▓рдХ рдоें рдЕрдоूрд░्рдд рдЪिंрддрди рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै – 11-15 рд╡рд░्рд╖
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдк्рд░рддिрджрд░्рд╢ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рд╣ै – рдеॉрдорд╕рди
  • рдЕрд╢ाрдм्рджिрдХ рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдЖрд░्рдоी рдмीрдЯा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि 85 рд╣ै рддो рд╡рд╣ рдмाрд▓рдХ рд╣ै – рдоंрдж рдмुрдж्рдзि
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдкрджाрдиुрдХ्рд░рдоिрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдмрд░्рдЯ рд╡ рдмрд░्рдирди  
  • рдмुрдж्рдзि рдХी рдд्рд░ि- рд╡िрдоीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХी – рдЧिрд▓्‍рдлрд░्рдб
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЧिрд▓्‍рдлрд░्рдб рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╡िрдоा рдирд╣ीं рд╣ै – рдоूрд▓्‍рдпांрдХрди
  • рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्‍рдзि ( I.Q.) рд╢рдм्‍рдж рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрдпा – рдЯрд░рдорди
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдмрд╣ुрдХाрд░рдХ / рдмрд╣ुрддрдд्‍рд╡ рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдеॉрдирдбाрдЗрдХ
  • рдЕрд▓्‍рдл्рд░ेрдб рдмिрдиे рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдеे – рдл्рд░ांрд╕  
  • рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХा рдЬрди्‍рдорджाрддा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдмिрдиे
  •  рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рдмुрдж्рдзि рдХो рдЕрд╕ंрдЦ्‍рдп рддрдд्‍рд╡ों рд╕े рдиिрд░्рдоिрдд рдмрддाрдпा рд╣ै – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди рдХे рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдХाрд░рдХ рдХा рдЦрдг्‍рдбрди рдХिрдпा рд╣ै – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдд्рд░िрддрдд्‍рд╡ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди рдиे рддीрд╕рд░ा рддрдд्‍рд╡ (рдЬो рдЙрди्‍рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рдж्рд╡िрддрдд्‍рд╡ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рдирд╣ीं рдмрддाрдпा рдеा) рдЬोрдб़ा – рд╕рдоूрд╣ рддрдд्‍рд╡
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдХिрди рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рдХिрдпा – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рд╡ рдЧैрд░ेрдЯ
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЕрдиोрдЦे рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЙрд╕рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдмрдирддी рд╣ै, рдпрд╣ рдмुрдж्рдзि рдХा рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдХ рд╣ै – рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ
  • рдЗंрдЬीрдиिрдпрд░ рдЕрдкрдиे рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдоें рдмैрдардХрд░ рдХिрд╕ी рдордХाрди рдХा рдк्рд░ाрд░ूрдк рдмрдиाрддा рд╣ै, рдмुрдж्рдзि рдХे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े – рдЕрдоूрд░्рдд
  • рдЕрдоूрд░्рдд рд╡िрдЪाрд░ों рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╕ोрдЪрдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ी рдмुрдж्рдзि рд╣ै”, рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рдЯрд░рдорди
  • рдЕрдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि рдоें рдХिрдирдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЕрдзिрдХ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рд╢рдм्‍рджों рдХा, рдЕंрдХो рдХा, рдк्рд░рддीрдХों рдХा
  • рдмुрдж्рдзि рдЕрдоूрд░्рдд рд╡िрдЪाрд░ों рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ोрдЪрдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рдЯрд░рдорди
  • рдЧिрд▓рдлॉрд░्рдб рдХा рдмुрдж्рдзि рд╕ंрдмंрдзी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рд╣ीрд░ों рдХे рд▓िрдП рд╣рдо рдЦुрджाрдпी рдХрд░рддे рд╣ै рд╡ рд╕्‍рд╡рд░्рдг рдХो рд╢ुрдж्рдз рдХрд░рддे рд╣ै рдХिрди्‍рддु рдк्рд░рддिрднा рдХा рд╣рдо рдиाрд╢ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ै। рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рдХे. рдПрди. рджрдд्‍рдд.
  • рдПрдХ 5 рд╡рд░्рд╖ाрдп рдмाрд▓рдХ рдХी рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 8 рд╡рд░्рд╖ рд╕िрдж्рдз рд╣ुрдИ, рддो рд╡рд╣ рдмाрд▓рдХ рдХिрд╕ рд╡рд░्рдЧ рдоें рдЖрдпेрдЧा – рдЕрддि рдк्рд░рдЦрд░ рдмुрдж्рдзि
  • рдмाрд▓рдХ рд░ाрдо рдХो рдмрдЧीрдЪे рдоें рд▓े рдЬाрдХрд░ рд╣рд░िрдпाрд▓ी рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░рд╡ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рд░ाрдо рдХो рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рд╣рд░िрдпाрд▓ी рдкрд░ рдиिрдмंрдз рд▓िрдЦрдиे рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рдпрд╣ॉं рдмुрдж्рдзि рдХा рдХौрди рд╕ा рдк्рд░рдХाрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░ेрдЧा – рдЕрдоूрд░्рдд
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдХौрди рд╕े рдк्рд░рдХाрд░ рдХो рдоृрджुрд▓ рдмुрдж्рдзि рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рд╢ाрдм्‍рджिрдХ
  • рд╕ूрдХ्рд╖्‍рдо рд╕рдорд╕्‍рдпाрдУं рдХो рдЪिंрддрди-рдордирди рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░्рдп рдХिрд╕ рдмुрдж्рдзि рдХा рд╣ै – рдЕрдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि
  • рдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि рдХो рдЗрд╕ рдиाрдк рд╕े рднी рдЬाрдирддे рд╣ैं – рдЧрдд्‍рдпाрдд्‍рдордХ, рдпांрдд्рд░िрдХ рдмुрдж्рдзि
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे, рддрд░्рдХ рдХрд░рдиे рддрдеा рдЙрдкрдпोрдЧी-рдЕрдиुрдкрдпोрдЧी рдХा рдЪрдпрди рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдмुрдж्рдзि рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ै – рд▓िंрдЧ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдмुрдж्рдзि рдоें рднेрдж рд╣ोрддा рд╣ै।
  • 12 рд╡рд░्рд╖ीрдп рд╡िрдШाрд░्рдеी рд╕ोрд╣рди рдХी рдмुрдж्рдзि-рд▓рдм्рдзि 75 рд╣ै। рдЙрд╕рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдХ्‍рдпा рд╣ोрдЧी – 9
  • рдЯрд░рдорди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдд्‍рдпुрдд्‍рдХृрд╖्‍рдЯ рд░рдЦрддे рд╣ैं – 120-125 рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि
  • рдмुрдж्рдзि рдХрд░‍ рдж्рд╡िрдХाрд░рдХ рд╕िрдж्рдзांрдд рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпा рдЧрдпा – рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдЧिрд▓рдлрд░्рдб рдХे рдд्рд░िрд╡िрдоीрдп рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рд╡िрд╖рдп-рд╡рд╕्‍рддु рдЖрдпाрдо рдХा рдШрдЯрдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рдк्рд░рдгाрд▓ी
  • рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХिрдпा рдеा – рдмिрдиे
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдХा рддрдд्‍рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै – рдЙрдж्рдпрдоी рд╕ाрдорд░्рде्‍рдпрддा
  • рдмुрдж्рдзि-рд▓рдм्рдзि рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рд╡िрдХрд╕िрдд рдХिрдпा – рдЯрд░्рдорди рдиे
  • рд╕ाрдоाрди्‍рдп рддрдеा рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдХाрд░рдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрдпा рдеा – рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди рдиे
  • рдЬिрди рдмाрд▓рдХों рдХी рдмुрдж्рдзि-рд▓рдм्рдзि рд╣ै, рд╕ाрдзाрд░рдгрдд: рдЙрди्‍рд╣ें рдоाрдирд╕िрдХ рди्‍рдпूрдирддा рдЧ्рд░рд╕िрдд рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рд░рдЦрддे рд╣ै – 70 рд╕े рдХрдо
  • рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдмुрдж्рдзि рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмुрдж्рдзि рдХे рдХाрд░рдХ рдХी рд╕ंрдЦ्‍рдпा рд╣ै – 120
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдиे рдХौрди рд╕ा рдмुрдж्рдзि рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдмुрдж्рдзि-рд╕ंрд░рдЪрдиा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдмुрдж्рдзि рдХा рдмрд╣ुрдЦंрдб рд╕िрдж्рдзांрддрдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдХा рдмुрдж्рдзि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рд╕िрдж्рдзांрдд рд╣ै – рдмрд╣ुрддрдд्‍рд╡ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕рдоूрд╣-рдХाрд░рдХ (рддрдд्‍рд╡) рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рдк्рд░рдгेрддा (рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ) рд╣ैं – рдерд░्рд╕्‍рдЯрди
  • рдкुрд░ूрд╖ рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЬ्‍рдпाрджा рдмुрдж्рдзिрдоाрди рд╣ोрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдХрдерди – рд▓ैंрдЧिрдХ рдкूрд░्рд╡ाрдЧ्рд░рд╣
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХी рдЖрдпु 12 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै। рдмिрдиे рдХा рдмुрдж्рдзिрдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХрд░рдиे рдкрд░ рд╡рд╣ 15 рд╡рд░्рд╖ рдХे рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмाрд▓рдХ рдХे рд╕рдоाрди рдЕंрдХ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░ рд╕рдХा, рдЙрд╕рдХा рд╕рд╣ी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХिрд╕ рд╡िрдХрд▓्‍рдк рдоें рджी рдЧрдИ рд╣ै – 125
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि 105 рд╣ै рдЙрд╕े рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा – рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмुрдж्рдзि
  • рдЕрд╢ाрдм्рджिрдХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЕрд╢िрдХ्рд╖िрдд рдХे рд▓िрдП
  • рдЖрдк рджेрдЦрддे рд╣ैं рдХि рдПрдХ рдЫाрдд्рд░ рдмुрдж्рдзिрдоाрди рд╣ै, рдЖрдк – рд╡рд╣ рдЬैрд╕े рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рдЧрддि рдХрд░ рд╕рдХे рдЙрд╕ рдЕрдиुрдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░ेंрдЧे।
  • рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмाрд▓рдХ рдХा рдмुрдж्рдзि-рд▓рдм्рдзि рд╕्‍рддрд░ рдХ्‍рдпा рд╣ोрддा рд╣ै – 91-110
  • рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рдоाрдкрди рдХे рдЬрди्‍рдорджाрддा рд╣ैं – рдЯрд░рдорди
  • рдЬрдб़ рдмुрдж्рдзि рд╡ाрд▓े рдмाрд▓рдХ рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХिрддрдиी рд╣ोрддी рд╣ै – 70 рд╕े рдХрдо
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рдд्‍рдп рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рдХा рд▓िंрдЧ рдХे рд╕ाрде рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдирд╣ीं рд╣ै
  • рдПрдХ 11 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ, рдЬिрд╕рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 10 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрдПрдЧा – рдФрд╕рдд рдмुрдж्рдзि
  • рдПрдХ 16 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдХिрд╢ोрд░ рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 15 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рд╡рд╣ рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрдПрдЧा – рдФрд╕рдд
  • рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдХी рдмुрдж्рдзि рдФрд╕рдд рд╣ोрддी рд╣ै, рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд▓ोрдЧ рдк्рд░рддिрднा рд╕рдо्‍рдкрди्‍рди рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдоंрдж рдмुрдж्рдзि рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं, рдпрд╣ рдХрдерди рдХे рдк्рд░рддिрд╕्‍рдеाрдкिрдд рд╕िрдж्рдзाрди्‍рддों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рдХे рд╡िрддрд░рдг
  • рдИ.рдХ्‍рдпू. рдПрд╡ं рдЖрдИ. рдХ्‍рдпू. рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ैं – рдоाрдирдХ рдк्рд░рджрдд्‍рдд
  • рдПрдХ 12 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 10 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рд╡рд╣ рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрдПрдЧा – рдоंрдж рдмुрдж्рдзि
  • 0 рд╕े 25 рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЬрдб़ рдмाрд▓рдХ
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдмुрдж्рдзि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рдоॉрдбрд▓्‍ рдоें рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЖрдпाрдо рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ  рддрдд्‍рд╡
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдмрд╣ुрдХाрд░рдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рд╣ैं – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ  
  • рдкिрдЫрдб़े рдмाрд▓рдХों рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै – 80 рд╕े 90 рдХे рдмीрдЪ
  • рдЬрдб़ рдмाрд▓рдХों рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै – 25 рд╕े рдХрдо
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдмुрдж्рдзि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдЕрд╡рдзाрд░рдгाрдУं рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдоुрдЦ्‍рдп рд░ूрдк рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рдмौрдж्рдзिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рд╕े
  • рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рд╕े рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХाрд░्рдп
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдж्рд╡ि-рдХाрд░рдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рд╕्рдкिрдпрд░рдоैрди
  • рдмुрдж्рдзिрдорддा рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдХिрд╕рд╕े рд╣ै – рдХेрди्‍рдж्рд░ीрдп рдЪिрди्‍рддрди рд╕े, рдмрд╣ुрдЖрдпाрдоी рдЪिंрддрди рд╕े, рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рд╕े
  • рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдмाрд▓рдХ рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рд╣ोрддा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рд╕े
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХा рдиिрд╢्‍рдЪрдп рдХेрд╡рд▓ рдЖрдиुрд╡ंрд╢िрдХрддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣ोрддा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि
  • рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдХा рдкाрд░िрднाрд╖िрдХ рд╢рдм्‍рдж рджेрдиे рд╡ाрд▓े рд╡िрдж्рд╡ाрди рд╣ैं – рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрд▓рдоेрди
  • рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рд╣ै – рдЕрдкрдиे рд╕्‍рд╡рдпं рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдЬाрдирдиा, рдЕрдкрдиे рднाрд╡ों рдХो рд╡्‍рдп‍рд╡рд╕्рдеिрдд рдХрд░рдиा, рджूрд╕рд░े рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдиा।
  • рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХा рдЬ्рдЮाрди рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ै, рдХ्‍рдпोंрдХि – рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХाрд░्рдп рдХो рд╕рдлрд▓ рдПрд╡ं рдк्рд░рднाрд╡ी рдмрдиाрдиे рдоें
  • рдмुрдж्рдзि-рд▓рдм्‍рдзांрдХ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╡िрднिрди्‍рди рд╕рдоूрд╣ों рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдЙрдирдХी рд╕्‍рд╡-рдЧрд░िрдоा рдХो ……… рд╣ै рдФрд░ рдЙрдирдХे рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдХो ……. рд╣ै – рдмрдв़ाрддा; рдмрдв़ाрддा
  • рд╢ाрд░ीрд░िрдХ-рдЧрддिрдХ рдмुрдж्рдзि рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪे рдХी рдЕंрддिрдо рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрдирд╕ी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै – рд╢рд▓्‍рдп рдЪिрдХिрдд्‍рд╕рдХ
  • рдмрд╣ुрд╡िрдз рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдкрд╢ुрдУं, рдЦрдиिрдЬों рдФрд░ рдкेрдб़-рдкौрдзों рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдиे рдФрд░ рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा …….. рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдмुрдж्рдзि
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдмुрдж्рдзि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рдоॉрдбрд▓ рдоें рдХुрд▓ рдХोрд╖्‍рда (рдЦाрдиे) рд╣ैं – 120
  • ……………… рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдмुрдж्рдзि рдХे рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдкрдХ्рд╖ों рдХो рд╕्‍рдЯрд░्рдирдмрд░्рдЧрдХे рдд्рд░िрддंрдд्рд░ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ
  • рд╣ाрд╡рд░्рдб рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдХा рдмुрдж्рдзि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд ………. рдкрд░ рдмрд▓ рджेрддा рд╣ै – рдк्рд░рдд्‍рдпेрдХ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рд╡िрд▓рдХ्рд╖рдг рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдУं
  • рдХिрд╕ी 10 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 14 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рд╡рд╣ рдХрд╣рд▓ाрдПрдЧा – рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी
  • рдЬो рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдмुрдж्рдзि рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдоाрдирд╕िрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрдУं (рдЬैрд╕े рдкрд░ा-рдШрдЯрдХ) рдФрд░ рдмुрдж्рдзि рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдП рдЬा рд╕рдХрдиे рд╡ाрд▓े рд╡िрд╡िрдз рд░ूрдкों (рдЬैрд╕े рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि) рдХो рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рд╕्‍рдЯрд░्рдирдмрдЧ рдХा рдмुрдж्рдзिрдорддा рдХा рдд्рд░िрддंрдд्рд░ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдмुрдж्рдзि рд╡рд╣ рддрдд्‍рд╡ рд╣ै, рдЬो рд╕рдм рдоाрдирд╕िрдХ рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдУं рдоें рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд░ूрдк рд╕े рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд░рд╣рддा рд╣ै। рдкрд░िрднाрд╖ा рдЗрд╕ рд╢рддाрдм्‍рджी рдХी рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЦेрдЬ рдХा рдк्рд░рддिрд╖्‍рдаाрдкрди рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдХा рд╣ै – рд░ेрдХ्‍рд╕ рд╡ рдиाрдЗрдЯ
  • рдЕрди्‍рддрд╡ैрдпрдХ्рддिрдд्‍рдХ рдмुрдж्рдзि рд╕े рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рд╣ै – рд╡िрднिрди्‍рди рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХा рдХौрд╢рд▓
  • рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХ्‍рдпा рд╕рдд्‍рдп рд╣ै – рдХाрд▓ाрдиुрдХ्рд░рдоिрдХ рдЖрдпु рд╕े рд╡्‍рдпुрдд्‍рдХ्рд░рдоी рд╕ंрдмंрдзिрдд
  • рдмुрдж्рдзिрдХा рддрд░рд▓ рдоोрдЬ़ेрдХ рдоॉрдбрд▓ рдХिрд╕рдиे рджिрдпा рдеा – рдХैрдЯेрд▓
  • рдЪेрд╕ рддрдеा рдХाрд░्рдб рдХे рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдмौрдж्рдзिрдХ рдЦेрд▓
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХ्рд░िрдпा рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕рд░рд▓ рдЧрдгिрдд рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ рд╣рд▓ рдХрд░рдиा।
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि 125 рд╣ै, рдХिрд╕ рд╡рд░्рдЧ рдоें рдЖрдПрдЧा – рдЙрдЪ्‍рдЪ рдк्рд░рдЦрд░
  • рдПрдХ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЬो рд╡िрднिрди्‍рди рд╕ंрд╡ेрдЧों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рддрдеा рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рдиे рдФрд░ рд╕ंрд╡ेрдЧों рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХी рдЙрдЪ्‍рдЪ рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд░рдЦрддा рд╣ै, рдЙрдЪ्‍рдЪ рд╣ोрдЧा – EQ рдкрд░
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдХी рджृрд╢्‍рдп рд╕ंрд╕ाрд░ рдХा рд╢ुрдж्рдзрддा рд╕े рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ीрдд рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдЕрдзिрдХ рд╣ै рд╡рд╣ рдЙрдЪ्‍рдЪ рд╣ोрдЧा – рд╕्‍рдеाрдиिрдХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ै – рдмाрд▓рдХों рдХे рд▓िрдП, рдЧूँрдЧे рдФрд░ рдмрд╣рд░ों рдХे рд▓िрдП, рдиिрд░рдХ्рд╖рд░ों рдХे рд▓िрдП
  • рдПрдХ рджрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмाрд▓рдХ рдЬो рдЙрди рдкрджों рдкрд░ рд╕рдлрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै рдЬिрди рдкрд░ рдЕрдзिрдХांрд╢ 6 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ рд╕рдлрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं,рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु рдоाрдиी рдЬाрдпेрдЧी – 6
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдмुрдж्рдзि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै –рдЧिрд▓्‍рдлрд░्рдб рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░рдХ्рд░рдо (рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ) рдЙрдкाрдЧрдо рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рд╕्‍рдЯрд░्рдирдмрд░्рдЧ
  • рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоेрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╕рдн рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рдХाрд░्рдпों рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдоाрдирд╕िрдХ рдКрд░्рдЬा рдпा рдХ्рд╖рдорддा рдХो рдХ्‍рдпा рдиाрдо рджिрдпा – рдЬी-рдХाрд░рдХ
  • рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдЕрди्‍рдп рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдХी рдордиोрджрд╢ा, рд╕्‍рд╡рднाрд╡ों, рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгाрдУं рдФрд░ рдЗрдЪ्‍рдЫाрдУं рдХो рд╕рдордЭрдХрд░ рдЙрд╕рдоें рд╡िрднेрджрди рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдЕंрд░्рддрд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рдмुрдж्рдзि
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдХौрди рд╕ा рдк्рд░рдХाрд░ рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдирд╣ीं рд╕ुрдЭाрдпा рдЧрдпा – рд╕ांрд╕्‍рдХृрддिрдХ
  • рдЕрдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि рдХिрд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ै – рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ рд╕ुрд▓рдЭाрдиे рдоें
  • рдПрдХ рд╕рдлрд▓ рдЗрди्рдЯिрд░ीрдпрд░ рдбिрдЬाрдЗрдирд░ рдоें рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рдХी рдмुрдж्рдзि рдХी рдк्рд░рдмрд▓рд╢ीрд▓рддा рд╣ोрддी рд╣ै – рдЕрдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि рдХी
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рдоॉрдбрд▓ рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рд╣ै – рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдиे
  • рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдиे рдмुрдж्рдзि рдХे рдХिрддрдиे рдк्рд░рдХाрд░ рдмрддाрдпे рд╣ैं – 9
  • рдкाрд╕ рдПрд▓ांрдЧ рдЯेрд╕्‍рдЯ рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рд╣ै – рдбрдм्‍рд▓्‍рдпू рдкी. рдПрд▓ैрдХ्‍рдЬेрдг्‍рдбрд░ рдиे
  • рдмुрдж्рдзि рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рд╕्‍рдиाрдпु рддंрддुрдУं рдХी рдоाрдд्рд░ा рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд░рд╣рддी рд╣ै। рдмुрдж्рдзि рдХे рдоाрдд्рд░ा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдХा рд╣ै – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рд╣ेрддु рд╡ेрд╢्‍рд▓рд░ рдмुрдж्рдзि рдоाрдкрдиी рдХे рдХिрд╕ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рд╕ंрдЦ्‍рдпाрдУं рдХो рдмрдв़рддे рдХ्рд░рдо рдоें рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХрд░ рдмाрд▓рдХ рдХो рднी рдЙрд╕ी рдХ्рд░рдо рдоें рдпा рдЙрд▓्‍рдЯे рдХ्рд░рдо рдоें рд╕ंрдЦ्‍рдпाрдУं рдХो рджोрд╣рд░ाрдиे рд╣ेрддु рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕंрдХ рд╡िрд╕्‍рддाрд░
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдмुрдж्рдзि рдХा рдЖрдпाрдо рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ंрдЬ्рдЮाрди
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдоाрдкрди рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕рдиे рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХिрдпा – рдмिрдиे
  • рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдХे рдмрд╣ु-рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╡рд╣ рдХाрд░рдХ рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдЖрдд्‍рдо-рдмोрдз рд╣ेрддु рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдпोрдЧрджाрди рджेрдЧा, рд╡рд╣ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЕंрдд:рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдЕрд╢ाрдм्рджिрдХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдЖрд░्рдоी рдмीрдЯा рдЯैрд╕्‍рдЯ
  • рд╣рдо рд╕рднी рдЕрдкрдиी рдмुрдж्рдз, рдк्рд░ेрд░рдгा, рдЕрднिрд░ूрдЪि, рдЖрджि рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рднिрди्‍рди рд╣ोрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा рд╕े
  • рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдд्рд░िрддंрдд्рд░ीрдп рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдмुрдж्рдзि рдХा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдирд╣ीं рд╣ै – рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдиा।
  • рдиिрд░рд░्рдердХ рд╢рдм्‍рдж рдиिрд░्рдоाрдг рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдПрдмिंрдЧрд╣ाрд╕
  • рдмुрдж्рдзिрдХा/рдХे рд╕्‍рдд्рд░ोрдд рд╣ै – рдЖрдиुрд╡ांрд╢िрдХ, рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдкрд░िрдгाрдо, рд╕्‍рд╡ рддрдеा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХी рдЕंрд░्рддрдХ्рд░िрдпा
  • рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдмुрдж्рдзि рдХा рдмрдв़рдиा рдХिрд╕ рдЖрдпु рдоें рдЖрдХрд░ рд░ूрдХ рдЬाрддा рд╣ै – 16 рд╡рд░्рд╖
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдХा рдХाрд░рдХ рдХौрди рд╕े рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рдмрддाрдпा – рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди рдиे
  • рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै – 100
  • рдЧोрд▓рдоेрди рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рд╕ांрд╡ेрдЧिрдХ рдмुрдж्рдзि рд╕े
  • рдмрд╣ु-рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХो рд╡ैрдз рдирд╣ीं рдоाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा, рдХ्‍рдпोंрдХि – рд╡िрднिрди्‍рди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рднिрди्‍рди рдмुрдж्рдзिрдпों (different intelligences) рдХा рдоाрдкрди рд╕рдо्‍рднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै।
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 14 рд╡ рд╡ाрд╕्‍рддрд╡िрдХ рдЖрдпु 11 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рддो рдЙрд╕рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рдХ्‍рдпा рд╣ोрдЧी – 127
  • рдХрдХ्рд╖ा 6 рдХे рдмрдЪ्‍рдЪे рдХा рдФрд╕рдд рдЖрдИ рдХ्‍рдпू рд╣ोрдЧा – 100
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХा
  • рдмुрдж्рдзि-рд╕्‍рддрд░ рдХे рдоाрдкрдХ рдХो рд╕рд╣ी рд░ूрдк рдоें рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा рд╣ै – рдЯрд░рдорди
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЖрдзुрдиिрдХ рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╣ै – рдирд╡ीрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рдк्рд░рддिрд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХा рдЧुрдг।
  • рдмैрдЯрд░ी рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд░рдЪे рдЧрдП рд╣ै – рднाрдЯिрдпा
  • рдмрд╣ुрд╡ाрджी рдмुрдж्рдзि рдЬ्рдЮाрди рдХो рдЕрдиेрдХ рдк‍рдж्рдзрддिрдпों рд╕े рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рдПрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХौрд╢рд▓ों рдХो рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ рд╡िрдЪाрд░ рд╣ै – рдЧाрд░्рдбрдирд░
  • рдЖрдк рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдХрдХ्рд╖ा рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдХ्‍рдпा рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╕рдордЭрддे рд╣ैं – рдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг


  • рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХे рд▓िрдП рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХी рдХ्‍рдпा рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рд╣ै – рдЕрдз्‍рдпाрдкрди рдПрд╡ं рд╡िрд╖рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рдЗрд╕े рдЖрдзाрд░ рдмрдиाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдоें рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рдХी рд▓рдо्‍рдмрд╡рдд् рдмुрдж्рдзि рдЬीрд╡рди рдкрд░्рдпрди्‍рдд рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рдХрд▓्‍рдкрдиा рдХा рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдХ्‍рдпा рд╕्‍рдеाрди рд╣ै – рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ
  • рд╡िрднिрди्‍рди рд╢्рд░ेрдгीрдХे рдоंрджिрдд рдмाрд▓рдХों рдХो рджрд░्рд╢ाрдпी рдЧрдИ рд╕рд╣ी рдФрд╕рдд рдмुрдж्рдзि рдХा рдЪрдпрди рдХीрдЬिрдП – рдкिрдЫрдб़ा рдмाрд▓рдХ – 80 рд╕े 99
  • рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि : рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рд╕े рдЕрдзिрдХ рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рдХ्‍рдпों‘, рдкुрд╕्‍рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╣ैं – рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрд▓рдоेрди
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 12 рд╡рд░्рд╖ рддрдеा рдХाрд▓ाрдиुрдХ्рд░рдоिрдХ рдЖрдпु 10 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рдЙрд╕рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рд╣ोрдЧी – 120
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрди рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ рдХाрдо рдХिрдпा – рд╣ाрд╡рд░्рдб рдЧाрд░्рдбрдирд░, рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрд▓рдоेрди, рдЬॉрди рдбी рдоेрдпрд░ рд╡ рдкीрдЯрд░ рд╕ाрд▓рд╡े
  • рдмुрдж्рдзि рдЗрди рдЪाрд░ рд╢рдм्‍рджों рдоें рдиिрд╣िрддрд╣ै – рдЬ्рдЮाрди, рдЖрд╡िрд╖्‍рдХाрд░, рдиिрд░्рджेрд╢, рдЖрд▓ोрдЪрдиा। рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рд╣ै – рдЕрд▓рдл्рд░ेрдб рдмिрдиे
  • рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдХो рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдмрдиाрдиे рдХा рд╢्рд░ेрдп рдХिрд╕рдХो рдЬाрддा рд╣ै – рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрд▓рдоैрди
  • рдХिрд╕ी рд╕рдоुрджाрдп рдоें рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рд╕ंрдмंрдз рдмрдиाрдиे рд╡ рд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рд╣ोрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддाрдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рд╕ांрд╡ेрдЧिрдХ рдмुрдж्рдзि
  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рдиिрдо्‍рди рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрддा рд╣ै – рдЕрдиौрдкрдЪाрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдмौрдж्рдзिрдХрддा рд░рдЪрдиा рдоॉрдбрд▓ рдоें рдХिрддрдиे рддрдд्‍рд╡ों рдХो рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – 120
  • рднूрдЦ рдПрдХ рдЪाрд▓рдХ рд╣ै рдФрд░ рднोрдЬрди рдПрдХ – рдЙрдж्рджीрдкрдХ
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдоें рдХौрди рдорд╣рдд्‍рддрд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддा рд╣ै – рд╢िрдХ्рд╖рдХ
  • рд╕ंрдк्рд░ेрд╖рдг рд╕े рдЖрд╢рдп рд╣ै – рд╡िрдЪाрд░ों рдХा рдЖрджрди-рдк्рд░рджाрди
  • рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдмाрд▓рдХ рдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै – рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░, рдк्рд░рд╕ंрд╢ा, рднрд░्рдд्‍рд╕рдиा рдж्рд╡ाрд░ा
  • рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдорд╣рдд्‍рдд्‍рд╡ рджрд░्рд╢ाрдиे рд╡ाрд▓ा рдмिрди्‍рджु рдирд╣ीं рд╣ै – рдЦेрд▓рдХूрдж
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрдирд╕ा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдирд╣ीं рд╣ै – рдЙрдж्рджीрдкрди рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдХिрд╕े ‘рдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░рдердо рд╕ीрдв़ी’ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕ंрд╡ेрджрдиा
  • рд▓ेрд╡िрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░, рд╡्‍рдпрдХ्рддि рддрдеा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХाрд░्рдп рд╣ैं। рдЗрди्‍рд╣ोрдиें рдХिрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рдорд╣рдд्‍рддрд╡ рджिрдпा рд╣ै। – рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдоैं рдкुрд╕्‍рддрдХ рдкрдв़рдиा рдкрд╕ंрдж рдХрд░рддा рд╣ूँ рдХ्‍рдпोंрдХि –рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЖंрддрд░िрдХ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдХрдерди рд╣ै – рдкुрд╕्‍рддрдХ рдкрдв़рдиे рд╕े рдоुрдЭे рдЖрдиंрдж рдоिрд▓рддा рд╣ै।
  • рдк्рд░ेрд░рдХों рдХे рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрдирд╕ा рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдЙрдд्‍рд╕ुрдХрддा
  • рд╕्‍рд╡рдзाрд░рдгा рдЕрднिрдк्рд░े‍рд░рдХ рд╣ै – рдЪेрддाрд╡рдиीрдкूрд░्рдг рдЖрди्‍рддрд░िрдХ рдзाрд░рдгा
  • рд╕्‍рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдк्рд░े‍рд░рдХि рд╣ै – рдЕрдиुрдХрд░рдг
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдХाрд░рдХ рд╣ै – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдПँ, рдЖрдХांрдХ्рд╖ाрд╕्‍рддрд░ рдПрд╡ं рд░ूрдЪि, рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рд╕्рдеिрддि
  • рд╡рд╣ рдХाрд░рдХ рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХो рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्‍рд╕ाрд╣ рдмрдв़ाрддा рдпा рдШрдЯाрддा рд╣ै, рдЙрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдРрд╕े рдк्рд░ेрд░рдХ рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЬрди्‍рдо рдХे рд╕ाрде рд╣ी рд▓ेрдХрд░ рдЖрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдЬрди्‍рдордЬाрдд рдк्рд░ेрд░рдХ
  • рдЕрд░्рдЬिрдд рдк्рд░ेрд░рдХ рдХे рдЕрди्‍рддрд░्рдЧрдд рдЖрддे рд╣ैं – рдЬीрд╡рди рд▓рдХ्рд╖्‍рдп рд╡ рдордиोрд╡ृрдд्рддिрдпाँ, рдордж-рд╡्‍рдпрд╕рди, рдЖрджрдд рдХी рд╡िрд╡рд╢рддा
  • рдХौрди рд╕ा рдк्рд░ेрд░рдХ рдЕрд░्рдЬिрдд рдк्рд░ेрд░рдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рдХ्рд░ोрдз
  • рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдХे рд▓ाрдн рд╣ै – рдЖрдирди्‍рдж рдк्рд░ाрдк्рддि, рдордиोрдмрд▓ рдХी рд╡ृрдж्рдзि, рдЙрдд्‍рд╕ाрд╣рд╡рд░्рдж्рдзрдХ
  • ‘рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕рд░्рд╡ोрдд्‍рдХृрд╖्‍рда рд░ाрдЬрдоाрд░्рдЧ рд╣ै’ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХे рдмाрд░े рдоें рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै –рд╕्рдХिрдирд░ рдХा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЬो рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг рдирд╣ीं рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдЪिंрддा
  • рдк्‍рдпाрд╕ рдПрдХ рддрд░рд╣ рдХी – рдЪрдХ्рд░ीрдп рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕े рдк्рд░рдХ्рд░рдо рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдПрдХ рдЕрдЪ्‍рдЫा рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдирд╣ीं рдХрд░ेрдЧा – рдк्рд░рд▓ोрднрди
  • рдоैрдХ्рд▓िрд▓ैंрдб рдХा рдпोрдЧрджाрди рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ै – рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдХ
  • ‘рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд’ рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдХौрди рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं – рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдХ
  • ”рдоोрдЯोрд╡ेрд╢рди” рд╢рдм्‍рдж рдХी рдЙрдд्‍рдкрдд्рддि рдХिрд╕ рднाрд╖ा рдХे рд╢рдм्‍рдж рд╕े рд╣ुрдИ рд╣ै – рд▓ेрдЯिрди
  • рдРрд╕ा рдХौрди рд╕ा рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгाрдХाрд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै рдЬो рдХि рд╕ंрдХрд▓्‍рдк рд╢рдХ्рддि рдкрд░ рдмрд▓ рджेрддा рд╣ै – рдРрдЪ्рдЫिрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдХौрдирд╕ा рд╕्‍рдд्рд░ोрдд рд╣ै – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा,рдЪाрд▓рдХ, рдЙрдж्рджीрдкрди
  • рдХिрд╕ рд╡िрдж्рд╡ाрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдк्рд░ेрд░рдХों рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг ”рдЬрди्‍рдордЬाрдд рд╡ рдЕрд░्рдЬिрдд” рд╣ै – рдоैрд╕्‍рд▓ो
  • рдоैрд╕्‍рд▓ो рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдХिрди рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдиे рдк्рд░ेрд░рдХों рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрдпा – рдоैрд░ेрдЯ рд╡ рдеाрдорд╕рди рдиे
  • рджрдг्‍рдб рдПрд╡ं рдк्рд░рддिрд╕्‍рдкрд░्рдзा рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै – рдмाрд╣्рдп
  • рдХ्рд░ोрдз рдПрд╡ं рднрдп рдк्рд░ेрд░рдХ рд╣ै – рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ



  • ”рдЕрдзिрдЧрдо рдЖрдзाрд░िрдд рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा, рдХ्рд░िрдпा рддрдеा рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдиिрд╣िрдд рд╣ै”, рдХрдерди рд╣ै – рд╕ोрд░ेрди्‍рд╕рди
  • рдк्рд░ेрд░рдХ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХो – рджिрд╢ा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं।
  • рджрд╢ाрдПँ рдЬो рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХो рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рддी рд╣ैं, рдЙрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдХिрд╕ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХो ‘рдмाрд╣्рдп рдк्рд░ेрд░рдгा’ рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдирдХाрд░ाрдд्‍рдордХ рдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдХрдХ्рд╖ा рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдЙрдд्‍рддрдо рдЙрдкाрдп рд╣ै – рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░
  • рдХौрди рд╕ा рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рднाрд╡ी рдмрдиाрддा рд╣ै – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдХ рд╣рдоाрд░े рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХो рдиिрд░्рджेрд╢िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдоें рдЧुрдгाрдд्‍рдордХрддा рдмрдв़ाрддी рд╣ै। рдЫाрдд्рд░ों рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдЧрддि рддीрд╡्рд░ рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рдХौрди рд╕ा рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдШрдЯрдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рд░рдЯрди्‍рддрд╕्‍рдоृрддि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЙрджाрд╣рд░рдг рдЕрд░्рдЬिрдд рдк्рд░ेрд░рдХ рдХा рд╣ै – рд░ूрдЪि
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╡рд░्рдгिрдд рд╣ोрддी рд╣ै – рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ рдЬाрдЧृрддि рдж्рд╡ाрд░ा
  • рд╕рд╢рдХ्‍рдд рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕ीрдЦрдиे рдХा рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдШрдЯрдХ рд╣ै – рд╢ीрдШ्рд░ рд╕ीрдЦрддा рд╣ै।
  • рдХौрди рд╕ा рдЬैрд╡िрдХ рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рдХрдо рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै – рдпौрди
  • рдЕрдзिрдЧрдо рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪाрдиे рдХे рд░ाрдЬрдоाрд░्рдЧ рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा
  • ‘рд╕्‍рдиेрд╣ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиे рдХी рдЗрдЪ्‍рдЫा’ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдХ्‍рдпा рд╣ै – рд╕्‍рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдХ
  • рдХ्рд░िрдпा рдХो рдЖрд░ंрдн рдХрд░рдиे, рдЬाрд░ी рд░рдЦрдиे рддрдеा рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рд░рдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдЕрднिрдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рдиे рдХा рдХौрди рд╕ा рддрд░ीрдХा рдХрдо-рд╕े-рдХрдо рдХाрдо рдоें рд▓ाрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░
  • рдоैंрдиे рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рдПрдХ рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╕рдордЭाрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा, рдкрд░ рд╡рд╣ рдЗрд╕े рдирд╣ीं рд╕рдордЭ рдкाрдпा, рдкрд░рди्‍рддु рдХुрдЫ рд╡рд░्рд╖ों рдмाрдж рдЬрдм рдЙрд╕ी рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХो рд╕рдордЭाрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рддो рдмрдЪ्‍рдЪा рддुрд░рди्‍рдд рд╕рдордЭ рдЧрдпा। рдРрд╕ा рд╣ोрдиे рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै – рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЙрдкрд▓рдж्рдзि рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдкрд░ рдХिрди рд▓ोрдЧों рдиे рдХाрдо рдХिрдпा – рдоैрдХ्рд▓िрд▓ैंрдб рдПрд╡ं рдПрдЯрдХिрди्‍рд╕рди
  • рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдорд╣рдд्‍рд╡ рд╣ै। рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рдз्‍рдпाрди рдоें рд░рдЦें рддो рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХाрд░्рдп рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЗрдиाрдоों рдХा рдк्рд░рд▓ोрднрди рджेрдХрд░ рдмाрд▓ाрдХें рдоें рдк्рд░рддि‍рдж्рд╡ंрдж्рд╡िрддा рдкैрджा рдХрд░рдиा।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рддрдд्‍рд╡ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХे рд╕्‍рдд्рд░ोрдд рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдирд╣ीं рд╣ै – рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें ‘рдк्‍рдпाрд╕’ рд╣ै – рдЕрди्‍рддрд░्рдиोрдж
  • рдХिрд╕рдХो рдЕрднिрдк्рд░ेрд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХा рд╕ंрдХेрддрдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рд╢्‍рди рдкूрдЫрдиे
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХी рд╡्‍рдпाрдЦ्‍рдпा рдЬрди्‍рдордЬाрдд рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै, рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ा рд╣ै – рдоैрдХ्‍рдбूрдЧрд▓ рдиे
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЬрди्‍рдордЬрддा рдк्рд░ेрд░рдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рдЖрджрдд
  • рдмाрд╣्рдп рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдоें рд╕рдоा‍рд╡ेрд╢िрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा – рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рд╡ рджोрд╖ाрд░ोрдкрдг, рдк्рд░рддिрдж्рд╡рди्рдж्рд╡िрддा, рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдПрд╡ं рджрдг्‍рдб, рдкрд░िрдгाрдо рдХा рдЬ्рдЮाрди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрд╡ंрдЪрдиा рдХी рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдирд╣ीं рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рди‍ि‍рд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рд╕्‍рдд्рд░ोрдд рдирд╣ीं рд╣ै – рддुрд╖्рдЯि
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдЖंрддрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЕрднिрдк्рд░ेрд░िрдд рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡े рд╣рдоेंрд╢ा рд╕рдлрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं।
  • рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдПрд╡ं рджрдг्‍рдб рд╣ै – рдХृрдд्рд░िрдо рдк्рд░ेрд░рдХ
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдПрдХ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХा рд╕ंрдХेрдд рд╣ोрддा рд╣ै – рдмрдЪ्‍рдЪों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рд╢्‍рди рдкूрдЫрдиा।
  • рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рдХैрд╕ी рд╣ोрддी рд╣ै – рдЬрди्‍рдордЬाрдд
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрддрдоें рд╕े рдЬрди्‍рдордЬाрдд рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдХ рдХौрди рд╕ा рд╣ै – рдиिрдж्рд░ा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕े рдк्рд░ेрд░рдХों рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдгрдЧैрд░ेрдЯ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा – рджैрд╣िрдХ, рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдПрд╡ं рд╕ाрдоाрдЬिрдХ
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдкрд░ рдХिрд╕ рдХाрд░рдХрдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдирд╣ीं рдкрдб़рддा рд╣ै – рднौрддिрдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрд╡ेрдЧों рдХा рдк्рд░рдХाрд░ рдирд╣ीं рд╣ै – рдирд╡ीрди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдЬрди्‍рдордЬाрдд рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рд░ुрдЪि
  • рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкिрдХा рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддी рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдЖंрддрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд╡рд╣ рдХрд░ेрдЧी – рдЕंрддिрдо рдкрд░िрдгाрдо рдкрд░ рдз्‍рдпाрди рджेрдиे рдХे рдмрдЬाрдп рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд░ूрдк рд╕े рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрдУं рдкрд░ рдз्‍рдпाрди рджेрдиा।
  • рдХिрд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕्‍рд╡ीрдХृ‍рдд рдХाрд░्рдпрдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдХौрди рд╕ी рдк्рд░ेрд░рдХ рдк्рд░ेрд░рдгा рджेрддा рд╣ै – рд╕्‍рд╡ीрдХृрддि рдк्рд░ेрд░рдХ
  • рдк्рд░ेрд░рдХ рдк्рд░ाрдгी рдоें рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдПрд╡ं рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рджрд╢ाрдПँ рд╣ैं рдЬो рдЙрд╕े рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╡िрдзिрдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्‍рддेрдЬिрдд рдХрд░рддी рд╣ै। рдк्рд░ेрд░рдХ рдХी рдЗрд╕ рдкрд░िрднाрд╖ा рдХो рджेрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं – рдЧेрдЯ्рд╕ рдПрд╡ं рдЕрди्‍рдп
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рдк्рд░ेрд░рдгा рдХी рд╡िрдзि рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд░рдиा।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рдЬрди्‍рдордЬाрдд рдпा рдЖंрддрд░िрдХ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдирд╣ीं рд╣ै – рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╕рд╣ी рдХ्рд░рдо рдЗंрдЧिрдд рдХीрдЬिрдП – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा-рдк्рд░рдгोрдж-рдк्рд░ोрдд्‍рд╕ाрд╣рди
  • рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рд╣рдб्рдбिрдпों рдоें рдЕрдзिрдХ рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै – рднुрдЬाрдУं рдФрд░ рдЯाँрдЧों рдХी
  • рдк्рд░ेрд░рдХों рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдЕрдиेрдХ рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдиे рдХिрдпा рдоैрд╕्‍рд▓ों рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рд╕рд╣ी рдвंрдЧ рд╕े рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рд╡िрдХрд▓्‍рдк рдоें рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рдЬрди्‍рдордЬाрдд рдПрд╡ं рдЕрд░्рдЬिрдд
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें ‘рднूрдЦ’ рд╣ै – рдЕрди्‍рддрд░्рдиोрдж
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा – рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдк्рд░рддि рд░ुрдЪि рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рддी рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЙрджाрд╣рд░рдг рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдкрд░िрдгाрдо рдирд╣ीं рд╣ै – рдЬрдЧрди рдиे рд╢्‍рд╡ाрд╕ рд▓ेрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд░ुрдЪि рджिрдЦाрдиी рдк्рд░ाрд░рдо्‍рдн рдХрд░ рджी।
  • рдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рд╕्‍рдд्рд░ोрдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдирд╣ीं рд╣ै – рдЖрджрдд
  • рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХрдерди рд╕े рд╕рд╣рдордд рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдмाрд╣्рдп рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рддрдм рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬрдм рдЕрдзिрдЧрдордХрд░्рддा рдмाрд╣्рдп рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рд╣ैं।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЙрджाрд╣рд░рдг рдмाрди्‍рдбुрд░ा рдХे рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдЖрдзाрд░िрдд рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕्‍рдХूрд▓ рдХी рдШंрдЯीрдмрдЬрдиे рдкрд░ рдЕрдкрдиे рдмрд╕्‍рддे рдмंрдж рдХрд░ рд▓ेрдиा।
  • ‘рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдХ्рд░िрдпा-рдХрд▓ाрдкों рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рд╣ै, рдЬो рдк्рд░ाрдгी рдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХो рдЗंрдЧिрдд рдФрд░ рдиिрд░्рджेрд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।’ рдпрд╣ рдкрд░िрднाрд╖ाрджी – рдЬॉрдирд╕рди
  • рдПрдХ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдоेрдбिрдХрд▓ рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें рджाрдЦिрд▓ा рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдаिрди рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рддा рд╣ै рддाрдХि рд╡рд╣ рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдЙрдд्‍рддीрд░्рдг рд╣ो рд╕рдХे। рдпрд╣ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी …… рд╕े рдЕрднिрдк्рд░े‍рдд рд╣ै – рдЖंрддрд░िрдХ
  • рдЖंрддрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЕрднिрдк्рд░ेрд░िрдд рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी – рдХे рд▓िрдП рдмाрд╣्рдп рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдЙрд╕рдХी рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХो рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдкрд░्рдпाрдк्‍рдд рдирд╣ीं рд╣ै।
  • рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╣ै – рдЪुрдиौрддीрдкूрд░्рдг рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдоें рдбрдЯे рд░рд╣рдиे рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि
  • рдиिрдо्‍рди‍ि‍рд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕्‍рд╡рд╕्‍рде्‍рдп рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै – рд╕рд╣рдирд╢ीрд▓рддा, рдЖрдд्‍рдорд╡िрд╢्‍рд╡ाрд╕, рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा
  • рдЬрдм рдкूрд░्рд╡ рдХा рдЕрдзिрдЧрдо рдирдИ рд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдХो рдмिрд▓्‍рдХुрд▓ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдирд╣ीं рдХрд░рддा, рддो рдпрд╣ ……… рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╢ूрди्‍рдп рд╕्‍рдеाрдиांрддрд░рдг


  • рдХाрд░्рдпाрдд्‍рдордХ рдк्рд░рддिрд╡рдмрдж्рдзрддा рд╕िрдж्рдзांрдд рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдоें рдоुрдЦ्‍рдп рдХाрд░рдХ рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╣ै – рдкुрдирд░्рдмрд▓рди
  • рдк्рд░ेрд░рдгा рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्‍рда рд╣ै, рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ा – рд╕्‍рдХीрдирд░
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕рд░्рд╡ोрдд्‍рдХृрд╖्‍рдЯ рд░ाрдЬрдоाрд░्рдЧ рд╣ै – рд╕्‍рдХीрдирд░
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХो рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдЖрдзाрд░ рдХрд╣ा рд╣ै – рд╕ोрд░ेрди्‍рд╕рди
  • ”рдПрдХ рдорд╣िрд▓ा рдиे рднोрдЬрди рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП  рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рдмेрдЪ рджिрдпा” рдЗрд╕ рдЦрдмрд░ рдХो …….. рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЕрдЪ्‍рдЫी рддрд░рд╣ рд╕рдордЭा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдкрджाрдиुрдХ्рд░рдоिрдХ рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдЫाрдд्рд░ों рдХी рдиिрд╖्‍рдкрддि рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддी рд╣ै – рд╕्‍рд╡-рдк्рд░рдд्‍рдпрдп, рдмुрдж्рдзि, рдЕрднिрд░ूрдЪि, рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдиिрдо्‍рди‍ि‍рд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рдк्рд░рддिрд╖्‍рдаा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХा рдХोрдИ рдЬैрд╡िрдХीрдп рдЖрдзाрд░ рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ंрдмंрдзрди
  • рдиिрдо्‍рди рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рдк्рд░ेрд░рдгा рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдк्рд░ाрд░рдо्‍рдн рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддी – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा
  • рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгाрдд्‍рдордХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рддों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╡ृрдж्рдзि рд╣ेрддु, рдЙрдЪ्‍рдЪ рд╕्‍рддрд░ीрдп рд╕्‍рдкрд░्рдзा рдЯाрд▓рдиे рд╣ेрддु, рддрдиाрд╡ рдХрдо рдХрд░рдиे рд╣ेрддु।
  • рдХौрди рд╕ा рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдХ рд╣ै – рдк्‍рдпाрд╕, рднूрдЦ, рдХाрдо
  • рдЖंрддрд░िрдХ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдг рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдХाрд░्рдп рдоें рд░ूрдЪि
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдоांрдЧ рд╕िрдж्рдзांрдд рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХिрдпा – рдоॉрд╕्‍рд▓ो рдиे
  • ‘рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕े рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рдЫाрдд्рд░ рдХी рдЖंрддрд░िрдХ рд╢рдХ्рддि рдХो рдЬाрдЧृрдд рдХрд░рдиा рд╣ै’ рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб
  • рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХी рдк्рд░рднाрд╡рд╢ीрд▓рддा рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддी рд╣ै, рдЗрд╕ рдмाрдд рдкрд░ рдХि рд╡рд╣ – рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХिрддрдиा рд╕рдХ्рд░िрдп рдХрд░рддा рд╣ै।
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдЕрдзिрдЧрдо рдоें рдХ्‍рдпा рдорд╣рдд्‍рддрд╡ рд╣ै – рдЗрд╕рд╕े рдЕрдзिрдЧрдо рдЕрдзिрдЧрдоाрд░्рдеी рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рддрдд्‍рдкрд░ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдЕंрддрд░्рдиोрдж рдФрд░ рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдоें рдХ्‍рдпा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рд╕ंрдмंрдз рд▓рдХ्рд╖्‍рдп рд╕े рд╣ै। рдЕंрддрд░्рдиोрдж рдЙрд╕ рдУрд░ рдмрдв़рдиे рд╕े рдЧрддि рджेрддा рд╣ै।
  • рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдФрд░ рджрдг्‍рдб рдХा рдЕрдиुрдЪिрдд рдк्рд░рдпोрдЧ рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдмрдиाрддा рд╣ै – рдк्рд░рднाрд╡рд╣ीрди
  • ‘рднूрдЦ’ рдФрд░ ‘рдк्‍рдпाрд╕’ рд╣ै – рдЬрди्‍рдордЬाрдд рдк्рд░ेрд░рдХ
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгाрдХे рд╕्‍рдд्рд░ोрдд рдХौрди рдХौрди рд╕े рд╣ैं – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा, рдЪाрд▓рдХ, рдк्рд░ेрд░рдХ
  • рдоैрд╕्‍рд▓ो рдХे рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕िрдж्рдзांрдд рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рдкрджाрдиुрдХ्рд░рдо рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд
  • рдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рд╡рд╣ी рд╕ंрдмंрдз рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рд╕े рд╣ै, рдЬो рдЕрдзिрдЧрдо рдХा ……….. рд╕े рд╣ै – рдмोрдз
  • рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдПрд╡ं рджрдг्‍рдб ………. рдХा рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै – рдмाрд╣्рдп рдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдХ рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ
  • рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгाрдд्‍рдордХ рд╕िрдж्рдзांрддों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдк्рд░ेрд░рдгा рд╡ृрдж्рдзि рд╣ेрддु, рдЙрдЪ्‍рдЪ рд╕्‍рддрд░ीрдп рд╕्‍рдкрд░्рдзा рдЯाрд▓рдиे рд╣ेрддु, рддрдиाрд╡ рдХрдо рдХрд░рдиे рд╣ेрддु।
  • рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдоें рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो рдХ्‍рдпा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдирдИ рддрдХрдиीрдХ рд╡ рдирдИ рд╡िрдзिрдпों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиा।
  • рд░ाрдЬेрд╢ рдЧрдгिрдд рдХी рд╕рдорд╕्‍рдпा рдХो рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рдЖंрддрд░िрдХ рдмрд▓ рдЬो, рдЙрд╕े рдЙрд╕ рд╕рдорд╕्‍рдпा рдХो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╡рд╢ рдХрд░рддा рд╣ै, ………….. рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рдк्рд░ेрд░рдХ
  • рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдХो ………….. рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рджैрд╣िрдХ
  • рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рд╡िрдзि рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕рдХा рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрдЪेрддрди рдорди рдХा
  • ‘рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рд╕рдо्‍рдкूрд░्рдг рдоाрдирд╡ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХी рдЪाрд▓рдХ рд╣ै।’ рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рд╣ै – рдоैрдХ्‍рдбूрдЧрд▓
  • рдПрдХ рдЫाрдд्рд░ рдмोрд░्рдб рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдХрдаिрди рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рдкिрддा рдиे рдЙрд╕े рдЕрдЪ्‍рдЫे рдЕंрдХ рдЖрдиे рдкрд░ рдоोрдЯрд░ рд╕ाрдЗрдХрд▓ рджेрдиे рдХा рд╡ाрджा рдХिрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै – рдмाрд╣्рдп рдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдмाрд▓рдХों рдХो рд╕рд╣рдпोрдЧ рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХ рд╣ै – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдПрдХ рдЖрди्‍рддрд░िрдХ рдоाрдирд╕िрдХ рджрд╢ा рдЬो рдХिрд╕ी рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХो рдЖрд░рдо्‍рдн рдХрд░рдиे рддрдеा рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХो рдк्рд░рд╡ृрдд्‍рдд рдХрд░рддी рд╣ै, рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा

  • рд╕ंрд╡ेрдЧों рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдкाрдиे рдХे рд▓िрдП рдмाрд▓рдХों рдХो рдЕрдн्‍рдпाрд╕ рдХрд░ाрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЖрдд्‍рдо рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рдкрдХ्рд╖ рдирд╣ीं рд╣ै – рджрдмाрд╡
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрдирд╕ा рдХाрд░्рдп рдмाрд╣्рдп рдк्рд░ेрд░рдХ рд╣ै – рдХрд╡िрддाрдкाрда рдПрд╡ं рджौрдб़ рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиा।
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрдХрд▓рди – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрддा рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╢рдм्‍рджाрд╡рд▓ी рдк्рд░ाрдп: рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХे рд╕ाрде рдЕंрдд: рдмрджрд▓ाрд╡ рдХे рд╕ाрде рдЗрд╕्‍рддेрдоाрд▓ рдХी рдЬाрддी рд╣ै – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा
  • рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рд╣ोрддा рд╣ै – рдЬрди्‍рдордЬाрдд рддрдеा рдЕрд░्рдЬिрдд
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдХрдердиों рдоें рд╕े рдЖрдк рдХिрд╕рд╕े рд╕рд╣рдордд рд╣ै –  рдЕрдзिрдЧрдо рдПрдХ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ-рд╕ांрд╕्‍рдХृрддिрдХ рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдоें рдШрдЯिрдд рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдЬीрди рдкिрдпाрдЬे рдХा рдмाрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी-рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдХрдХ्рд╖ा-рдХрдХ्рд╖ рдоें рдЕрдз्‍рдпाрдкिрдХा рдХрд░ेрдЧी – рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдкрдж्рдзрддिрдпों рдХो рдиिрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдиा рдЬिрд╕рдоें рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдЕрдкрдиे рд╕्‍рд╡рдпं рдХे рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рд▓िрдП рдкрд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдоें рдк्рд░ोрдд्‍рд╕ाрд╣िрдд рд╣ों।
  • рд╕ीрдЦी рдЧрдИ рдХ्рд░िрдпा рдХा рдЕрди्‍рдп рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрдиा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै –рдЕрдзिрдЧрдо рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг
  • рд╡ाрдЗрдЧोрдд्‍рд╕्‍рдХी рддрдеा рдкिрдпाрдЬे рдХे рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्‍рдпों рдоें рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрднिрди्‍рдирддा рд╣ै – рднाрд╖ा рдПрд╡ं рдЪिрди्‍рддрди рдХे рдмाрд░े рдоें рдЙрдирдХे рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг।
  • “an introduction to Social Psychology” рдХे рд░рдЪрдпिрддा рдеे – рд╡िрд▓िрдпрдо
  • рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрдпा – рд╣рд▓
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдж्рд╡ाрд░ा рдЬрдм рдХिрд╕ी рд╡рд╕्‍рддु рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдпा рд╕्‍рдкрд░्рд╢ рдХрд░ рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддो рд╡рд╣ рд╕ीрдЦрдиा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ाрдд्‍рдордХ рд╕ीрдЦрдиा।
  • ”рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХी рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдкрдаाрд░ рд╣ै рдпे рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзि рдХो рд╡्‍рдпрдХ्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं рдЬрдм рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдХ्рд░िрдпा рдоें рдХोрдИ рдЙрди्‍рдирддि рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै” рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рд░ॉрд╕
  • рдЕрдиुрдмंрдз рдХे рдЧोрдЪрд░ рдХी рд╢ुрд░ूрдЖрдд ………. рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ рдеी – рдкाрд╡рд▓ाрд╡
  • рд▓рдШु рдкрджों рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै – рд░ेрдЦीрдп рдЕрднिрдХ्рд░рдоिрдд
  • рдХाрд░्рдпाрдд्‍рдордХ рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдоुрдЦ्‍рдп рдХाрд░рдХ рдХौрди рд╕ा рд╣ै – рдкुрдирд░्рдмрд▓рди
  • рдоोрд╣рди 7A рдоें рдкрдв़рддा рд╣ै, рдЙрд╕े 7B рдоें рдмिрдаाрдХрд░ рдкрдв़ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдХौрди рд╕ा рдЕंрддрд░рдг рд╣ै – рдХ्рд╖ैрддिрдЬ
  • рд╕рдоाрдЬीрдХрд░рдг рдПрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै – рдоूрд▓्‍рдпों, рд╡िрд╢्‍рд╡ाрд╕ों рддрдеा рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдУं рдХो рдЕрд░्рдЬिрдд рдХрд░рдиे рдХी।
  • рдкिрдпाрдЬे рдЕрдиुрдоोрджрди рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि рдкूрд░्рд╡-рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдмрдЪ्‍рдЪे рдпाрдж рд░рдЦрдиे рдоें рдЕрд╕рдорд░्рде рд╣ोрддे рд╣ैं। рдиिрдо्‍рди‍िрд▓िрдЦिрдд рдХाрд░рдХों рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХो рдЙрди्‍рд╣ोрдиें рдЗрд╕ рдЕрд╕рдорд░्рдерддा рдХे рд▓िрдП рдЬिрдо्‍рдоेрджाрд░ рдард╣рд░ाрдпा рд╣ै – рд╡िрдЪाрд░ рдХी рдЕрдиुрдд्‍рдХ्рд░рдордгीрдпрддा (рдкрд▓рдЯ рди рд╕рдХे)
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдмрдЪ्‍рдЪे рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ीрдЦрддे рд╣ैं – рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рджिрдП рдЬाрдиे рдкрд░ рдЕрдкрдиे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд░рдиा।
  • рдЬрдм рдкूрд░्рд╡ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдЕрдиुрднрд╡ рдирд╡ीрди рд╕рдорд╕्‍рдпा рдХो рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдзрдиाрдд्‍рдордХ рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг
  • рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो REET рдХी рддैрдпाрд░ी рдХрд░рд╡ाрдХрд░ NET рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рд▓ी рдЬाрддी рд╣ै – рдКрд░्рдз्‍рд╡рдЕрди्‍рддрд░рдг
  • рдХрдХ्рд╖ा-рдХрдХ्рд╖ рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рд▓िрдП рдХौрди-рд╕ी рд╡िрдзि рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рд╡ाрдж-рд╡िрд╡ाрджрд╡िрдзि, рдк्рд░рдпрдд्‍рди рд╡ рдд्рд░ुрдЯि рд╡िрдзि, рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рд╡िрдзि
  • рдХोрд╣рд▓рд░ рдХा рдЕрдзिрдЧрдо-рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрди्‍рддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдеे – рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे
  • рд░ीрдиा рдХрдХ्рд╖ा 2 рдХी рдЫाрдд्рд░ा рд╣ै, рдЙрд╕े рдЕрдз्‍рдпाрдкिрдХा рдиे рдбрдг्‍рдбे рд╕े рдкीрдЯा। рдЕрдЧрд▓े рджिрди рд╡рд╣ рдЕрдз्‍рдпाрдкिрдХा рдХे рд╣ाрде рдоें рдбрдг्‍рдбा рджेрдЦрдХрд░ рд░ोрдиा рдк्рд░ाрд░рдо्‍рдн рдХрд░ рджेрддी рд╣ै, рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдЕंрддрд░рдг рд╣ै – рдж्рд╡ि-рдкाрд░्рд╢्рд╡िрдХ
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЬो рд╕ीрдЦрдиे рдЕрдерд╡ा рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдиिрдпрдо рдирд╣ीं рд╣ै – рдкрдв़рдиे рдХा
  • ‘рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рдЧрдд рдкрд░िрд╡рд░्рддрди’ рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо
  • рддрдд्‍рдкрд░рддा рдХे рдиिрдпрдо рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рд╕े
  • рдкूрд░्рдгाрдХाрд░рд╡ाрдж рдХे рдиिрдпрдо рд╣ै – рд╕рдорд░ूрдкрддा, рд╕рдоीрдкрддा, рд╕ंрд░рдЪрдиाрдд्‍рдордХ
  • рд╕ुрд░ेрд╢ рдХो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рднाрд╖ा рдмोрд▓рдиा рд╕िрдЦाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рддो рдЕрдЪ्‍рдЫी рдмोрд▓ рд▓ेрддा рд╣ै, рдкрд░ंрддु рдЕрдм рд╣िрди्‍рджी рд╢ुрдж्рдз рдирд╣ीं рдмोрд▓ рдкाрддा рд╣ै, рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕्‍рдеाрдиांрддрд░рдг рд╣ै – рдирдХाрд░ाрдд्‍рдордХ
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдШрдЯрдХ рд╣ै – рдЙрдЪिрдд рд╡ाрддाрд╡рд░рдг, рдк्рд░े‍рд░рдгा, рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा
  • рдкाрд╡рд▓ॉрд╡ рдеा – рд╢рд░ीрд░ рдХ्рд░िрдпा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ
  • рдЕрдиुрдмрди्‍рдз рдк्рд░рдпोрдЧों рдоें рдЕрдиुрдмंрдзिрдд рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпाрдпों рдХा рд╡िрд▓ोрдкрди рдХिрд╕ рдХाрд░рдг рд╣ोрддा рд╣ै – рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдХी рдЕрдиुрдкрд╕्рдеिрддि
  • ‘рдЕрдиुрднрд╡ рдПрд╡ं рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХो рдЕрдзिрдЧрдо рдХрд╣рддे рд╣ैं।’ рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдпрд╣ рдкрд░िрднाрд╖ा рджी рдЧрдИ – рдЧेрдЯ्рд╕ рдиे
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХा рд╣ाрде рдЖрдЧ рд╕े рдЬрд▓ рдЬाрддा рд╣ै, рднрд╡िрд╖्‍рдп рдоें рд╡рд╣ рдЖрдЧ  рдХो рджेрдЦрдХрд░ рд╣ी рдЬрд▓рди рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै, рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕्‍рдеाрдиांрддрд░рдг рд╣ै – рдж्рд╡ि-рдкाрд░्рд╢्рд╡िрдХ
  • рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдоाрдд्рд░ा рдоें рд╕рдоाрди рд░ूрдк рд╕े рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै – рд░ेрдЦीрдп рдд्‍рд╡рд░рдг рд╡рдХ्рд░
  • рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рдк्рд░ाрдгी рдоें рдиिрд╖्рдХ्рд░िрдпрддा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдкाрдпी рдЬाрддी рд╣ै – рдЕрд░्рдЬिрдд рдиि:рд╕рд╣ाрдпрддा
  • рдЧेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯ рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै – рд╕рдордЧ्рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें
  • рдзрдиाрдд्‍рдордХ рдЕंрддрд░рдг рдХा рддрдд्‍рд╡ рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдоें рдХौрди-рд╕ा рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиे рдХा рдЕрдзिрдЧрдо
  • рдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрдиुрдмрди्‍рдзрди рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдХी рджेрди рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕्рдХिрдирд░ рдХी
  • рдХрдХ्рд╖ा-7 рдХा рд░ोрд╣рди рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рдкाрдаों рдХो рддो рддीрд╡्рд░ рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦрддा рд╣ै рдкрд░рди्‍рддु рдзीрд░े-рдзीрд░े рдЙрд╕рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдЧрддि рдХрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рдПрдХ рд╕рдордп рдРрд╕ा рдЖрддा рд╣ै рдХि рдХिрддрдиे рднी рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рдкрд░ рднी рд╡рд╣ рдЕрдзिрдХ рдирд╣ीं рд╕ीрдЦ рдкाрддा рд╣ै, рдпрд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдкрдаाрд░
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдоुрдЦ्‍рдп рдиिрдпрдоों рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдПрдХ рдЕрди्‍рдп рдиिрдпрдо рднी рд╣ै, рдЬो рдоुрдЦ्‍рдп рдиिрдпрдоों рдХो рд╡िрд╕्‍рддाрд░ рджेрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдЕрди्‍рдп рдиिрдпрдо рд╣ै – рдиिрдХрдЯрддा рдХा рдиिрдпрдо
  • рдкाрд╡рд▓рд╡ рдиे рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдЬो рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा рдеा, рд╡рд╣ рд╣ै – рдЕрдиुрдХूрд▓िрдд рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा
  • рдиिрдпрдоैрддिрдХ рдЕрдиुрдмंрдз рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рд╣ै – рд╕्‍рдХीрдирд░
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдкूрд░्рдг рдХाрд░рдХ рд╡ाрдж рдХे рдиिрдпрдоों рд╕े рдЬो рд╕ंрдмंрдзिрдд рдирд╣ीं рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рд╡िрд░ूрдкрддा
  • рдпрджि рдЧрдгिрдд рдХा рдЕрдзिрдЧрдо рднौрддिрдХी рдХे рдЕрдзिрдЧрдо рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ो, рддो рдпрд╣ – рд╕рдХाрд░ाрдд्‍рдордХ рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг
  • рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рдЕрдЧрд▓े рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдк्рд░рдердо рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдг рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै, рдпрд╣ рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдХ्рд░िрдпा рдк्рд░рд╕ूрдд рдЕрдиुрдмंрдз
  • рдЕрди्‍рддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдХी рдкुрд╖्рдЯि рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХोрд╣рд▓рд░ рдиे рдЬिрд╕ рдЪिंрдкांрдЬी рдкрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा, рдЙрд╕рдХा рдиाрдо рдеा – рд╕ुрд▓्‍рддाрди
  • рдЙрдд्‍рддेрдЬрдиा рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХो рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै – рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдоें
  • рдПрдХ рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдмाрд▓рдХ рдЕрдд्‍рдпрдзिрдХ рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рдХे рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдк्рд░рдердо рдЖрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕े рдХिрд╕ рдк्рд░рддिрд░рдХ्рд╖рдХ рдк्рд░рдгाрд▓ी рдоें рд░рдЦेंрдЧे – рдХ्рд╖рддिрдкूрд░्рддि
  • рдПрдХ рдЫाрдд्рд░ рдХा рдЕрдзिрдЧрдо рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдирд╣ीं рдХрд░рддा – рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рдеिрддि
  • рдмाрд▓рдХ рд╢рд░ीрд░ рдХे рдЕंрдЧों рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХрд░рдиा рд╕ीрдЦрддा рд╣ै – рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े – рдЧрдд्‍рдпाрдд्‍рдордХ
  • рдПрдХ рдмाрд▓िрдХा рдХो рд╕ाрдИрдХिрд▓ рдЪрд▓ाрдиा рдЖрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╕्‍рдХूрдЯी рдЦрд░ीрджрддी рд╣ै, рддो рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рд╕्‍рдХूрдЯी рдЪрд▓ाрдиा рд╕ीрдЦ рдЬाрддी рд╣ै, рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдХौрди рд╕ा рд╕्‍рдеाрдиांрддрд░рдг рд╣ै – рд╕рдХाрд░ाрдд्‍рдордХ
  • рдЪंрдЪрд▓ рдк्рд░ाрдд: рдЬрд▓्‍рджी рдЙрдардиे рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдмрд╣ 4 рдмрдЬे рдХा рдЕрд▓ाрд░्рдо рднрд░рддी рд╣ै, рдмрдЬрдиे рдкрд░ рдЙрда рдЬाрддी рд╣ै, 3-4 рджिрди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЕрд▓ाрд░्рдо рдмрдЬрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдЙрд╕рдХी рдиींрдж рдЦुрд▓ рдЬाрддी рд╣ै, рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдХौрди рд╕ा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ीрдп рдЕрдиुрдмंрдзрди
  • рд╕ीрдЦрдиा – рд╕рдо्‍рдкूрд░्рдг рдЬीрд╡рди рдЪрд▓рддा рд╣ै। рдирдпा рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиा। рдФрд░ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╡ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджोрдиों।
  • рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХे S-R рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдпрди рдХो рдЕрд╕्‍рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ S-O-R рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рд╕्‍рддाрд╡िрдд рдХिрдпा – рд╡ुрдбрд╡рд░्рде
  • рдкूрдЬा II Grade рдХी рддैрдпाрд░ी рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै, рдЙрд╕ी рджौрд░ाрди рдЙрд╕рдХे REET рдХा рдкрд░िрдгाрдо рдЖ рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рд╡рд╣ рдЕрд╕рдлрд▓ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рд╡рд╣ рджु:рдЦी рд╣ोрдХрд░ рддैрдпाрд░ी рдмंрдж рдХрд░ рджेрддी рд╣ै, рдХ्‍рд▓ाрд░्рдХ рд╣рд▓ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрд╕े рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ै – рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдХी
  • рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрдпा – рд╣рд▓ рдиे

Child Development and Pedagogy Notes

  • 3H (рд╣ेрдб-рд╣рд░्рдЯ-рд╣ैрдг्‍рдб) рдХा рд╕рдо्‍рдк्рд░рджाрдп рдЪрд▓ाрдпा – рдкेрд╕्‍рдЯाрд▓ॉрдЬी
  • рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдХा рдоुрдЦ्‍рдп рдиिрдпрдо рд╣ै – рдк्рд░рднाрд╡ рдХा рдиिрдпрдо
  • рдЗрдорд▓ी рдХा рдиाрдо рд▓ेрдиे рд╕े рдоुँрд╣ рдоें рдкाрдиी рдЖ рдЬाрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдХो рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕े рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕े рдЬाрдиेंрдЧे – рдЙрдж्рджीрдкрдХ рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдоुрдЦ्‍рдп рдЪाрд▓рдХ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा
  • рд╡्‍рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рд╣ै – рд╣рд▓
  • рдПрдХ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеीрджो рд╡рд╕्‍рддुрдУं рдХे рдордз्‍рдп рднेрдж рд╕рдордЭ рдЪुрдХा рд╣ै, рд╡рд╣ рдХिрд╕ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪ рдЪुрдХा рд╣ै – рдЕрд╡рдмोрдз
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХ्‍рдпा рдирд╣ीं рд╣ै – рдХेрд╡рд▓ рдкрдв़ाрдИ
  • рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рдЕрднिрдХ्рд░рдоिрдд рдЕрдиुрджेрд╢рди рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдЬिрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рдХ्рд░िрдпा рдк्рд░рд╕ूрддрди рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рд╡िрд╖рдп-рд╡рд╕्‍рддु рдЕрдзिрдХ рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ोрдЧा – рдЕंрд╢ो рдоें рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े
  • рдкुрдирд░ाрд╡ृрдд्рддि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рджिрдпा – рдкाрд╡рд▓ाрд╡ рдиे
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдПрдХ рдмाрд░ рдоें рдЖрдЧ рдоें рдЬрд▓рдиे рдХे рдмाрдж рдЕрдЧ्рдиि рд╕े рджूрд░ рд░рд╣рддा рд╣ै – рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ीрдп рдЕрдиुрдмंрдзрди рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • ”рд╕ीрдЦрдиा рдЖрджрддों, рдЬ्рдЮाрди рд╡ рдЕрднिрд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рдЕрд░्рдЬрди рд╣ै।” рдХрдерди рд╣ै – рдХ्рд░ो рдПрдг्‍рдб рдХ्рд░ो
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХा рдоुрдЦ्‍рдп рдЖрдзाрд░ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рд▓рдХ्рд╖्‍рдп рдк्рд░ाрдк्рддि рдХी рдЙрдд्‍рдХृрд╖्‍рдЯ рдЗрдЪ्‍рдЫा
  • рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдмाрд▓рдХों рдоें рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдкाрда्рдп рд╡िрд╖рдп рдХे рдк्рд░рддि рдЖрдХрд░्рд╖рдг рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рдХिрдпा рдЬाрдП – рдз्‍рдпाрди рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдХрд░рдХे
  • рдЙрдж्рджीрдкрди рддрдеा рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдХे рдордз्‍рдп рд╕ंрдмंрдз рд╕्‍рдеाрдкрдиा рдХा рдХाрд░्рдп рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ै рд╕ंрдмंрдз рд╕्‍рдеाрдкрдиाрдХा рдХाрд░्рдп рдЙрдж्рджीрдкрдХ рд╡ рдЙрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдХे рдоाрдз्рдп рд╕рдоीрдкрддा рдХрд░рддी рд╣ै рдпрд╣ рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рд╡िрдЪाрд░ рд╣ै – рдЧुрдерд░ी
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рдоाрдирд╡рддाрд╡ाрджी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рд╣ै – рдХाрд░्рд▓рд░ोрдЬрд░्рд╕
  • рдЕрдзिрдЧрдо рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг рдХा рд╕рдмрд╕े рдкुрд░ाрдиा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдоाрдирд╕िрдХ рд╢рдХ्рддि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд  
  • рд▓ेрд╡िрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░, рд╡्‍рдпрдХ्рддि рддрдеा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХाрд░्рдп рд╣ैं। рдЗрди्‍рд╣ोрдиें рдХिрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рдорд╣рдд्‍рд╡ рджिрдпा рд╣ै – рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рд╕ंрдк्рд░ेрд╖рдг рд╕े рдЖрд╢рдп рд╣ै – рд╡िрдЪाрд░ों рдХा рдЖрджाрди-рдк्рд░рджाрди
  • рдмाрд▓рдХ рдХो рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдд्‍рддрдо рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдЕрдз्‍рдпрдпрди рд╡िрдзि – рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рд╕्‍рд╡ाрдоिрдд्‍рд╡ рдЕрдзिрдЧрдо рд╡िрдзि рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрдпा – рдм्‍рд▓ूрдо
  • рдмाрд▓рдХ рдХे рдЪाрд░िрдд्рд░िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд╕्‍рддрд░ рд╣ै – рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рд╡ рджрдг्‍рдб, рд╕ाрдоाрдЬिрдХрддा рдПрд╡ं рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдХाрд░рдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рд▓िंрдЧ
  • рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рд╢िрдХ्рд╖рдг рдорд╢ीрдиों рдФрд░ рдХрдо्‍рдк्‍рдпूрдЯрд░ рдиिрд░्рджेрд╢िрдд рд╡िрдзिрдпों рдХो рдЙрдкрдпोрдЧी рдмрдиाрдиे рдоें рдХिрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХी рджेрди рд╣ै – рдХ्рд░िрдпा рдк्рд░рд╕ूрдд рдЕрдиुрдмंрдзрди
  • рдЫोрдЯे рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рдЦрд░рдЧोрд╢ рдХे рдЦिрд▓ौрдиे рдХी рдЪीрдЦ рдХी рдЖрд╡ाрдЬ рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े рднрдп рд╕े рд╕ंрдмंрдз рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рд╕्‍рдеाрдкिрдд рдХिрдпा – рд╡ॉрдЯрд╕рди
  • ”рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХे рдХाрд░рдг рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ी рдЕрдзिрдЧрдо рд╣ै।” рдХрдерди рд╣ै – рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб
  • рдЬрдм рд╢рд░ीрд░ рдХे рдПрдХ рдкрдХ्рд╖ рдХे рдЕंрдЧो рдХो рджिрдпा рдЧрдпा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджूрд╕рд░े рдЕंрдЧों рдоें рдЪрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै рддो рдЙрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ै – рдж्рд╡िрдкрдХ्рд╖ीрдп рдЕंрддрд░рдг
  • рдПрдХ рдмाрд▓िрдХा рдЕрдкрдиे рдоाрддा-рдкिрддा рдХो рдмрдб़ों рдХे рдЪрд░рдг рд╕्‍рдкрд░्рд╢ рдХрд░рддा рджेрдЦрдХрд░ рдмрдб़ों рдХे рдЪрд░рдг рд╕्‍рдкрд░्рд╢ рдХрд░рдиा рд╕ीрдЦрддी рд╣ै, рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдХौрди рд╕ा рд╕िрдж्рдзांрдд рд╣ै – рдЕрдиुрдХрд░рдг
  • ”рд╢िрдХ्рд╖ा рдПрдХ рдд्рд░िрдоुрдЦी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै।” рдХрдерди рд╣ै – рдЬॉрди рдбीрд╡ी
  • рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╡िрд╢्‍рд╡ाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै, рдХि рдмाрд▓рдХ-рдмाрд▓िрдХाрдПँ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╕ीрдЦрддे рд╣ैं – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╕े
  • рдмिрдиेрдЯिрдХा рдпोрдЬрдиा рд╡िрдзि рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг
  • рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдмाрд▓рдХ рдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдХिрд╕ рд╕рддрд╣ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै – рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा, рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рдж्рд╡ाрд░ा, рднृрд░्рдд्‍рд╕рдиा рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдЕрдд्‍рдпрди्‍рдд рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдмрдиाрдиे рдХा рдЙрдд्‍рддрдо рддрд░ीрдХा рд╣ै – рд╕्‍рд╡рдк्рд░ेрд░рдгा
  • рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рдХौрди рд╣ैं – рдЯाрд▓рдоैрди
  • рддрд▓рд░ूрдк рд╕िрдж्рдзाрди्‍‍рдд рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рдХौрди рд╣ै – рд▓ेрд╡िрди
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╖рдп рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХा рд╕्‍рд╡рд░ूрдк рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП – рд╕рд░рд▓ рд╕े рдХрдаिрди
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрдХрд░рдг рд╕िрдж्рдзांрдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा – рдоिрд▓рд░
  • рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг рдоें рд╕рдоाрди рддрде्‍рдпों рдХे рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рдХौрди рд╣ैं – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХा рд╕ूрдХ्рд╖्‍рдо рд╕िрдж्рдзांрдд рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рдХिрдпा – рдХोрд╣рд▓рд░ рдиे
  • рдоंрджрдмुрдж्рдзि рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд▓िрдП рдХौрди рд╕ा рдЕрдзिрдЧрдо рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдЙрдкрдпोрдЧी рд░рд╣ेрдЧा – рдЙрдж्рджीрдкрдХ рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा
  • рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╡ рдЧрдгिрдд рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕िрдж्рдзांрдд рд╣ै – рдЧेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯ
  • рдХोрд╣рд▓рд░ рдиे рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕िрдж्рдзांрдд рдирд╣ीं рджिрдпा – рд╕ंрдмंрдзрд╡ाрдж
  • рд╕рдо्‍рдк्рд░ेрд╖рдг / рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХрд░рдг рдХा рд╕рд╣ी рдХ्рд░рдо рд╣ै –  рдк्рд░ेрд╖рдХ – рд╕्‍рдд्рд░ोрдд – рдоाрдз्‍рдпрдо – рдЧ्рд░ाрд╣ी – рдкृрд╖्‍рда рдкोрд╖рдг
  • рдоाрдирд╕िрдХ рд░ोрдЧिрдпों рдХे рдиिрджाрдиाрдд्‍рдордХ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рд╕्рдХिрдирд░
  • ‘рдЯाрдИ рдХी рдЧांрда рдмांрдзрдиा’ рдХिрд╕рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рд╕ीрдЦрддे рд╣ैं – рдХोрд╣рд▓рд░
  • …………. рдорд╕्рддिрд╖्‍рдХ рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा рддрдеा рдХृрдд्‍рдпों рдоें рд╡िрднेрдж рдХा рдкрд░िрдгाрдо рд╣ोрддा рд╣ै – рдбिрд╕рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा
  • рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдХी рд╡рд╕्‍рддु рдЬिрд╕े рдк्рд░ाрдгी рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рдХрд╣ी рдЬाрддी рд╣ै – рдЙрдж्рджीрдкрдХ
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд╕рд╣ी рдЙрдд्‍рддрд░ рд╣ैं – рддрде्‍рдп, рд╕ूрдЪрдиा, рдмोрдз, рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиा, рдмोрдз, рдк्рд░рдЬ्рдЮाрди
  • рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рдЗрдд्‍рдпाрджि рд╕े рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХो рднी рдЕрдзिрдЧрдо рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдирд╣ीं
  • рдЕрд▓्‍рдмрд░्рдЯ рдмрди्‍рдбूрд░ा рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдП рдЧрдП рдЕрдзिрдЧрдо рд╕िрдж्рдзांрдд рдХो ………….. рд╕े рднी рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрд╡рд▓ोрдХрдиाрдд्‍рдордХ рдЕрдзिрдЧрдо рд╕िрдж्рдзांрдд
  • ‘рд╕ीрдЦрдиा рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै’, рдХрдерди рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХрд╣ा рдЧрдпा – рд╡ुрдбрд╡рд░्рде



  • ‘рдЕрди्‍рддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдпा рд╕ूрдЭ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ीрдЦрдиा’ рд╕िрдж्рдзांрдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा рд╣ै – рдХोрд╣рд▓рд░
  • рдЬрдм рдкूрд░्рд╡ рдХा рдЕрдзिрдЧрдо, рдирдпी рд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдкрд░ рдХिрд╕ी рднी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдХोрдИ рдк्рд░рднाрд╡ рдирд╣ीं рдбाрд▓рддा рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╢ूрди्‍рдп рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг
  • рд╕्‍рдХीрдирд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдЕрдзिрдЧрдо рд╕िрдж्рдзांрдд рд╣ै – рдХ्рд░िрдпाрдк्рд░рд╕ूрдд  рдЕрдиुрдмрди्‍рдзрди
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдЕрди्‍рддрд░рдг рдХा рдеॉрд░्рдирдЗाрдЗрдХ рд╕िрдж्рдзांрдд рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрдиुрд░ूрдк рддрдд्‍рд╡ों рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд
  • рд╕рдорд╕्‍рдпा рдХे рдЕрдЪाрдирдХ рд╕рдоाрдзाрди рдХी рд╡рдХाрд▓рдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╕िрдж्рдзांрдд рдХा рдиाрдо рд╣ै – рд╕ूрдЭ рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди S-R рдЕрдзिрдЧрдо рд╕िрдж्рдзांрдд рд╕े рд╕ंрдмंрдж्рдз рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕्рдХिрдирд░
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕рдо्‍рдмрдж्рдз рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдЖрдИ.рдкी.рдкॉрд╡рд▓ाрд╡
  • рдЖрдк рдЕрдкрдиे рдЬूрддे рдПрдХ рд░ैрдХ рдкрд░ рд░рдЦрддे рд╣ैं। рдЙрд╕ рд░ैрдХ рдХो рдЙрд╕ рд╕्‍рдеाрди рд╕े рд╣рдЯा рджिрдпा рд╣ै рдлिрд░ рднी рдЖрдк рдЬूрддे рд░рдЦрдиे рдЙрд╕ी рд╕्‍рдеाрди рдкрд░ рдЬाрддे рд╣ैं рдЬрд╣ाँ рдкрд░ рдкрд╣рд▓े рд░ैрдХ рд░рдЦी рдеी। рдРрд╕ा рд╣ोрдиे рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै – рдЕрдиुрдмंрдзрди
  • рд╡ाрдЯрд╕рди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╢ैрд╢рд╡ाрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдХी рд╕ीрдоा рдФрд░ рддीрд╡्рд░рддा рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдУрд░ рдХिрд╕ी рднी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै, рдЗрд╕ рдХрдерди рдХो рдз्‍рдпाрди рдоें рд░рдЦрдХрд░ рд╢ैрд╢рд╡ाрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдЖрдпोрдЬрди рд╣ेрддु рдиिрдо्‍рди рдоें рдХौрди рд╕ी рдХ्рд░िрдпा рдиिрд╖ेрдз рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рджрдорди
  • рдЕрдзिрдЧрдо рд╕рд░्рд╡ोрдд्‍рддрдо рд╣ोрдЧा рдЬрдм – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рд╣ोрдЧी
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдЙрдЪिрдд рдвंрдЧ рд╕े рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХрд░рддा рд╣ै – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди
  • рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЪрд▓ाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╕्‍рдХूрдЯрд░ рдЪрд▓ाрдиा рд╢ीрдШ्рд░ рд╣ी рд╕ीрдЦ рд▓ेрддा рд╣ै, рдпрд╣ рд╣ै – рдзрдиाрдд्‍рдордХ рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг
  • рд╣рд▓ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиे рдХी рд╡्‍рдпाрдЦ्‍рдпा рдХे рд╕рдмрд▓ीрдХрд░рдг рд╕े
  • рдХोрд╣рд▓рд░ рдиे рдЕрдзिрдЧрдо рд╕ंрдмंрдзी рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдП – рдЪिंрдкाрдЬी рдкрд░
  • рдЧेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯ рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै – рдкूрд░्рдгाрдХाрд░
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХा рдЕрди्‍рддрд░्рджृрд╖्рдЯि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдХी рджेрди рд╣ै – рдЧेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯрд╡ाрджिрдпों
  • рдЧेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯрд╡ाрдж рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рд╣ैं – рд╡рд░्рджीрдорд░
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ рдд्рд░ुрдЯिрдпों рдХे рд╕рдо्‍рдмрд▓्‍рдз рдоें рдЖрдкрдХी рджृрд╖्рдЯि рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд░्рд╡ोрдд्‍рддрдо рд╣ै – рдд्рд░ुрдЯिрдпाँ рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХा рднाрдЧ рд╣ै
  • рдХ्рд░िрд╕्‍рдЯрдиा рдЕрдкрдиी рдХрдХ्рд╖ा рдХो рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдн्рд░рдордг рдкрд░ рд▓े рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рд╡ाрдкрд╕ рдЖрдиे рдкрд░ рдЕрдкрдиे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╕ाрде рдн्рд░рдордг рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рддी рд╣ै, рдпрд╣ ……….. рдХी рдУрд░ рд╕ंрдХेрдд рдХрд░рддा рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиे рдХा рдЖंрдХрд▓рди
  • рдХрдо рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд▓िрдП рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдХ्‍рдпा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЯोрд▓ी-рд╢िрдХ्рд╖рдг, рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдз्‍рдпाрди рд╡ рд╢िрдХ्рд╖рдг, рдк्рд░ोрдд्‍рд╕ाрд╣рди
  • рд╢िрдХ्рд╖рдг-рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдк्рд░ाрд░рдо्‍рдн рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдПрдХ рдХुрд╢рд▓ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдХ्‍рдпा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░िрд╕्рдеिрдпाँ рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП
  • рд╡ैрдЪाрд░िрдХ рдХ्рд░िрдпा рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ोрддी рд╣ै – 7 рд╕े 12 рд╡рд░्рд╖ рддрдХ
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рдк्рд░рдХ्рд░рдо рдоें рдЕрдн्рд░िрдк्рд░ेрд░рдгा – рдирдП рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓ों рдоें рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рд▓िрдП рд░ूрдЪि рдХा рд╕ृрдЬрди рдХрд░рддा рд╣ै।
  • рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╣ोрдиे рдХे рдиाрддे рдЖрдк рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдХिрд╕ рдиिрдпрдо рдХो рдирд╣ीं рдЕрдкрдиाрдпेंрдЧे – рдк्рд░рд▓ोрднрди рдХा рдиिрдпрдо
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा – рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдк्рд░рддि рд░ूрдЪि рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рддी рд╣ै।
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдиिрд░्рдпोрдЧ्‍рдпрддा (Learning Disability) рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдЕрд╡рдзाрди рд╕ंрдмंрдзी рдмाрдзा/рд╡िрдХाрд░
  • рдПрдХ рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЕрдкрдиी рдЧेंрджрдмाрдЬी рдХे рдХौрд╢рд▓ рдХो рд╡िрдХाрд╕िрдд рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै рдкрд░ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рдмрд▓्‍рд▓ेрдмाрдЬी рдХे рдХौрд╢рд▓ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдирд╣ीं рдХрд░рддा, рдЗрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं – рд╢ुрди्‍рдп рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдЕрди्‍рддрд░рдг
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै – рдк्рд░ोрдд्‍рд╕ाрд╣рди рджेрдХрд░
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕े рдХрдерди рдХो рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рдоाрдирдиा рдЪाрд╣िрдП – рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рд╕ंрд╕्‍рдеाрди рд╣ी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд╕्‍рдеाрди рд╣ै рдЬрд╣ाँ рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░ाрдк्‍рдд рд╣ोрддा
  • рдЕрдиुрдмंрдзрди рдХे рдЧोрдЪрд░ рдХी рд╢ुрд░ूрдЖрдд ………. рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ рдеी – рдкाрд╡рд▓ॉрд╡
  • рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╡्‍рдпрдХ्рддि рджूрд╕рд░ों рдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХो рджेрдЦрдХрд░ рд╕ीрдЦрддा рд╣ै, рди рдХि рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ рдЕрдиुрднрд╡ рдХो, рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрдзिрдЧрдо
  • рдкाँрдЪ рд╡рд░्рд╖ рдХा рд░ाрдЬू рдЕрдкрдиी рдЦिрдб़рдХी рдХे рдмाрд╣рд░ рддूрдлाрди рдХो рджेрдЦрддा рд╣ै, рдмिрдЬрд▓ी рдЪрдордХрддी рд╣ै рдФрд░ рдХрдб़рдХрдиे рдХी рдЖрд╡ाрдЬ рдЖрддी рд╣ै, рд░ाрдЬू рд╢ोрд░ рд╕ुрдирдХрд░ рдЙрдЫрд▓рддा рд╣ै рдмाрд░-рдмाрд░ рдпрд╣ рдШрдЯрдиा рд╣ोрддी рд╣ै рдлिрд░ рдХुрдЫ рджेрд░ рдмाрдж рд╢ांрддि рдХे рдкрд╢्‍рдЪाрдд-рдмिрдЬрд▓ी рдХрдб़рдХрддी рд╣ै, рд░ाрдЬू рдмिрдЬрд▓ी рдХी рдЧрд░्рдЬंрдиा рд╕ुрдирдХрд░ рдЙрдЫрд▓рддा рд╣ै, рд░ाрдЬू рдХा рдЙрдЫрд▓рдиा рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдХिрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ीрдп рдЕрдиुрдмंрдзрди
  • рдХौрди рд╕ा рд╕ीрдЦрдиा рд╕्‍рдеाрдпी рд╣ोрддा рд╣ै – рд╕рдордЭрдХрд░
  • рд╕ंрдХेрдд рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рдЕрди्‍рддрд░्рдЧрдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рд╕ीрдЦा рдЬाрддा рд╣ै – рдкाрд░рдо्‍рдкрд░िрдХ рдЕрдиुрдХूрд▓рди
  • рдХрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдердо рдХा рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╕े рдоाрд░ рдЦाрдиे рдХे рдЙрдкрд░ाрди्‍рдд рд╕рднी рд╢िрдХ्рд╖рдХों рд╕े рдбрд░рдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै, рдпрд╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдЕрдиुрдмंрдзिрдд рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдХाрд░рдХ рд╣ै – рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рдПрд╡ं рдЖрдпु
  • рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХो рдХिрд╕ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдмाँрдЯा рдЧрдпा рд╣ै – рдЪिрди्‍рддрди рд╡ рдХрд▓्‍рдкрдиा рд╢рдХ्рддि рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░
  • ‘рдк्рд░рдпाрд╕ рд╡ рдд्рд░ुрдЯि’ рдоें рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рдХ्‍рдпा рд╣ै – рдЕрдн्‍рдпाрд╕
  • рдпрджि рдЖрдкрдХी рдХрдХ्рд╖ा рдХा рдмрдЪ्‍рдЪा ‘C’ рдХो ‘D’ рд╡ ‘D’ рдХो ‘C’ рд▓िрдЦे/рдкрдв़े рддो рд╡рд╣ рдХौрди рд╕े рд░ोрдЧ рд╕े рдкीрдбि़рдд рд╣ै – рдбिрд╕рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा
  •  рд╕ीрдЦрдиे рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рддрде्‍рдп рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиा рдХेрд╡рд▓ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдХौрди рд╕ा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╡्‍рдпрдХ्‍рдд рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рдоाрдирд╡ рдорд╕्рддिрд╖्‍рдХ рдПрдХ рдмрд░्рдл рдХी рдмрдб़ी рдЪрдЯ्рдЯाрди рдХे рд╕рдоाрди рд╣ै рдЬो рдХि рдЕрдзिрдХांрд╢рдд: рдЫिрдкी рд░рд╣рддी рд╣ै рдПрд╡ं рдЙрд╕рдоें рдЪेрддрди рдХे рддीрди рд╕्‍рддрд░ рд╣ै – рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгाрдд्‍рдордХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдЬिрди рдЗрдЪ्‍рдЫाрдУं рдХी рдкूрд░्рддि рдирд╣ीं рд╣ोрддी, рдЙрдирдХा рднрдг्‍рдбाрд░ рдЧृрд╣ рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╣ै – рдЗрджрдо (ID)



  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрд╡ेрджी рдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ोрддी рд╣ै – рдЬрди्‍рдо рд╕े 2 рд╡рд░्рд╖
  • рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрдзिрдЧрдо рдЖрд░ंрдн рд╣ोрддा рд╣ै – рд╕рдо्‍рдкрд░्рдХ рд╕े
  • рдкॉрд╡рд▓ाрд╡ рдХे рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ीрдп рдЕрдиुрдмंрдзрди рдоें – рдкрд╣рд▓े рдз्‍рд╡рдиि, рддрдд्‍рдкрд╢्‍рдЪाрдд् рднोрдЬрди рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдХो рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्‍рдЫे рддрд░ीрдХे рд╕े рдХрд╣ाँ рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдПрд╡ं рдХрдХ्рд╖ा рдоें
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХा рд╡рд╣ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдЬो рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рдФрд░ рдХेрд╡рд▓ рдЕрд╡рд▓ोрдХрдиीрдп рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै, рд╕ीрдЦрдиे рдХे …………. рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕े рд╕рдо्‍рдмрдж्рдз рд╣ै – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрджी
  • рдмाрд▓рдХ рдХी рд╕ोрдЪ рдЕрдоूрд░्рддрддा (Abstractions) рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдоूрд░्рдд (Concrete) рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै, рдпрд╣ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै – 7 рд╕े 12 рд╡рд░्рд╖
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмौрдж्рдзिрдХ рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдХ рддрдд्‍рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рд╕ंрдЪрд░рдг
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рдиिрдо्‍рди рд╕िрдж्рдзाрди्‍рддों рдоें рд╕े рдХिрд╕рдоें рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╣ोрдиे рдкрд░ рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рджेрдиे рдХा рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рдХ्рд░िрдпा-рдк्рд░рд╕ूрдд рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдХ्рд░िрдпा-рдк्рд░рд╕ूрдд рдЕрдиुрдмंрдзрди рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдиिрд╣िрддाрд░्рде рд╣ै – рдЙрдЪिрдд рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХा рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдХिрдпा рдЬाрдП
  • рд╕рдХ्рд░िрдп-рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдЕрдиुрдмंрдзрди рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрди्‍рддрд░्рдЧрдд рдЕрдзिрдЧрдо рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рд╣ै – рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा-рдЙрдж्рджीрдкрдХ
  • рдЕрднिрдХ्рд░рдоिрдд рдЕрдзिрдЧрдо рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдоें рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рд╡िрднिрди्‍рдирддाрдУं рдХा рдз्‍рдпाрди рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै, рдЗрд╕рдХी рдкुрд╖्рдЯि рдЗрд╕ рдмाрдд рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै рдХि – рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдЕрдкрдиी рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ै – рд╕рдо्‍рдмрдж्рдз рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рд╕्рдХिрдирд░ рдХा рдХ्рд░िрдпा рдк्рд░рд╕ूрдд рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рдк्рд░рдмрд▓рди рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рд╕ुрд▓्‍рддाрди рдиाрдордХ рдЪिрдо्‍рдкैंрдЬी рдкрд░ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╣ैं – рдХोрд╣рд▓рд░
  • рд╕рдордЧ्рд░рддा рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд (Gastalt Theory) рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рд╣ैं – рд╡рд░्рджीрдорд░ рд╡ рдЕрди्‍рдп
  • рдкॉрд╡рд▓ाрд╡ рдХे рдЕрдиुрдмंрдзрди рдк्рд░рдпोрдЧ рдоें рднोрдЬрди рдХे рдкूрд░्рд╡ рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдз्‍рд╡рдиि рдХो рдХ्‍рдпा рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЕрдиुрдмंрдзिрдд рдЙрдж्рджीрдкрдХ
  • рдкॉрд╡рд▓ाрд╡ рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдоें рднोрдЬрди рдХो рдЕрдиुрдмंрдзрди рдХी рднाрд╖ा рдоें рдХ्‍рдпा рдХрд╣ा рд╣ै – рдЕрдиाрдиुрдмंрдзिрдд рдЙрдж्рджीрдкрдХ
  • рдкрдарди рд╕ंрдмंрдзी рд╡िрдХाрд╕ рдХिрд╕рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рдбिрд╕्‍рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा
  • рдПрдХ рдХॉрд▓ेрдЬ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд▓рдб़рдХी рдиे рдлрд░्рд╢ рдкрд░ рдХोрд░्рдЯ рдлैंрдХрдиे рдХी рдЖрджрдд рдбाрд▓ рд▓ी рд╣ै, рд▓рдб़рдХी рдХी рдоाँрдиे рдЙрд╕рд╕े рдХрд╣ा рдХि рдХрдорд░े рд╕े рдмाрд╣рд░ рдЬाрдУ рдФрд░ рдХोрд░्рдЯ рдХो рдЦूँрдЯी рдкрд░ рдЯाँрдЧों рд▓рдб़рдХी рдЕрдЧрд▓ी рдмाрд░ рдШрд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рдХोрд░्рдЯ рдХो рд╣ाрде рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХी рддрд░ु рдЬा рдХрд░ рдХोрд░्рдЯ рдХो рдЦूँрдЯी рдкрд░ рдЯाँрдЧ рджेрддी рд╣ै, рдпрд╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ाрдЧрдд рдЕрдзिрдЧрдо
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЙрджाрд╣рд░рдг рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै – рд╣ाрде рдЬोрдб़рдХрд░ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХा рдЕрднिрд╡ाрджрди рдХрд░рдиा।
  • рд╕рдХाрд░ाрдд्‍рдордХ рджрдг्‍рдб рдХा рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдоिрдд्рд░ों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдкрд╣ाрд╕
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा (рдЬрди्‍рдо рд╕े 2 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु) рдХे рджौрд░ाрди рдмрдЪ्‍рдЪा …………. рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╕ीрдЦрддा рд╣ै – рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдмрдЪ्‍рдЪे рджुрдиिрдпा рдХे рдмाрд░े рдоें рдЕрдкрдиी рд╕рдордЭ рдХा рд╕ृрдЬрди рдХрд░рддे рд╣ैं, рдЗрд╕рдХा рд╢्рд░ेрдп ……….. рдХो рдЬाрддा рд╣ै – рдкिрдпाрдЬे
  • ‘рдирд╡ीрди рдЬ्рдЮाрди рддрдеा рдирд╡ीрди рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрдУं рдХा рдЕрд░्рдЬрди рдХрд░рдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै’ рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рдмुрдбрд╡рд░्рде рдХा
  • рдЕрдиुрдмंрдзрди рд╕्‍рдеाрдкिрдд рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдпрджि рдмाрд░-рдмाрд░ рдоाрдд्рд░ рдЕрдиुрдмंрдзिрдд рдЙрдж्рджीрдкрдХ рд╣ी рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдХिрдП рдЬाрдиे рдкрд░ рдЕрди्‍рддрддोрдЧрдд्‍рд╡ा рдЕрдиुрдмंрдзिрдд рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдХा рдмрди्‍рдж рд╣ो рдЬाрдиा, рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рд╡िрд▓ोрдк
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рдмाрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдХिрддрдиी рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдПँ рд╣ैं – 5 рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдПँ
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмрдЪ्‍рдЪा рдЕрдоूрд░्рдд рд╕्‍рддрд░ рдкрд░ рдЪिंрддрди рдмौрдж्рдзिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдПँ рдФрд░ рд╕рдорд╕्‍рдпा рд╕рдоाрдзाрди рдХिрд╕ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдХрд░рдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै – рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा (11-16 рд╡рд░्рд╖)
  • рд╡рд╣ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдЬрдм рдмрдЪ्‍рдЪा рддाрд░्рдХिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡рд╕्‍рддुрдУं рд╡ рдШрдЯрдиाрдУं рдХे рд╡िрд╖рдпों рдоें рдЪिंрддрди рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХрд░рддा рд╣ै – рдкूрд░्рд╡ рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рдмौрдж्рдзिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдЪाрд░ рд╕ुрд╕्‍рдкрд╖्‍рдЯ рд╕्‍рддрд░ों рдХो рдкрд╣рдЪाрдиा рдЧрдпा рдеा – рдкिрдпाрдЬे рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рдд्‍рдп рд╣ै – рдШोрдб़े рдХो рддाрд▓ाрдм рддрдХ рд▓े рдЬाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рдХो рдкाрдиी рдкीрдиे рдХे рд▓िрдП рдмाрдз्‍рдп рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा।
  • рд╕рдордЧ्рд░рддा рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд (Gestalt Theory) рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рд╣ैं – рд╡рд░्рджीрдорд░ рдПрд╡ं рдЕрди्‍рдп
  • рдмाрд▓рдХ рдЕрдкрдиे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕्‍рд╡ीрдХृрддि рдЬिрд╕ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдЪाрд╣рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै – рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХрдерди рдХो ‘рд╕ीрдЦрдиे’ рдХे рд▓рдХ्рд╖рдг рдХे рд░ूрдк рдоें рдирд╣ीं рдоाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХी рдЕрдз्‍рдпрдпрди рд╕ीрдЦрдиा।
  • рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рд░ूрдк рдоें рд░рдЪрдиाрд╡ाрдж – рджुрдиिрдпा рдХे рдмाрд░े рдоें рдЕрдкрдиा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдиिрд░्рдоिрдд рдХрд░рдиे рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХी рднूрдоिрдХा рдкрд░ рдмрд▓ рджेрддा рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди ‘рд╕ीрдЦрдиे’ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕рд╣ी рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиा рдЙрд╕ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдоें рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ोрддा рд╣ै рдЬो рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдХाрд░ाрдд्‍рдордХ рд╣ो рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╕ंрддुрд╖्‍рдЯ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ो।
  • рдкिрдпाрдЬे рдХी рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдмाрд▓рдХ рдХी рдХिрд╕ рдЖрдпु рдЕрд╡рдзि рддрдХ рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै – 11-15 рд╡рд░्рд╖





  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдоूрд░्рдд рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдХा рд╕рдордп рдХाрд▓ рд╣ै – 7-11 рд╡рд░्рд╖
  • ‘рд╕ीрдЦрдиा рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдЙрдд्‍рддрд░ोрдд्‍рддрд░ рд╕ाрдоंрдЬрд╕्‍рдп рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै।’ рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рд╕्рдХिрдирд░
  • рдмाрдЗрдЧोрдд्‍рд╕рдХी рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХाрд░рдХ рдХी рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдкрд░ рдмрд▓ рджेрддे рд╣ैं – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ
  • рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдХाрд░рдХ рд╣ै – рд╡िрд╖рдп рд╡рд╕्‍рддु рдоें рдк्рд░рд╡ीрдгрддा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ीрдЦрдиे рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै – рдЖрдиुрднाрд╡िрдХ
  • рдЬрдм рдмрдЪ्‍рдЪा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдКрдмрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЗрд╕ рдмाрдд рдХा рд╕ंрдХेрдд рд╣ै рдХि – рд╕ंрднрд╡рдд: рдХाрд░्рдп рдпांрдд्рд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдмाрд░-рдмाрд░ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।
  • рд░ाрдЬू рдЦрд░рдЧोрд╢ рд╕े рдбрд░рддा рдеा। рд╢ुрд░ू рдоें рдЦрд░рдЧोрд╢ рдХो рд░ाрдЬू рд╕े рдХाрдлी рджूрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा। рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рджिрдиों рдоें рд╣рд░ рд░ोрдЬ рдЦрд░рдЧोрд╢ рдФрд░ рд░ाрдЬू рдХे рдмीрдЪ рдХी рджूрд░ीрдХрдо рдХрд░ рджी рдЧрдИ। рдЕрди्‍рдд рдоें рд░ाрдЬू рдХी рдЧोрдж рдоें рдЦрд░рдЧोрд╢ рдХो рд░рдЦा рдЧрдпा рдФрд░ рд░ाрдЬू рдЦрд░рдЧोрд╢ рд╕े рдЦेрд▓рдиे рд▓рдЧा। рдпрд╣ рдк्рд░рдпोрдЧ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ीрдп рдЕрдиुрдмंрдзрди рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा
  • рд░ाрдЬेрд╢ рдмीрдоाрд░ी рдХे рдХाрд░рдг рдПрдХ рдорд╣ीрдиे рддрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдирд╣ीं рдЧрдпा। рдЬрдм рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЧрдпा рддो рдЙрд╕े рднाрдЧ рдХे рд▓рдо्‍рдмे рд╕рд╡ाрд▓ों рдХो рдХрд░рдиा рдирд╣ीं рдЖрдпा। рдХрдИ рдмाрд░ рдХे рдиिрд░ाрд╢ाрдЬрдирдХ рдЕрдиुрднрд╡ों рдоें рдЕрд╕рдлрд▓рддा рд╣ाрде рд▓рдЧी। рд▓рдо्‍рдмे рднाрдЧ рдХे рд╕рд╡ाрд▓ों рдХो рджेрдЦрддे рд╣ी рд╡рд╣ рдЪिрди्рддिрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ीрдп рдЕрдиुрдмंрдзрди рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдоुрддाрдмिрдХ рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рд╕्‍рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдЙрдд्‍рддेрдЬрдХ рд╣ै – рдЕрд╕рдлрд▓рддा/рднрдЧ्‍рдиाрд╢ा
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ीрдп рдЕрдиुрдмंрдзрди рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рдкॉрд╡рд▓ाрд╡
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХा ‘рдХ्‍рд▓ाрд╕िрдХрд▓ рдХंрдбीрд╢рдиिंрдЧ’ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा рдеा – рдкॉрд╡рд▓ाрд╡
  • рдкॉрд╡рд▓ाрд╡ рдХे рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдХौрди рд╕ा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдЕрдиुрдХूрд▓िрдд рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा
  • рдмुрд░ी рдЖрджрддों рдХो рд╕ुрдзाрд░ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЕрдиुрдмंрдзрди рдж्рд╡ाрд░ा
  • рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХा рдХрд░рдиा- рдкрдХ्рд╖ рдоें рдЖрддा рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдЧрддिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░
  • ‘рдбिрд╕्‍рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा’ рдоुрдЦ्‍рдп рд░ूрдк рд╕े ………. рдХी рд╕рдорд╕्‍рдпा рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рдкрдв़рдиे
  • рдмाрд░-рдмाрд░ рджेाрд╣рд░ाрдиे рд╕े рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓рддा рд╣ै, рдХिрд╕ рдиिрдпрдо рд╕े рдЗрд╕рдХी рдкुрд╖्рдЯि рд╣ोрддी рд╣ै – рдЕрдн्‍рдпाрд╕ рдХा рдиिрдпрдо
  • ‘рддрдд्‍рдкрд░рддा рдХा рдиिрдпрдо’ рдХिрд╕рдиे рджिрдпा рд╣ै – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рд╕рд╣рдпोрдЧी рдЕрдзिрдЧрдо рдоें рдЕрдзिрдХ рдЙрдо्рд░ рдХे рдк्рд░рд╡ीрдг рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी, рдЫोрдЯे рдФрд░ рдХрдо рдиिрдкुрдг рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрдпों рдХी рдорджрдж рдХрд░рддे рд╣ैं, рдЗрд╕рд╕े 
  • рдЬрдм рдкूрд░्рд╡ рдХा рдЕрдзिрдЧрдо рдирдИ рд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдХा рдмिрд▓्‍рдХुрд▓ рдк्рд░рднाрд╡िрддрдирд╣ीं рдХрд░рддा, рддो рдпрд╣ ……… рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╢ुрди्‍рдп рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдПрд╡ं рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд╣ी рд╣ै – рдпрджि рдоाрдирд╡ рд╡िрдХाрд╕ рдХेрд╡рд▓ рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рд╕े рд╣ोрддा рддो рдордиुрд╖्‍рдп рдХेрд╡рд▓ рдиिрдо्‍рдирддрдо рддрдХ рд╣ी рд╕ीрдоिрдд рд░рд╣ рдЬाрддा।
  • рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгрд╡ाрджी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рд╣ै – рдл्рд░ाрдпрдб
  • рдЙрдж्рджीрдкрдХ рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдХे рдордз्‍рдп рд╕ाрд╣рдЪрд░्рдп рд╕्‍рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рдХ्рд░рдо рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЕрдзिрдЧрдо
  • рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрджी рд╡िрдЪाрд░рдХ рд╣ैं – рд╡ॉрдЯрд╕рди
  • рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрдж рдХे рдЬрди्‍рдорджाрддा рд╣ै – рд╡ॉрдЯрд╕рди
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдердо рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдЧрддि рд╣ोрддी рд╣ै – рдзीрдоी
  • ”рдЕрдиुрднрд╡ рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ोрдиा рд╣ी рдЕрдзिрдЧрдо рд╣ै।” рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдпрд╣ рдкрд░िрднाрд╖ा рдХिрд╕рдиे рджी рд╣ै – рдЧेрдЯ्рд╕ рд╡ рдЕрди्‍рдп
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдХ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг (рдЕрдзिрдЧрдо) рдХे рд╣рд╕्‍рддाрди्‍рддрд░рдг рдоें рдорджрдж рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ै – рдердХाрди/рдердХाрд╡рдЯ
  • рдЕрдзिрдЧрдордХрд░्рддा рдоें рдмрдв़рддे рд╣ुрдП рдХ्рд░ोрдз рдХो рд░ोрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдЪाрд╣िрдП – рдХि рдЙрд╕рдХो рдЕрдзिрдХ рдХाрдо рджे рддाрдХि рдЙрд╕рдХो рдХ्рд░ोрдз рдХрд░рдиे рдХा рд╕рдордп рдирд╣ीं рдоिрд▓े।
  • рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдоाрдирд╡ рдХрд▓्‍рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рдкрд░рд╕्‍рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд░рд╣рдХрд░ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиा рд╕ीрдЦрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै – рд╕рдоाрдЬीрдХрд░рдг
  • ”рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг рдПрдХ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рдЕрд░्рдЬिрдд рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдФрд░ рдЖрджрддों рдХा рдХिрд╕ी рджूрд╕рд░ी рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг рдХिрдпे рдЬाрдиे рдХी рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рддा рд╣ै।” рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг (рдЕрдзिрдЧрдо) рдХे рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг рдХे рдмाрд░े рдоें рдХрдерди рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рд╕ौрд░ेंрд╕рди
  • рдХрдмीрд░ рдХे рджोрд╣े рдпाрдж рдХрд░ рд▓ेрдиे рдкрд░ рднी рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХी рд░рд╣ीрдо рдХे рджोрд╣े рдпाрдж рдХрд░рдиे рдХी рд╢рдХ्рддि рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рдХा рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдк्рд░рдоुрдЦ рдХाрд░рдг рдХौрди рд╕ा рд╣ै – рд╢ूрди्‍рдп рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг
  • рдкॉрд╡рд▓ाрд╡ рдХे рдЕрдиुрдмंрдзрди рдк्рд░рдпोрдЧ рдоें рдХेрд╡рд▓ рдз्‍рд╡рдиि рдХे рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдХрд░рдиे рдкрд░ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЕрдиुрдмंрдзिрдд рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा
  • рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдХे ‘рдк्рд░рднाрд╡ рдХा рдиिрдпрдо’ рдХा рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдорд╣рдд्‍рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕्‍рдорд░рдг рд╢рдХ्рддि рдоें рдХрдоी
  • ‘рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдиिрдпрдо’ рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рд╣ैं – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдк्рд░рдпाрд╕рдПрд╡ं рдд्рд░ुрдЯि рд╡िрдзि рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рд╣ै – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдмुрдбрд╡рд░्рде рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ीрдЦрдиा рд╣ै – рдирд╡ीрди рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиा।
  • рд╢िрдХ्рд╖ा рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ (рдкैрдбाрдЧोрдЬी) рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХрдерди рдоें рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдмिрдд рдирд╣ीं рд░рд╣ी рд╣ै – рдЕрдоूрд░्рддिрдХрд░рдг рдПрд╡ं рд╕ाрдоाрди्‍рдпीрдХрд░рдг рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди
  • рдЕрдзिрдЧрдо рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХी рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ाрдУं рдПрд╡ं рдЙрдирдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рдХे рдЬोрдб़े рдпрд╣ाँ рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं। рдЗंрдЧिрдд рдХीрдЬिрдП рдХि рдХौрди рд╕ा рдЬोрдб़ा рд╕рд╣ी рдоिрд▓ाрди рдХा рд╣ै – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрдж- рдмाрдЯрд╕рди рдПрд╡ं рдЧुрдерд░ी, рдлेрдХрд▓्‍рдЯी рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди – рдмुрд▓्‍рдл рдПрд╡ं рд░ीрдб, рдкुрдирд░्рдмрд▓рди – рд╣рд▓ рдПрд╡ं рд╕्‍рдХीрдирд░
  • рдиीрдЪेрдЕрдзिрдЧрдо рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рддों рдФрд░ рдЙрдирдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХों рдХे рдЬोрдб़े рджिрдпे рдЧрдпे рд╣ैं। рдЗंрдЧिрддрдХीрдЬिрдП рдХि рдХिрд╕ рдЬोрдб़े рдХा рдоिрд▓ाрди рд╕рд╣ी рд╣ै – рдЕрди्‍рдд:рджृрд╖्рдЯि рд╕ूрдЭ рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд – рд╡рд░्рджीрдорд░ рдПрд╡ं рдХोрд╣рд▓рд░, рдЙрдж्рджीрдкрди рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдПрд╡ं рдЕрди्‍рдп, рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд –рд╣рд▓ рдПрд╡ं рд╕्рдХिрдирд░
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рдорддाрдиुрд╕ाрд░ рдмाрд▓рдХों рдоें рд╡рд╕्‍рддु рд╕्рдеिрд░рддा рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рд╣ोрддी рд╣ै – рдкूрд░्рд╡ рд╕рдХ्рд░िрдп рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдоें
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдирд╣ीं рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдХाрд░рдХ рд╣ै – рдЦोрдЬ
  • рдкिрдпाрдЬे рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдХे рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рдЕрдкрдиे рдмाрд▓рдХ
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдЪрд░рдгों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЗंрдж्рд░िрдп рдЧाрдордХ (рд╕ंрд╡ेрджी рдк्рд░ेрд░рдХ) рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдХिрд╕рдХे рд╕ाрде рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рдЕрдиुрдХрд░рдг, рд╕्‍рдоृрддि рдФрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рдиिрд░ूрдкрдкрдг
  • рдЪिंрддрди рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд░ूрдк рд╕े рд╣ै рдПрдХ – рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рдЧрддिрд╡िрдзि
  • рдл्рд░ाрдпрдб, рдкिрдпाрдЬे рдПрд╡ं рдЕрди्‍рдп рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд╡िрднिрди्‍рди рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдУं рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд╡्‍рдпाрдЦ्‍рдпा рдХी рд╣ै, рдкрд░рди्‍рддु рдкिрдпाрдЬे рдиे – рд╡िрднिрди्‍рди рдЕрд╡рд╕्‍рдеाрдУं рдХो рд╕рдордЭाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рдмрджрд▓ाрд╡ рдХे рдмाрд░े рдоें рдХрд╣ा।
  • рдЕрди्‍рдд:рджृрд╖्рдЯि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рдХौрди рдеे – рдХोрд╣рд▓рд░
  • ”рджो рдмाрд▓рдХों рдоें рд╕рдоाрди рдоाрдирд╕िрдХ рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдПँ рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ैं” рдЙрдХ्‍рдд рдХрдерди рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рд╣ै – рд╣рд░рд▓ॉрдХ
  • рд╡ाрдЯрд╕рди рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдПрд╡ं рд╡рд░्рд╖ 1925 рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдкुрд╕्‍рддрдХ рд╣ै – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрдж
  • ”рдЕрдзिрдЧрдо, рдЖрджрддें, рдЬ्рдЮाрди рдПрд╡ं рдЕрднिрд╡ृрдд्рддिрдпों рдХो рдЕрд░्рдЬिрдд рдХрд░рдиा рд╣ै।” рдЙрдХ्‍рддाрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдХिрд╕рдиे рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै – рдХ्рд░ो рдПंрдб рдХ्рд░ो рдиे
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдпों рдХे рд╕рдо्‍рдкूрд░्рдг рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै? ”рдкिрдпाрдЬे” рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдиिрдо्‍рди рд╣ै – рдЕрдоूрд░्рдд рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा



  • рдХाрд░्рдпाрдд्‍рдордХ рдк्рд░рддिрд╡рдж्рдзрддा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдоुрдЦ्‍рдп рдХाрд░рдХ рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╣ै – рдкुрдирд░्рдмрд▓рди
  • ”рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдПрд╡ं рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирдХो рд╕ीрдЦрдиा рдпा рдЕрдзिрдЧрдо рдХрд╣рддे рд╣ैं” – рдЧेрдЯ्рд╕
  • рдПрдХ рдЕрдЪ्‍рдЫे рдЕрдзिрдЧрдордХрд░्рддा рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╣ै – рдЕрд╡рдзाрди
  • “A mind that found itself” (”рдП рдоाрдЗрди्‍рдб рджैрдЯ рдлाрдЙрди्‍рдб рдЗрдЯрд╕ेрд▓्‍рдл”) рдиाрдордХ рдкुрд╕्‍рддрдХ рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦी рдЧрдИ рд╣ै – рд╕ी. рдбрдм्‍рд▓्‍рдпू рдмीрдпрд░्рд╕
  • рдПрдХ рдк्рд░рднाрд╡ी рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдЕрдкрдиे рдЕрдзिрдЧрдордХрд░्рддाрдУं рдХो рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдХ्рд░िрдпाрдУं рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं, рдХ्‍рдпोंрдХि рдЗрд╕рд╕े ‘рд╕ीрдЦрдиा’ рд╕ुрдЧрдо рдмрдиाрдиे рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдпрд╣ рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै – рд╕рдоाрдЬीрдХрд░рдг
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рд╕ुрдЧрдо рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХों рдХो рдПрдХ рдЕрдЪ्‍рдЫे рдХрдХ्рд╖ाрдпी рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдХा рд╕ृрдЬрди рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдХा рд╕ृрдЬрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдиीрдЪे рджिрдпे рдЧрдпे рдХрдердиों рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиा।
  • рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪे рдХी рдХॉрдкी рдоें рд▓िрдЦрдиे рдоें рд╡िрдкрд░ीрдд рдЫрд╡िрдпाँ, рджрд░्рдкрдг рдЫрд╡ि, рдЖрджि рдЬैрд╕ी рдЧрд▓рддिрдпाँ рдоिрд▓рддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдмрдЪ्‍рдЪा рд▓рдХ्рд╖рдг рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдоें рдЕрд╢рдХ्рддрддा рдХे
  • рд╡िрдХृрдд рд▓िрдЦाрд╡рдЯ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрддрд▓िрдЦрдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдоें рдХрдоी рдХिрд╕рдХा рдПрдХ рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдбिрд╕्‍рдЧ्рд░ाрдлिрдпा
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдЬिрд╕рдХे рдмिрдиा рд╕ंрднрд╡рдирд╣ीं рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдЬ्рдЮाрди рд░рдЪрдиाрдд्‍рдордХрддा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдЖрдзाрд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ै – рдХрд░рдХे рд╕ीрдЦрдиा
  • рдПрдХाрдЧ्рд░рддा-рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде рдоेрд▓ рдмैрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рджрдд्‍рдд рдХाрд░्рдп рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡ंрдЯिрдд рд╕рдордп рдХो рдШрдЯाрдиा рдФрд░ рдЪрд░рдгрдмрдж्рдз рддрд░ीрдХे рд╕े рдЗрд╕ рдПрдХाрдЧ्рд░рддा-рд╕рдордп рдХो рдмрдв़ाрдиा рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рд╕े рдиिрдмрдЯрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╣ै – рдПрдХाрдЧ्рд░рддा-рд╣्рд░ाрд╕ рдЕрддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рд╡िрдХाрд╕
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдХрдердиों рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡ाрдЗрдЧोрдд्‍рд╕्‍рдХी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрдХाрд╕ рддрдеा рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рдмीрдЪ рд╕ंрдмंрдз рдХा рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्‍рда рд░ूрдк рдоें рд╕ाрд░ рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХрд░рддा рд╣ै – рд╡िрдХाрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЕрдзिрдЧрдо-рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕े рдкीрдЫे рд░рд╣ рдЬाрддी рд╣ै।
  • рдПрдХ рдж्рд╡िрдЧ рдн्рд░рдоिрдд рдХिрд╢ोрд░ рдХा рдкрде-рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЙрд╕рдХे рдЕрдЪ्‍рдЫे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХी рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рдХрд░рдХे
  • рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрдирд╕ी рдЕрдзिрдЧрдо рдЕрд╢рдХ्‍рддрддा рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪे рдХी рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै – рдзाрд░ाрдк्рд░рд╡ाрд╣ рд░ूрдк рд╕े рдкрдв़рдиे рддрдеा рд╢рдм्‍рджों рдкрд░ рдкрд▓рдЯ рдХрд░ рдЬाрдиे рдоें рдХрдаिрдиाрдИ
  • рд╢िрдХ्рд╖рдг рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд░ूрдк рд╕े рдз्‍рдпाрди рджेрдиा рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै, рдХ्‍рдпोंрдХि – рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рд╡िрдХाрд╕ рджрд░ рднिрди्‍рди рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рд╡े рднिрди्‍рди рддрд░ीрдХों рд╕े рд╕ीрдЦрддे рд╣ैं।
  • рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдХिрд╢ोрд░-рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЯी.рд╡ी. рджेрдЦрдиा, рд░ेрдбिрдпो рд╡ рдЧ्рд░ाрдоोрдлोрди рд╕ुрдирдиा рдкрд╕ंрдж рдХрд░рддे рд╣ैं, рдпे рд╡िрдЪाрд░ рд╣ै – рдмुрдб
  • ‘рд╕ूрдЭ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд╕рдордЧ्рд░ाрдХृрддिрд╡ाрдж’ рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдеे – рд╡рд░्рджीрдорд░, рдХोрдл्рдХा рдПрд╡ं рдХोрд╣рд▓рд░
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдЖрдзाрд░рднूрдд рд╢рд░्рдд рд╣ै – рд╕ंрд▓рдЧ्‍рдирддा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХा рдкрдХ्рд╖ рдирд╣ीं рд╣ै – рджрдмाрд╡
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдпुрдЧ्‍рдо рд╕рд╣ी рд╣ै – рдЬॉрди рдбीрд╡ी – рд╕ंрд░рдЪрдиाрд╡ाрдж
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡ाрдЗрдЧोрдд्‍рд╕рдХी рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ांрд╕्‍рдХृрддिрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рдкाрд░рд╕्‍рдкрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдг
  • рд╢्рд░рд╡рдг рд╣्рд░ाрд╕рд╕े рдЧ्рд░рд╕िрдд рдмрдЪ्‍рдЪे рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдХिрд╕рд╕े рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдиैрд░ाрд╢्‍рдп (рдХुрдг्‍рдаा) рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рддे рд╣ैं – рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдк्рд░ेрдХ्рд╖рдг рдХрд░рдиे рддрдеा рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХो рдмाँрдЯрдиे рдоें рдЕрдХ्рд╖рдорддा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдбिрд╕рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा
  • рдбिрд╕्‍рдХैрд▓्‍рдХुрд▓िрдпा рдХिрд╕ рд╡िрд╖рдп рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╡िрдХाрд░ рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдЕрдХ्рд╖рдорддा
  • ‘рдЕрдзिрдЧрдорддा рдХा рд╕्‍рд╡–рдиिрдпрдорди’ рдХा рдХ्‍рдпा рдЕрд░्рде рд╣ै – рдЕрдкрдиे рд╕ीрдЦрдиे рдХा рд╕्‍рд╡рдпं рдЕрдиुрд╡ीрдХ्рд╖рдг рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╕ाрдоाрди्‍рдпрдд: рд╕ीрдЦрдиे рдХी рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд╡िрдзि рдирд╣ीं рд╣ै – рдк्рд░ेрдХ्рд╖рдг
  • ‘рдПрдХ рдорд╣िрд▓ा рдиे рднोрдЬрди рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рдмेрдЪ рджिрдпा।’ рдЗрд╕ рдЦрдмрд░ рдХो  ………… рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЕрдЪ्‍рдЫी рддрд░рд╣ рд╕рдордЭा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। – рдкрджाрдиुрдХ्рд░рдоिрдХ рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖िрдХा рдЕрдкрдиे рд╢िрдХ्рд╖िрдХा рдХी рд╕рджैрд╡ рдЗрд╕ рд░ूрдк рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рддी рд╣ै рдХि рд╡े рдПрдХ рд╡िрд╖рдп-рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдЬ्рдЮाрди рдХो рджूрд╕рд░े рд╡िрд╖рдп-рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХे рдЬ्рдЮाрди рдХे рд╕ाрде рдЬोрдб़ рд╕рдХें। рдЗрд╕рд╕े ……….. рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓рддा рд╣ै – рдЬ्рдЮाрди рдХे рд╕рд╣ рд╕ंрдмंрдз рдПрд╡ं рдЕंрддрд░рдг
  • рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзрд╡ाрдж (рд╕ाрд╣рдЪрд░्рдпрд╡ाрдж) рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдмंрдз рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рдЙрдж्рджीрдкрди рд╡ рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा
  • рдкिрдпाрдЬे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдХिрд╕ рдЪрд░рдг рдкрд░ рдмрдЪ्‍рдЪा ‘рд╡рд╕्‍рддु рд╕्‍рдеाрдпिрдд्‍рд╡’ рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддाрд╣ै – рдкूрд░्рд╡-рд╕ंрдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЪрд░рдг
  • рд░ाрдмрд░्рдЯ рдПрдо. рдЧेрдиे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдк्рд░рдХाрд░ рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрди्‍рддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдЕрдзिрдЧрдо
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдЦेрд▓ рд╡िрдзि рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ै – рдмाрд▓्‍рдпाрд╡рд╕्‍рдеा рдХे рд▓िрдП
  • рдЕрдн्‍рдпाрд╕ рдХे рдХाрд░рдг рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдХाрд░рдХ рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдЕрди्‍рддрд░्рджृрд╖्рдЯि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрдиुрднрд╡
  • рдПрдХ рдЕрдзिрдЧрдоिрдд рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХा рдХ्рд░рдоिрдХ рд▓ुрдк्‍рдд рд╣ोрдиा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рд╡िрд▓ोрдкрди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕рдоें рдРрдЪ्рдЫिрдХ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдЙрд╕рдХे рдкрд░िрдгाрдоों рдпा рдкूрд░्рд╡िрдХрддा рд╕े рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдпा рдХрдордЬोрд░ рд╣ोрддा рд╣ै – рдХ्рд░िрдпाрдк्рд░рд╕ूрдд рдЕрдиुрдмंрдзрди
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ोрддा рд╣ै – рдЕрдн्‍рдпाрд╕рдкрд░, рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░, рдЕрдиुрднрд╡ рдкрд░
  • рди्‍рдпूрдЯрди рдиे рд╡ृрдХ्рд╖ рд╕े рд╕ेрдм рдХो рдиीрдЪे рдЧिрд░рддे рджेрдЦा рдФрд░ рдЕрдЪाрдирдХ рдЙрд╕рдиे рдЧुрд░ूрдд्‍рд╡ाрдХрд░्рд╖рдг рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХी рдЦोрдЬ рдХी। рдпрд╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдЕंрддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдХा


  • рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рддिрдлрд▓ рдХा рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рд╣ै – рдмाрд▓рдХ рдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд░िрд╡рд░्рддрди
  • рдЕрдиुрдмंрдзिрдд рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХे рд▓िрдП рдЖрдИ. рдкी. рдкॉрд╡рд▓рд╡ рдиे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा – рдХुрдд्‍рддे рдкрд░
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рдк्рд░рд╡िрдзि рдмाрд▓рдХों рдХो рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рд╕िрдЦाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдЪिрдд рд╣ै – рдк्рд░рдЬाрддांрдд्рд░िрдХ рдк्рд░рд╡िрдзि
  • рдЕрд╡्‍рдпрдХ्‍рдд рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдХा рд╡рд░्рдгрди рдЕрдкрдиे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдЯॉрд▓рдоेрди
  • рдЕрдиुрдмंрдзिрдд рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рддों рдПрд╡ं рдЙрдирдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХों рдоें рдХौрди рд╕ा рдоेрд▓ рд╕рд╣ी рд╣ै – рдЕंрддрджृрд╖्рдЯि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд – рдХोрд╣рд▓рд░, рд╕ंрдмंрдз рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд – рдкॉрд╡рд▓ाрд╡, рдЙрдд्‍рддेрдЬрдХ рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рд╕ंрдЬ्рдЮाрдирд╡ाрджी рд╡िрдХाрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдХौрди рдеे – рдЬीрди рдкिрдпाрдЬे
  • рдХोрд╣рд▓рд░ рдХा рдЕрдзिрдЧрдо рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕंрддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдпा рд╕ूрдЭ рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪा рдХिрд╕ी рдбॉрдХ्‍рдЯрд░ рдХो рджेрдЦрдиे рдкрд░ рд╣ी рднрдпрднीрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХ्‍рдпोंрдХि рдЙрд╕рдХे рдкूрд░्рд╡ рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдоें рдбॉрдХ्‍рдЯрд░ рдХे рдЗंрдЬेрдХ्‍рд╢рди рдХी рд╕ूрдИ рджिрдпे рдЬाрдиे рд╕े рд╕ंрдмंрдз рд╣ै, рдпрд╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдк्рд░ाрдЪीрди рдЕрдиुрдмंрдзрди рдХा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдордд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмрдЪ्‍рдЪे рд╕िрд░्рдл рдЕрдиुрдмंрдзрдирдж्рд╡ाрд░ा рд╣ी рдирд╣ीं рдЕрдкिрддु рдЕрди्‍рдп рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рджेрдЦрдХрд░ рд╡ рдЕрдиुрдХрд░рдг рдХрд░рдХे рднी рд╕ीрдЦрддे рд╣ैं – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрдзिрдЧрдо
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрджी рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕िрдЧ्‍рдордг्‍рдб рдл्рд░ॉрдпрдб
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЕрдиुрдмंрдзрди рдХा рдХौрди рд╕ा рдк्рд░рдХाрд░ рдЙрдж्рджीрдкрдХों рдХे рд╕ाрде рд╕ाрде рдЧрдаिрдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рди рд░рд╣рдХрд░ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХे рдкрд░िрдгाрдоों рдХे рдк्рд░рднाрд╡ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддा рд╣ै – рдХ्рд░िрдпा рдк्рд░рд╕ूрдд рдЕрдиुрдмंрдзрди
  • рдзीрдоी рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдмाрд▓рдХों рдХे рдЕрдз्‍рдпाрдкрди рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдЕंрддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдкैрджा рд╣ोрдиे рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рдд्‍рдп рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕंрддрд░्рджृрд╖्рдЯि рдзीрд░े-рдзीрд░े рдкैрджा рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рдмीрдЬों рдХा рдЕंрдХुрд░рдг рд╕ंрдХрд▓्‍рдкрдиा рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХी рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рднाрд╡ी рдк‍рдж्рдзрддि рд╣ै – рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдкौрдзे рдХे рдмीрдЬ рдмोрдиा рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдЕंрдХुрд░рдг рдХे рдЪрд░рдгों рдХा рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХрд░рдиा।
  • рдПрдХ рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдмी. рдПрдл. рд╕्‍рдХीрдирд░ рдХे рдиिрдпрдоों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдПрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рдЬो рдХि рдЗрд╕ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рдХेрди्‍рдж्рд░ рдкрд░ рд╣ोрдЧा, рд╡рд╣ рд╣ै – рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдпाँ
  • рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдмाрдж рд╕्‍рдХूрдЯрд░ рд╕ीрдЦрдиे рдоें рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХा рд╕्‍рдеाрдиांрддрд░рдг рд╣ोрдЧा – рдзрдиाрдд्‍рдордХ рд╕्‍рдеाрдиांрддрд░рдг
  • рдЕрдиुрднрд╡ों рдХे рдХाрд░рдг рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХृрдд рд╕्‍рдеाрдпी рдкрд░िрд╡рд░्рддрдиों рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо
  • рдЯंрдХрдг рдХाрд░्рдп рдпा рдХрдо्‍рдк्‍рдпूрдЯрд░ рдкрд░ рдпрджि рдиिрд░ंрддрд░ рдЕрдн्‍рдпाрд╕ рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं рддो рднूрд▓ рдЬाрддे рд╣ैं рдпрд╣ рдХिрд╕ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╣ै – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░
  • рдЧेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯрд╡ाрджिрдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХिрд╕ी рд╡рд╕्‍рддु рдХो рджेрдЦрдд рд╣ै – рд╕рдордЧ्рд░рддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░
  • рдЪिрдо्‍рдкैंрдЬी рдкрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдХोрд╣рд▓рд░
  • ‘рдХ्рд░िрдпा рдХी рд╕рдлрд▓рддा рд╕े рд╕ंрддोрд╖ рдПрд╡ं рдЕрд╕рдлрд▓рддा рд╕े рдЕंрд╕ंрддोрд╖ рд╣ोрддा рд╣ै।’ рдеाрд░्рдирдбाрдИрдХ рдХा рдХौрдирд╕ा рдиिрдпрдо рдпрд╣ рдЗंрдЧिрдд рдХрд░рддा рд╣ै – рдк्рд░рднाрд╡ рдХा рдиिрдпрдо
  • рдХिрд╕ी рдХ्рд░िрдпा рдХो рдмाрд░-рдмाрд░ рджोрд╣рд░ाрдиे рд╕े рдЙрд╕рдХा рд╕ंрдмंрдз рджृрдв़ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрдХ्‍рдд рдХрдерди рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдХे рдХिрд╕ рдиिрдпрдо рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рдЕрдн्‍рдпाрд╕ рдХा рдиिрдпрдо
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ीрдЦрдиे рдХा рдиिрдпрдо рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдг рдХा рдиिрдпрдо
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдпрдкूрд░्рдг рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрдж рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рджिрдпा – рд╣рд▓ рдиे
  • рдмाрдж рдоें рд╕ीрдЦी рдЧрдпी рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдпрджि рдкूрд░्рд╡ рдоें рд╕ीрдЦी рдЧрдпी рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХे рдзाрд░рдг рдоें рдЕрд╡рд░ोрдз рдкैрджा рдХрд░े рддो рдЗрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдХрд╣ेंрдЧे – рдкрд╢्‍рдЪोрди्‍рдоुрдЦी рдЕрд╡рд░ोрдз
  • ‘рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрдзिрдЧрдо рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд’ рдХिрд╕рдиे рджिрдпा – рдмрдг्‍рдбुрд░ा
  • рдк्рд░рдпрдд्‍рди рд╡ рдд्рд░ुрдЯि рдЕрдзिрдЧрдо рдХिрд╕рдиे рджिрдпा – рдеाрд░्рдирдбाрдИрдХ
  • рдоाрдирд╡ рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдХा рдкрджाрдиुрдХ्рд░рдо рдХिрд╕рдиे рджिрдпा – рдоॉрд╕्‍рд▓ो
  • ‘рдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЕрднिрд╡ृрдж्рдзि рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдЕрдзिрдЧрдо рд╣ै’ рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдЙрдкрд░ोрдХ्‍рдд рдкрд░िрднाрд╖ा рджी рд╣ै – рдХ्рд░ो рдПрд╡ं рдХ्рд░ो рдиे
  • рдЕंрддрджृрд╖्рдЯि рдЕрдзिрдЧрдо рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा – рд╡рд░рджाрдИрдорд░, рдХोрд╣рд▓рд░, рдХॉрдл्рдХा
  • ‘рдХрд░рдХे рд╕ीрдЦрдиा’ рдХा рд╡िрдЪाрд░ рджिрдпा – рдЬॉрди рдбीрд╡ी рдиे
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЬрдм рджूрд╕рд░े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХो рдХुрдЫ рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рджेрдЦ рд╡рд╣ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиा рд╕ीрдЦрддा рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ीрдЦрдиा।
  • рд╡िрд╕्‍рдорд░рдг рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕рдиे рд╕्‍рд╡рдпं рдкрд░ рдХिрдпे – рдПрдмिंрдЧрд╣ाрд╕
  • рдоैं рдЕрдкрдиी рдЪाрдмिрдпाँ рдоेрд░े рдЯेрд▓ीрдлोрди рдХे рдкाрд╕ рдХी рдЦूँрдЯी рдкрд░ рдЯाँрдЧрддा рдеा। рдЕрдм рдоैंрдиे рдЪाрдмिрдпाँ рд░рдЦрдиे рдХी рдЬрдЧрд╣ рдмрджрд▓ рджी, рдлिрд░ рднी рдоैं рдЪाрдмिрдпाँ рд░рдЦрдиे рдХी рдЬрдЧрд╣ рдмрджрд▓ рджी, рдлिрд░ рднी рдоैं рдЪाрдмिрдпाँ рд▓ेрдиे рдЦूँрдЯी рдХे рдкाрд╕ рдЬाрддा рд╣ूँ। рдпрд╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдЕрдиुрдмंрдзрди рдХा
  • ……… рдПрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдмाрд▓рдХ рд╕ंрд╕्‍рдХृрддि рдХे рддौрд░-рддрд░ीрдХे рд╕ीрдЦрддा рд╣ै – рд╕рдоाрдЬीрдХрд░рдг
  • рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЕрдн्‍рдпाрд╕ рдХा рдлрд▓рди рд╣ोрддा рд╣ै, рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо
  • рд╕ूрдЭ рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдеे – рдЧेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯрд╡ाрджी
  • рдХ्‍рд▓ाрд╕िрдХी рдЕрдиुрдмंрдзрди рдоें рднोрдЬрди рдХे рдк्рд░рддि рд▓ाрд░ рдХी рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рд╣ै – рдпू. рд╕ी. рдЖрд░.
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рдк्рд░рдпрдд्‍рди рдФрд░ рднूрд▓ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рд╣ै – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдЧेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯрд╡ाрдж рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХ्‍рдпा рд╕рдмрд╕े рдЬ्‍рдпाрджा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै – рд╕ूрдЭ
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЕрдзिрдЧрдо рд╕े рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖рдд: рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддा рд╣ै – рд╡िрдХाрд╕
  • ADHD рд╣ै – рдЕрд╡рдзाрди рд╡िрдХृрддि
  • рдбिрд╕्‍рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा рдоें рдмрдЪ्‍рдЪों рдХो рдкрд░ेрд╢ाрдиी рд╣ोрддी рд╣ै – рдкрдв़рдиे рд▓िрдЦрдиे рдоें
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕рд╕े рдРрдЪ्рдЫिрдХ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдЙрд╕рдХे рдкрд░िрдгाрдоों рдпा рдкूрд░्рд╡िрдХрддा рд╕े рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдпा рдХрдордЬोрд░ рд╣ोрддा рд╣ै – рдХ्рд░िрдпाрдк्рд░рд╕ूрдд рдЕрдиुрдмंрдзрди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдХ рдЕрдзिрдЧрдо рдоें рдмाрдзрдХ рд╣ोрддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдоिрдд рдиि:рд╕рд╣ाрдпрддा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдХाрд░рдХ рд╕्‍рдоृрддि рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрдиुрднूрддि
  • рдкाрд╡рд▓ॉрд╡ рдиे рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдЕрдиुрдмंрдзрди-рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди …. рдкрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдХे рдХिрдпा рдеा– рдХुрдд्‍рддे
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд╡рдХ्рд░ – рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдЧрддि рдХे рд╕ूрдЪрдХ рд╣ै।
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рдЧрдгिрдд рд╕ीрдЦрдиे рд╕ंрдмंрдзी рдЕрдХ्рд╖рдорддा рд╣ै – рдбिрд╕्‍рдХैрд▓рдХुрд▓िрдпा
  • рдЕрдзिрдЧрдо рд╣ेрддु рдХोрд╣рд▓рд░ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ ………. рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдеा – рдЪिрдо्‍рдкांрдЬी


  • ‘рдЕрдзिрдЧрдо рдФрд░ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХा рд╕्‍рдеाрдиांрддрд░рдг рдЙрд╕ рд╕ीрдоा рддрдХ рд╕ंрднрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬрд╣ाँ рддрдХ рдирд╡ीрди рд╡ рдкुрд░ाрдиे рд╡िрд╖рдпों рдоें рд╕рдоाрдирддा рдкाрдпी рдЬाрддी рд╣ै’ рдЙрдкрд░ोрдХ्‍рдд рд╡िрдЪाрд░ рдХा рдоुрдЦ्‍рдп рд╕рдорд░्рдердХ рдХौрди рд╣ै – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • ‘рдЕрдзिрдЧрдо-рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕े рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рдмाрд▓рдХ рдоें рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдХ्рд░िрдпाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд▓ाрдиा।’ рдпрд╣ рдкрд░िрднाрд╖ा рд╣ै – рдЧिрд▓рдлॉрд░्рдб
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг рд╣ेрддु рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХ рд╣ै – рд╕рдоाрди рдШрдЯрдХ
  • ‘рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЕрдзिрдЧрдо рдоें рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╡ांрдЫिрдд рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рдХрд░рдиा, рдЙрди्‍рд╣ें рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиा рдФрд░ рдЙрди्‍рд╣ें рджिрд╢ा рджेрдиा рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ोрддा рд╣ै’ – рд╕्рдХिрдирд░
  • рдЧैрдиे рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рд╢्рд░ेрдгीрдХ्рд░рдо
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХ्‍рдпा рд╣ै? рд╕рдмрд╕े рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рдкрд░िрднाрд╖ा рдмрддाрдЗрдП – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рдЧрдд рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЕрдзिрдЧрдо рд╣ै।
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдЕंрддрд░рдг рдХे рд▓िрдпे рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдирдпी рд╕рдорд╕्‍рдпा рдХे рд╕рдоाрдзाрди рдХे рд▓िрдпे рдХрд░рд╡ाрдиा।
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рдХिрд╕ рдХाрд░рдХ рдХो рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рд╡िрдХрд╕िрдд рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा – рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा
  • рдЕрдз्‍рдпाрдкрди рдХा рдЕрдзिрдЧрдо рд╕े рдХ्‍рдпा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै – рджोрдиों рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдХे рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै।
  • рдоैрдбрдо рдоोрди्‍рдЯेрд╕рд░ी рдиे рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдмрд▓ рдХिрд╕ рдкрд░ рджिрдпा рд╣ै – рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдпों рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдкрд░
  • ‘рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рд╡िрд╖рдп рд╡рд╕्‍рддु рдЙрд╕ी рд╕рдордп рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХी рдЬाрдП рдЬрдм рд╡рд╣ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЙрд╕े рд╕्‍рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рддैрдпाрд░ рд╣ै।’ рдпрд╣ рд╕ोрдЪ рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рд╕рд╣ाрдиुрднूрддि рдмोрдз рдЕрд╡рдзाрд░рдгा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े ………… рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рд╕рднी рдХे рдХाрд░рдг рдЕрдзिрдЧрдо рдЕрдХ्рд╖рдорддा рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै – рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХी рд╢िрдХ्рд╖рдг-рд╢ैрд▓ी
  • рдЖрдкрдХो рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рдЖрдкрдХी рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдХुрдЫ рдмрдЪ्‍рдЪे рдмрд╣ुрдд рддेрдЬ рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рдХुрдЫ рдмрд╣ुрдд рдзीрдоी рдЧрддि рд╕े। рдЗрд╕ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рдЖрдк рдХ्‍рдпा рдХрд░ेंрдЧें – рддेрдЬ рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдзीрдоीрдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪों рдХो рд╕िрдЦाрдиे рд╣ेрддु рд▓ेंрдЧे।
  • рд╢िрдХ्рд╖рдг рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдПрдХ рдЕрдЪ्‍рдЫा рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╡рд╣ рд╣ै, рдЬो  рд╕ोрдЪрддा рд╣ै рдХि рдмाрддрдЪीрдд рдХो рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд╕ंрд╕ाрдзрди рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
  • …… рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рд╕рднी рдХे рдХाрд░рдг рдЕрдзिрдЧрдо рдЕрдХ्рд╖рдорддा рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै – рд╕ांрд╕्‍рдХृрддिрдХ рдХाрд░рдХ
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдиिрдпोрдЧ्‍рдпрддा – рдПрдХ рдЪрд░ рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै।
  • ……… рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рд╕рдорд╕्‍рдпा рд╕рдоाрдзाрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे рдЪрд░рдг рд╣ैं – рдкрд░िрдгाрдоों рдХी рдЖрд╢ा рдХрд░рдиा।
  • рдЬрдм рдмрдЪ्‍рдЪा ‘рдлेрд▓’ рд╣ोрддा рд╣ै, рддो рдЗрд╕рдХा рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рд╣ै рдХि – рд╡्‍рдпрд╡рд╕्‍рдеा рдлेрд▓ рд╣ुрдИ рд╣ै।
  • рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕े рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░ рдмрд▓ рджेрдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै – рдмाрд▓-рдХेрди्рдж्рд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрдж्рдзрддि рдЕрдкрдиाрдХрд░
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдЕрдзिрдХрддрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдЪिрдд рд╣ै – рд╢िрдХ्рд╖िрдХा рдХो рдЕрдкрдиी рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╢ैрд▓ी рдХे рд╕ाрде рд╕ाрде рдЕрдкрдиे рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╢ैрд▓ी рдХी рдкрд╣рдЪाрд░ рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП।
  • рдЬрдм рдПрдХ рдмाрд╡рд░्рдЪी рдЦाрдиा рдкрдХाрддे рд╕рдордп рдЦाрдиे рдХो рдЪрдЦрддा рд╣ै, рддो рд╡рд╣ ……. рдХे рд╕рдоाрди рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрдХрд▓рди
  • рд╢िрдХ्рд╖рдг-рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд░ूрдк рд╕े рдз्‍рдпाрди рджेрдиा рдорд╣рдд्‍рддрд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै, рдХ्‍рдпोंрдХि – рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рд╡िрдХाрд╕ рджрд░ рднिрди्‍рди рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рд╡े рднिрди्‍рди рддрд░ीрдХों рд╕े рд╕ीрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
  • рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╕рдорд╕्‍рдпा–рд╕рдоाрдзाрди рдХी рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдкрдж्рдзрддि рдХा рдкрд╣рд▓ा рдЪрд░рдг рд╣ै – рд╕рдорд╕्‍рдпा рдХे рдк्рд░рддि рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा
  • рдЕंрддрд░рдкрд░рдХ рдЕрдиुрджेрд╢рди рд╣ै – рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рдоूрд╣ीрдХрд░рдг рдХे рд╡िрд╡िрдз рд░ूрдкों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиा।
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдЕрдХ्рд╖рдорддाрдПँ – рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рдмुрдж्рдзि-рд▓рдм्‍рдзांрдХ рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рднी рдкाрдИ рдЬाрддी рд╣ै।
  • рд╕рдорд╕्‍рдпा-рд╕рдоाрдзाрди рдк्рд░ाрдп: рдЙрди рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдоें рд╕рдлрд▓ рд╣ै, рдЬрд╣ाँ – рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓/рд▓рдЪीрд▓ी рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдпा рд╣ै।
  • рдмрдЪ्‍рдЪे рдХे рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ेрддु рдЙрдд्‍рддрдо рд╕्‍рдеाрди рд╣ै – рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдПрд╡ं рдХрдХ्рд╖ा рдХा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг
  • рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╕्‍рдеाрдпी рдкрд░िрд╡рд░्рддрди, рдЬो рдЕрдн्‍рдпाрд╕ рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддे рд╣ैं, рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиा (рдЕрдзिрдЧрдо)
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХौрд╢рд▓ рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рд╕े рд╕ंрдмрдж्рдз рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै – рднाрд╡рдиाрдУं рдХा рдк्рд░рдмंрдзрди
  • ‘рдмрдЪ्‍рдЪे рдлिрд▓्‍рдоों рдоें рджिрдЦाрдП рдЧрдП рд╣िंрд╕ाрдд्‍рдордХ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХो рд╕ीрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं’ рдпрд╣ рдиिрд╖्‍рдХрд░्рд╖ рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдП рдЧрдП рдХाрд░्рдп рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै – рдПрд▓्‍рдмрд░्рдЯ рдмंрдбूрд░ा
  • рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдлैрд╢рди рд╢ो рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдоॉрдбрд▓्‍рд╕ рдХा рдЕрдиुрдХрд░рдг рдХрд░рдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░рддे рд╣ैं, рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЕрдиुрдХрд░рдг рдХो …………… рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрдзिрдЧрдо

  • рдпрджि рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдкाрда рдХे рджौрд░ाрди рд▓рдЧाрддाрд░ рдЧрд▓рддिрдпाँ рдХрд░рддे рд╣ैं рддो рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो – рдЕрдиुрджेрд╢рди, рдХाрд░्рдп, рд╕рдордп-рд╕ाрд░рдгी рдЕрдерд╡ा рдмैрдардиे рдХी рд╡्‍рдпрд╡рд╕्‍рдеा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।
  • …….. рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдХुрдЫ рддрдХрдиीрдХें рд╣ैं, рдЬो рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЪिंрддा рдХो рджूрд░ рдХрд░рддी рд╣ैं – рдкрд░िрдгाрдо рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд╕ोрдЪрдиा।
  • ……… рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдкुрдгрддा рдЕрднिрд╡िрди्‍рдпाрд╕ рдХो рдк्рд░ोрдд्‍рд╕ाрд╣िрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै –рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдк्рд░рдпाрд╕ों рдкрд░ рдз्‍рдпाрди рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдХрд░рдиे
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХा рдоिрд▓ाрди рдЙрдЪिрдд рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдХाрд╕-рд╡ाрддाрд╡рд░рдг
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╕рд╣ी рдХрдб़ी рдХा рдЪрдпрди рдХीрдЬिрдП – рд▓рдХ्рд╖्‍рдп-рд╕рдоाрдпोрдЬрди-рдк्рд░ेрд░рдХ-рдкрд░िрд╡рд░्рддрди
  • рдПрдХ рдк्рд░рднाрд╡ी рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдЕрдкрдиे рдЕрдзिрдЧрдордХрд░्рддाрдУं рдХो рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдХ्рд░िрдпाрдУं рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं, рдХ्‍рдпोंрдХि рдЗрд╕рд╕े ‘рд╕ीрдЦрдиा’ рд╕ुрдЧрдо рдмрдиाрдиे рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдпрд╣ рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै – рд╕рдоाрдЬीрдХрд░рдг
  • ‘рд╢िрдХ्рд╖ा рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдоें рдоें ‘рд╕ीрдЦрдиा’ рд▓рдХ्рд╖्‍рдп рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХे рдЙрдкाрдпों рдХो рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиा рд╣ै।’ рдпрд╣ рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдЬिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा
  • рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдоाрдирд╡ рдХрд▓्‍рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рдкрд░рд╕्‍рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ोрдХрд░ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиा рд╕ीрдЦрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा
  • рдЙрдд्‍рддेрдЬрдХ рддрдеा рдЕрдиुрдХ्рд░िрдпा рдХे рдордз्‍рдп рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рддрдд्‍рд╡ рд╣ैं – рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХрддा рддрдеा рдЗрдЪ्‍рдЫाрдПँ, рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рдЗрдЪ्‍рдЫाрдПँ рддрдеा рднाрд╡рдиाрдПँ, рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рдХी рднाрд╡рдиाрдПँ рддрдеा рдХ्рд╖рдорддा।
  • рд╣рдо рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं, рд╣рдо рдХेрд╡рд▓ рдпрд╣ рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рд╡рд╣ рдиिрд░рди्‍рддрд░ рд╕рдлрд▓рддाрдкूрд░्рд╡рдХ рдЖрдЧे рдмрдв़рддा рд╣ै, рдЗрд╕рдХा рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рд╕рдоाрдпोрдЬрди рд╣ै।
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдЬिрд╕рдХे рдмिрдиा рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдк्рд░ेрд░рдгा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдХो рд╕рд╣ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдиिрд░्рджेрд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдПрд╡ं рдЙрдд्‍рдкाрдж рджोрдиों рд╣ैं।
  • рдХौрди рд╕ा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдЕрдзिрдЧрдо рд╕्‍рдеाрдиाрди्‍рддрд░рдг рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै – рддрде्‍рдпों рдХी рд╡िрд╢ुрдж्рдзрддा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рдХे рд╕ंрдЬ्рдЮाрдд्‍рдордХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХрд░рдиा।
  • рд╡िрд▓ुрдк्‍рдд рд╣ोрдиा рдкрд░िрдгाрдо рд╣ै – рдкुрдирд░्рдмрд▓рди рдХा рдЕрднाрд╡
  • рдЕрдзिрдЧрдо рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░ рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдирд╣ीं рдкрдб़рддा।
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдХ рдЕрдзिрдЧрдо рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдирд╣ीं рд╣ै – рдоाрдирд╡ рд╡ рднौрддिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрди
  • ‘рдоेрд╕्‍рдЯाрд▓्‍рдЯрд╡ाрдж’рдХे рдЬрди्‍рдорджाрддा рдХौрди рд╣ै – рдмрд░рджाрдИрдорд░
  • рд░ॉрдмрд░्рдЯ рдЧेрдиे рдиे рдЕрдзिрдЧрдо рдХी рдХिрддрдиी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпाँ рдмрддाрдИ рд╣ै – 8
  • рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рдЕрдзिрдЧрдо рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рдЧेрдиे
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рдХंрдХाрд▓ рдЖрдпु
  • рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░ рд╡्‍рдп‍рд╡рд╕्рдеिрдд рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдеा – рдЬीрди рдкिрдпाрдЬे
  • рдПрдХ рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рд▓ाрд▓ рдЧुрд▓ाрдм рдХा рдХांрдЯा рдЪुрдн рдЧрдпा рдЬिрд╕рд╕े рдЙрд╕े рдХाрдлी рдЪोрдЯ рдкрд╣ुँрдЪी। рдЖрдЧे рдЪрд▓рдХрд░ рд╡рд╣ рд▓ाрд▓ рдкोрд╖ाрдХ рдпा рд▓ाрд▓ рдХिрд╕ी рднी рдЪीрдЬ рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдбрд░рдиे рд▓рдЧा/рд▓рдЧी। рдпрд╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдЙрдж्рджीрдкрди рд╕ाрдоाрди्‍рдпीрдХрд░рдг
  • рдкिрдпाрдЬे рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдпुрдХ्‍рдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдиाрдо рдЦोрдЬे – рд╕्‍рдХीрдоा
  • рдЬॉрд░्рдЬ рд╕्‍рдЯेрдирд▓े рд╣ॉрд▓ рдиे рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдХो рдХैрд╕ी рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдХрд╣ा – рддुрдлाрдиी рдПрд╡ं рддрдиाрд╡рдкूрд░्рдг
  • рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХा рдЙрдЪ्‍рдЪрддрдо рд╕्‍рддрд░ рдХौрди-рд╕ा рд╣ै – рд╕рдорд╕्‍рдпा рд╕рдоाрдзाрди рдЕрдзिрдЧрдо
  • рдЕрдЪ्‍рдЫा рдЕрдзिрдЧрдо рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддा рд╣ै – рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдкрд░, рдЫाрдд्рд░ों рдХी рд╕рдХ्рд░िрдп рд░ुрдЪि рдкрд░, рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзिрдпों рдПрд╡ं рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдкрд░।
  • рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рдХौрди-рд╕ा рд╕рдо्‍рдк्рд░рджाрдп, рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХो рд╡िрд╢ुрдж्рдз рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्‍рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдкрд░ рдмрд▓ рджेрддा рд╣ै – рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░рд╡ाрдж
  • рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖िрдХा рдЕрдкрдиी рдХрдХ्рд╖ा рд╕े рдХрд╣рддी рд╣ै, ‘рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдк्рд░рджрдд्‍рдд рдХाрд░्рдпों (Assignments) рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдк्рд░рдд्‍рдпेрдХ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдвंрдЧ рд╕े рд╕ीрдЦ рд╕рдХे, рдЕрдд: рд╕рднी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдЕрди्‍рдп рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЕрдкрдиा рдХाрд░्рдп рдкूрд░्рдг рдХрд░ें।’ рд╡рд╣ рдХोрд╣्рд▓рдмрд░्рдЧ рдХे рдХिрд╕ рдиैрддिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдЪрд░рдг рдХी рдУрд░ рд╕ंрдХेрдд рджे рд░рд╣ी рд╣ै – рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рдЪрд░рдг 4 – рдХाрдиूрди рдФрд░ рд╡्‍рдпрд╡рд╕्‍рдеा
  • рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдХे рдмрд╣ु-рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╡рд╣ рдХाрд░рдХ рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे ‘рдЖрдд्‍рдо-рдмोрдз’ рд╣ेрддु рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдпोрдЧрджाрди рджेрдЧा, рд╡рд╣ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЕрди्‍рдд:рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ
  • рдЖрдкрдХी рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдХुрдЫ рдмрдЪ्‍рдЪे рд╣ैं рдЬो рдЧрд▓рддिрдпाँ рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХा рдЖрдкрдХे рд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдг рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдХрдерди рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╣ै – рдмрдЪ्‍рдЪों рдиे рдЕрднी рддрдХ рд╕ंрдХрд▓्‍рдкрдиाрдд्‍рдордХ рд╕्‍рдкрд╖्‍рдЯрддा рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдирд╣ीं рдХी рд╣ै рддрдеा рдЖрдкрдХो рдЕрдкрдиी рд╢िрдХ्рд╖рдг-рд╡िрдзि рдкрд░ рдЪिрди्‍рддрди рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ै।
  • рдмрд╣ुрддाрдд्рд╡िрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдиे рджिрдпा – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рд╡े рдмाрд▓рдХ рдЬो рдЕрдкрдиी рдЖрдпु рд╕े рдПрдХ рджрд░्рдЬा рдиीрдЪे рдХे рдмाрд▓рдХ рдХे рд▓िрдП рдмрдиाрдП рдЧрдП рдХाрд░्рдп рдХो рдЕрдЪ्‍рдЫी рддрд░рд╣ рд╕рдо्‍рдкрди्‍рди рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрддे рд╣ैं, рдЙрди рдмाрд▓рдХों рдХो рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рд░рдЦा рдЬाрдПрдЧा – рдкिрдЫрдб़े рдмाрд▓рдХ
  • рд╡े рдмाрд▓рдХ рдЬिрди्‍рд╣ें рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ों рдПрд╡ं рдЕрднिрдкेрд░рдгा рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмाрд▓рдХ рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рд▓ाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдкिрдЫрдб़े
  • рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ा рдХि рдмुрдж्рдзि рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ै – рдмрдХिंрдШрдо
  • рдЧैрд░ेрдЯ рдиे рдмुрдж्рдзिрдХे рдХिрддрдиे рдк्рд░рдХाрд░ рдоाрдиे – рддीрди
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдмुрдж्рдзि рдХे рдХौрди рд╕े рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдПрдХ рдЦрдг्‍рдб рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рдж्рд╡िрдЦрдг्‍рдб рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рддीрди рдЦрдг्‍рдб рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рд╡рд╕्‍рддुрдУं рдХे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдХा рдХाрд▓ рд╣ै – 7-11 рд╡рд░्рд╖
  • рдмाрд▓рдХ рдоें рдЕрдоूрд░्рдд рдЪिंрддрди рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै – 11-15 рд╡рд░्рд╖
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдк्рд░рддिрджрд░्рд╢ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рд╣ै – рдеॉрдорд╕рди
  • рдЕрд╢ाрдм्рджिрдХ рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдеॉрдорд╕рди
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि 85 рд╣ै рддो рд╡рд╣ рдмाрд▓рдХ рд╣ै – рдоंрдж рдмुрдж्рдзि
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдкрджाрдиुрдХ्рд░рдоिрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рд╣ै – рдмрд░्рдЯ рд╡ рдмрд░्рдирди
  • рдмुрдж्рдзि рдХी рдд्рд░ि-рд╡िрдоीрдп рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХी – рдЧिрд▓्‍рдлрд░्рдб
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЧिрд▓्‍рдлрд░्рдб рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╡िрдоा рдирд╣ीं рд╣ै – рдоूрд▓्‍рдпांрдХрди
  • рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि (IQ) рд╢рдм्‍рдж рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрдпा – рдЯрд░рдорди
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдмрд╣ुрдХाрд░рдХ / рдмрд╣ुрддрдд्‍рд╡ рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдЕрд▓्‍рдл्рд░ेрдб рдмिрдиे рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдеे – рдл्рд░ांрд╕
  • рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХा рдЬрдирдорджाрддा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдмिрдиे рдХो
  • рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рдмुрдж्рдзि рдХो рдЕрд╕ंрдЦ्‍рдп рддрдд्‍рд╡ों рд╕े рдиिрд░्рдоिрдд рдмрддाрдпा рд╣ै – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди рдХे рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдХाрд░рдХ рдХा рдЦрдг्‍рдбрди рдХिрдпा рд╣ै –рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдд्рд░िрддрдд्‍рд╡ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди рдиे рддीрд╕рд░ा рддрдд्‍рд╡ (рдЬो рдЙрди्‍рд╣ोрдиे рдЕрдкрдиे рдж्рд╡िрддрдд्‍рд╡ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рдирд╣ीं рдмрддाрдпा рдеा) рдЬोрдб़ा – рд╕рдоूрд╣ рддрдд्‍рд╡
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдХिрди рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рдХिрдпा – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ рд╡ рдЧैрд░ेрдЯ


  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЕрдиोрдЦे рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЙрд╕рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдмрдирддी рд╣ै, рдпрд╣ рдмुрдж्рдзि рдХा рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдХ рд╣ै – рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ
  • рдЗंрдЬीрдиिрдпрд░ рдЕрдкрдиे рдХाрдпрд░्ाрд▓рдп рдоें рдмैрдардХрд░ рдХिрд╕ी рдордХाрди рдХा рдк्рд░ाрд░ूрдк рдмрдиाрддा рд╣ै, рдмुрдж्рдзि рдХे рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े – рдЕрдоूрд░्рдд
  • ”рдЕрдоूрд░्рдд рд╡िрдЪाрд░ों рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╕ोрдЪрдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ी рдмुрдж्рдзि рд╣ै” рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рдЯрд░рдорди
  • рдЕрдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि рдоें рдХिрдирдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЕрдзिрдХ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рд╢рдм्‍рджों рдХा, рдЕंрдХो рдХा, рдк्рд░рддीрдХों рдХा
  • ”рдмुрдж्рдзि рдЕрдоूрд░्рдд рд╡िрдЪाрд░ों рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ोрдЪрдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ै।” рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рдЯрд░рдорди рдХा
  • рдЧिрд▓рдлॉрд░्рдб рдХा рдмुрдж्рдзि рд╕ंрдмंрдзी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • ”рд╣ीрд░ों рдХे рд▓िрдП рд╣рдо рдЦुрджाрдпीрдХрд░рддे рд╣ैं рд╡ рд╕्‍рд╡рд░्рдг рдХो рд╢ुрдж्рдз рдХрд░рддे рд╣ैं рдХिрди्‍рддु рдк्рд░рддिрднा рдХा рд╣рдо рдиाрд╢ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं।” рдпрд╣ рдХрдерди рд╣ै – рдХे.рдПрди. рджрдд्‍рдд
  • рдПрдХ 5 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ рдХी рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 8 рд╡рд░्рд╖ рд╕िрдж्рдз рд╣ुрдИ, рддो рдмाрд▓рдХ рдХिрд╕ рд╡рд░्рдЧ рдоें рдЖрдпेрдЧा – рдЕрддि рдк्рд░рдЦрд░ рдмुрдж्рдзि
  • рдмाрд▓рдХ рд░ाрдо рдХा рдмрдЧीрдЪे рдоें рд▓े рдЬाрдХрд░ рд╣рд░िрдпाрд▓ी рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░рд╡ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рд░ाрдо рдХो рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рд╣рд░िрдпाрд▓ी рдкрд░ рдиिрдмंрдз рд▓िрдЦрдиे рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рдпрд╣ाँ рдмुрдж्рдзि рдХा рдХौрдирд╕ा рдк्рд░рдХाрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░ेрдЧा – рдЕрдоूрд░्рдд
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдХौрди рд╕े рдк्рд░рдХाрд░ рдХो рдоृрджुрд▓ рдмुрдж्рдзि рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рд╢ाрдм्рджिрдХ
  • рд╕ूрдХ्рд╖्‍рдо рд╕рдорд╕्‍рдпाрдУं рдХो рдЪिंрддрди-рдордирди рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░्рдп рдХिрд╕ рдмुрдж्рдзि рдХा рд╣ै – рдЕрдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि
  • рдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि рдХो рдЗрд╕ рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдирддे рд╣ैं – рдЧрдд्‍рдпाрдд्‍рдордХ рдПрд╡ं рдпांрдд्рд░िрдХ рдмुрдж्рдзि
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдиिрдг्‍рд░्рдЬ्рдЮрдп рд▓ेрдиे, рддрд░्рдХ рдХрд░рдиे рддрдеा рдЙрдкрдпोрдЧी-рдЕрдиुрдкрдпोрдЧी рдХा рдЪрдпрди рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдмुрдж्рдзि рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ै – рд▓िंрдЧ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдмुрдж्рдзि рдоें рднेрдж рд╣ोрддा рд╣ै।
  • 12 рд╡рд░्рд╖ीрдп рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╕ोрд╣рди рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि 75 рд╣ै। рдЙрд╕рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдХ्‍рдпा рд╣ोрдЧी – 9 рд╡рд░्рд╖
  • рдЯрд░рдорди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдд्‍рдпुрдд्‍рдХृрд╖्‍рдЯ рд░рдЦрддे рд╣ै – 120-125 рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдж्рд╡िрдХाрд░рдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпा рдЧрдпा – рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдЧिрд▓рдлрд░्рдб рдХे рдд्рд░िрд╡िрдоीрдп рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे ‘рд╡िрд╖рдп-рд╡рд╕्‍рддु рдЖрдпाрдо’ рдХा рдШрдЯрдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рдк्рд░рдгाрд▓ी
  • рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХिрдпा рдеा – рдмिрдиे
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдХा рддрдд्‍рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै – рдЙрдж्рдпрдоी рд╕ाрдорд░्рде्‍рдпрддा
  • рдмुрдж्рдзि-‍рд▓рдм्рдзि рд╕рдо्‍рдк्рд░рдд्‍рдпрдп рд╡िрдХрд╕िрдд рдХिрдпा – рдЯрд░्рдорди рдиे
  • рд╕ाрдоाрди्‍рдп рддрдеा рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдХाрд░рдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрдпा рдеा – рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоैрди рдиे
  • рдЬिрди рдмाрд▓рдХों рдХी рдмुрдж्рдзि-рд▓рдм्рдзि ……….. рд╣ै, рд╕ाрдзाрд░рдгрдд: рдЙрди्‍рд╣ें рдоाрдирд╕िрдХ рди्‍рдпूрдирддा рдЧ्рд░рд╕िрдд рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рд░рдЦрддे рд╣ैं – 70 рд╕े рдХрдо
  • рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдмुрдж्рдзि рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмुрдж्рдзि рдХे рдХाрд░рдХ рдХी рд╕ंрдЦ्‍рдпा рд╣ै – 120
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдиे рдХौрди рд╕ा рдмुрдж्рдзि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рд╕ंрд░рдЪрдиा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдмुрдж्рдзि рдХा рдмрд╣ुрдЦंрдб рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ рдХा рдмुрдж्рдзि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдмрд╣ुрддрдд्‍рд╡ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕рдоूрд╣-рдХाрд░рдХ (рддрдд्‍рд╡) рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рдгेрддा (рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ)рд╣ै – рдерд░्рд╕्‍рдЯрди
  • ‘рдкुрд░ूрд╖ рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЬ्‍рдпाрджा рдмुрдж्рдзिрдоाрди рд╣ोрддे рд╣ैं।’ рдпрд╣ рдХрдерди – рд▓ैंрдЧिрдХ рдкूрд░्рд╡ाрдЧ्рд░рд╣ рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХी рдЖрдпु 12 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै। рдмिрдиे рдХा рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХрд░рдиे рдкрд░ рд╡рд╣ 15 рд╡рд░्рд╖ рдХे рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмाрд▓рдХ рдХे рд╕рдоाрди рдЕंрдХ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░ рд╕рдХा, рдЙрд╕рдХा рд╕рд╣ी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХिрд╕ рд╡िрдХрд▓्‍рдк рдоें рджी рдЧрдИ рд╣ै – 125
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि 105 рд╣ै рдЙрд╕े рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा – рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмुрдж्рдзि
  • рдЕрд╢ाрдм्рджिрдХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгोंрдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЕрд╢िрдХ्рд╖िрдд рдХे рд▓िрдП
  • рдЖрдк рджेрдЦрддे рд╣ैं рдХि рдПрдХ рдЫाрдд्рд░ рдмुрдж्рдзिрдоाрди рд╣ै, рдЖрдк – рд╡рд╣ рдЬैрд╕े рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рдЧрддि рдХрд░ рд╕рдХे рдЙрд╕ рддрд░рд╣ рдЙрд╕े рдЕрдиुрдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░ेंрдЧे।
  • рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмाрд▓рдХ рдХा рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рд╕्‍рддрд░ рдХ्‍рдпा рд╣ोрддा рд╣ै – 91-110
  • рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдоाрдкрди рдХे рдЬрди्‍рдорджाрддा рд╣ै – рдЯрд░рдорди
  • рдЬрдб़ рдмुрдж्рдзि рд╡ाрд▓े рдмाрд▓рдХ рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХिрддрдиी рд╣ोрддी рд╣ै – 70 рд╕े рдХрдо
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рдд्‍рдп рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рдХा рд▓िंрдЧ рдХे рд╕ाрде рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдирд╣ीं рд╣ै।
  • рдПрдХ 11 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ, рдЬिрд╕рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 10 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрдПрдЧा – рдФрд╕рдд рдмुрдж्рдзि
  • рдПрдХ 16 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдХिрд╢ोрд░ рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 15 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рд╡рд╣ рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрдПрдЧा – рдФрд╕рдд
  • рд╡िрднिрди्‍рди рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЙрдирдХो рднिрди्‍рди рднिрди्‍рди рд╢्рд░ेрдгी/рд╕ंрд╡рд░्рдЧ рдХी рд╕ंрдЬ्рдЮा рджी рд╣ै/ рдиीрдЪे рдЗрди рд╢्рд░ेрдгिрдпों/рд╕ंрд╡рд░्рдЧों рдХे рдЪाрд░ рдЕрдиुрдХ्рд░рдо (рд╕рдоूрд╣) рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं। рдЗрдирдоें рдаीрдХ рд╡ рд╕рд╣ी рдЕрдиुрдХ्рд░рдо рд╕рдоूрд╣ рдХा рдЪрдпрди рдХीрдЬिрдП – рдЬрдб़ рдмुрдж्рдзि, рдоंрдж рдмुрдж्рдзि, рд╢्рд░ेрд╖्‍рда рдЙрдЪ्‍рдЪ рдмुрдж्рдзि, рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी
  • рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдХी рдмुрдж्рдзि рдФрд╕рдд рд╣ोрддी рд╣ै, рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд▓ोрдЧ рдк्рд░рддिрднा рд╕рдо्‍рдкрди्‍рди рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдоंрдж рдмुрдж्рдзि рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं, рдпрд╣ рдХрдерди ………….. рдХे рдк्рд░рддिрд╕्‍рдеाрдкिрдд рд╕िрдж्рдзाрди्‍рддों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ैं – рдмुрдж्рдзि рдХे рд╡िрддрд░рдг
  • рдИ. рдХ्‍рдпू. рдПрд╡ं рдЖрдИ. рдХ्‍рдпू. рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ैं – рдоाрдирдХ рдк्рд░рджрдд्‍рдд
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдХрдерди рдмुрдж्рдзि рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕рдд्‍рдп рдирд╣ीं рд╣ै – рдпрд╣ рд╕्‍рдеाрдИ рдПрд╡ं рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓рддा рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै।
  • рдПрдХ 12 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 10 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рд╡рд╣ рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрдПрдЧा – рдоंрдж рдмुрдж्рдзि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХे рджुрд░ुрдкрдпोрдЧ рдХा рд╕ंрдХेрдд рджेрддा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि-рд▓рдм्рдзि рдХा рд▓ेрд╡рд▓ рдмाрд▓рдХों рдкрд░ рд▓рдЧाрдХрд░ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдЕрдкрдиी рдЕрдХुрд╢рд▓рддा рдХो рдЫिрдкाрддे рд╣ैं
  • 0 рд╕े 25 рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдЬрдб़ рдмाрд▓рдХ
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдмुрдж्рдзि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рдоॉрдбрд▓ рдоें рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЖрдпाрдо рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рддрдд्‍рд╡
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдмрд╣ुрдХाрд░рдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрдХ рд╣ैं – рдеाрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдкिрдЫрдб़े рдмाрд▓рдХों рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै – 80 рд╕े 90 рдХे рдмीрдЪ
  • рдЬрдб़ рдмाрд▓рдХों рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै – 25 рд╕े рдХрдо
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдмुрдж्рдзि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ैं – рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдЕрд╡рдзाрд░рдгाрдУं рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдоुрдЦ्‍рдп рд░ूрдк рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рдмौрдж्рдзिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рд╕े
  • рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рд╕े рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХाрд░्рдп
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдж्рд╡ि-рдХाрд░рдХ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рд╕्рдкिрдпрд░рдоैрди
  • рдмुрдж्рдзिрдорддा рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдХिрд╕рд╕े рд╣ै – рдХेрди्‍рдж्рд░ीрдп рдЪिрди्‍рддрди рд╕े, рдмрд╣ुрдЖрдпाрдоी рдЪिंрддрди рд╕े, рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рд╕े
  • рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдмाрд▓рдХ рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рд╣ोрддा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рд╕े
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдХा рдиिрд╢्‍рдЪрдп рдХेрд╡рд▓ рдЖрдиुрд╡ंрд╢िрдХрддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣ोрддा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि
  • рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдХा рдкाрд░िрднाрд╖िрдХ рд╢рдм्‍рдж (Term) рджेрдиे рд╡ाрд▓े рд╡िрдж्рд╡ाрди рд╣ै – рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрдирдоेрди
  • рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рд╣ै – рдЕрдкрдиे рд╕्‍рд╡рдпं рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдЬाрдирдиा, рдЕрдкрдиे рднाрд╡ों рдХो рд╡्‍рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рдХрд░рдиा, рджूрд╕рд░े рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдиा
  • рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдХा рдЬ्рдЮाрди рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ै, рдХ्‍рдпोंрдХि – рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХाрд░्рдп рдХो рд╕рдлрд▓ рдПрд╡ं рдк्рд░рднाрд╡ी рдмрдиाрдиे рдоें
  • рд╢ाрд░ीрд░िрдХ-рдЧрддिрдХ рдмुрдж्рдзि рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪे рдХी рдЕंрддिрдо рдЕрд╡рд╕्‍рдеा рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрдирд╕ी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै – рд╢рд▓्‍рдп рдЪिрдХिрдд्‍рд╕рдХ




  • рдмрд╣ुрд╡िрдз рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдкрд╢ुрдУं, рдЦрдиिрдЬों рдФрд░ рдкेрдб़-рдкौрдзों рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдиे рдФрд░ рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा …….. рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдмुрдж्рдзि
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдмुрдж्рдзि рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзी рдоॉрдбрд▓ рдоें рдХुрд▓ рдХोрд╖्‍рда (рдЦाрдиे) рд╣ैं – 120
  • ……………… рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдмुрдж्рдзि рдХे рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдкрдХ्рд╖ों рдХो рд╕्‍рдЯрд░्рдирдмрд░्рдЧ рдХे рдд्рд░िрддंрдд्рд░ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рд╕ाрдоाрдЬिрдХ
  • рд╣ाрд╡рд░्рдб рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдХा рдмुрдж्рдзि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд ………. рдкрд░ рдмрд▓ рджेрддा рд╣ै – рдк्рд░рдд्‍рдпेрдХ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рд╡िрд▓рдХ्рд╖рдг рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдУं
  • рдХिрд╕ी 10 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 14 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рд╡рд╣ рдХрд╣рд▓ाрдПрдЧा – рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी
  • рдЬो рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдмुрдж्рдзि рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдоाрдирд╕िрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрдУं (рдЬैрд╕े рдкрд░ा-рдШрдЯрдХ) рдФрд░ рдмुрдж्рдзि рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдП рдЬा рд╕рдХрдиे рд╡ाрд▓े рд╡िрд╡िрдз рд░ूрдкों (рдЬैрд╕े рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि) рдХो рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рд╕्‍рдЯрд░्рдирдмрдЧ рдХा рдмुрдж्рдзिрдорддा рдХा рдд्рд░िрддंрдд्рд░ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдмुрдж्рдзि рд╡рд╣ рддрдд्‍рд╡ рд╣ै, рдЬो рд╕рдм рдоाрдирд╕िрдХ рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдУं рдоें рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд░ूрдк рд╕े рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд░рд╣рддा рд╣ै। рдкрд░िрднाрд╖ा рдЗрд╕ рд╢рддाрдм्‍рджी рдХी рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЦेрдЬ рдХा рдк्рд░рддिрд╖्‍рдаाрдкрди рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдХा рд╣ै – рд░ेрдХ्‍рд╕ рд╡ рдиाрдЗрдЯ
  • рдЕрди्‍рддрд╡ैрдпрдХ्рддिрдд्‍рдХ рдмुрдж्рдзि рд╕े рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рд╣ै – рд╡िрднिрди्‍рди рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХा рдХौрд╢рд▓
  • рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХ्‍рдпा рд╕рдд्‍рдп рд╣ै – рдХाрд▓ाрдиुрдХ्рд░рдоिрдХ рдЖрдпु рд╕े рд╡्‍рдпुрдд्‍рдХ्рд░рдоी рд╕ंрдмंрдзिрдд
  • рдмुрдж्рдзिрдХा рддрд░рд▓ рдоोрдЬ़ेрдХ рдоॉрдбрд▓ рдХिрд╕рдиे рджिрдпा рдеा – рдХैрдЯेрд▓
  • рдЪेрд╕ рддрдеा рдХाрд░्рдб рдХे рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдмौрдж्рдзिрдХ рдЦेрд▓
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХ्рд░िрдпा рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕рд░рд▓ рдЧрдгिрдд рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ рд╣рд▓ рдХрд░рдиा।
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि 125 рд╣ै, рдХिрд╕ рд╡рд░्рдЧ рдоें рдЖрдПрдЧा – рдЙрдЪ्‍рдЪ рдк्рд░рдЦрд░
  • рдПрдХ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЬो рд╡िрднिрди्‍рди рд╕ंрд╡ेрдЧों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рддрдеा рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рдиे рдФрд░ рд╕ंрд╡ेрдЧों рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХी рдЙрдЪ्‍рдЪ рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд░рдЦрддा рд╣ै, рдЙрдЪ्‍рдЪ рд╣ोрдЧा – EQ рдкрд░
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдХी рджृрд╢्‍рдп рд╕ंрд╕ाрд░ рдХा рд╢ुрдж्рдзрддा рд╕े рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ीрддрдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдЕрдзिрдХ рд╣ै рд╡рд╣ рдЙрдЪ्‍рдЪ рд╣ोрдЧा – рд╕्‍рдеाрдиिрдХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ै – рдмाрд▓рдХों рдХे рд▓िрдП, рдЧूँрдЧे рдФрд░ рдмрд╣рд░ों рдХे рд▓िрдП, рдиिрд░рдХ्рд╖рд░ों рдХे рд▓िрдП
  • рдПрдХ рджрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХा рдмाрд▓рдХ рдЬो рдЙрди рдкрджों рдкрд░ рд╕рдлрд▓ рд░рд╣ा рд╣ैं рдЬिрди рдкрд░ рдЕрдзिрдХांрд╢ 6 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмाрд▓рдХ рд╕рдлрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं, рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु рдоाрдиी рдЬाрдпेрдЧी – 6
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдмुрдж्рдзि рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рдЧिрд▓्‍рдлрд░्рдб рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░рдХ्рд░рдо (рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ) рдЙрдкाрдЧрдо рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рд╕्‍рдЯрд░्рдирдмрд░्рдЧ
  • рд╕्‍рдкीрдпрд░рдоेрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╕рднी рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्‍рдордХ рдХाрд░्рдпों рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдоाрдирд╕िрдХ рдКрд░्рдЬा рдпा рдХ्рд╖рдорддा рдХो рдХ्‍рдпा рдиाрдо рджिрдпा – рдЬी-рдХाрд░рдХ
  • рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрди्‍рдп рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдпों рдХी рдордиोрджрд╢ा, рд╕्‍рд╡рднाрд╡ों, рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгाрдУं рдФрд░ рдЗрдЪ्‍рдЫाрдУं рдХो рд╕рдордЭрдХрд░ рдЙрд╕рдоें рд╡िрднेрджрди рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдЕंрд░्рддрд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рдмुрдж्рдзि
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдХौрди рд╕ा рдк्рд░рдХाрд░ рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдирд╣ीं рд╕ुрдЭाрдпा рдЧрдпा – рд╕ांрд╕्‍рдХृрддिрдХ
  • рдЕрдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि рдХिрд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ै – рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ рд╕ुрд▓рдЭाрдиे рдоें
  • рдПрдХ рд╕рдлрд▓ рдЗрди्рдЯिрд░ीрдпрд░ рдбिрдЬाрдЗрдирд░ рдоें рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рдХी рдмुрдж्рдзि рдХी рдк्рд░рдмрд▓рд╢ीрд▓рддा рд╣ोрддी рд╣ै – рдЕрдоूрд░्рдд рдмुрдж्рдзि рдХी


  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рдоॉрдбрд▓ рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рд╣ै – рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб
  • рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдиे рдмुрдж्рдзि рдХे рдХिрддрдиे рдк्рд░рдХाрд░ рдмрддाрдпे рд╣ै – 9
  • рдкाрд╕ рдПрд▓ांрдЧ рдЯेрд╕्‍рдЯ рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рд╣ै – рдбрдм्‍рд▓्‍рдпू. рдкी. рдПрд▓ैрдХ्‍рдЬेрдг्‍рдбрд░
  • ‘рдмुрдж्рдзि рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्‍рддा рд╕्‍рдиाрдпु рддंрддुрдУं рдХी рдоाрдд्рд░ा рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд░рд╣рддी рд╣ै।’ рдмुрдж्рдзि рдХे рдоाрдд्рд░ा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдпрд╣ рдХрде рдХिрд╕рдХा рд╣ै – рдеॉрд░्рдирдбाрдЗрдХ
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рд╣ेрддु рд╡ेрд╢्‍рд▓рд░ рдмुрдж्рдзिрдоाрдкрдиी рдХे рдХिрд╕ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рд╕ंрдЦ्‍рдпाрдУं рдХो рдмрдв़рддे рдХ्рд░рдо рдоें рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХрд░ рдмाрд▓рдХ рдХो рднी рдЙрд╕ी рдХ्рд░рдо рдоें рдпा рдЙрд▓्‍рдЯे рдХ्рд░рдо рдоें рд╕ंрдЦ्‍рдпाрдУं рдХो рджोрд╣рд░ाрдиे рд╣ेрддु рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕंрдХ рд╡िрд╕्‍рддाрд░
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдмुрдж्рдзि рдХा рдЖрдпाрдо рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ंрдЬ्рдЮाрди
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдоाрдкрди рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕рдиे рдк्рд░ाрд░рдо्‍рдн рдХिрдпा – рдмिрдиे
  • рдЧाрд░्рдбрдирд░ рдХे рдмрд╣ु-рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╡рд╣ рдХाрд░рдХ рдЬो рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे ‘рдЖрдд्‍рдо–рдмोрдз’ рд╣ेрддु рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдпोрдЧрджाрди рджेрдЧा, рд╡рд╣ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЕंрдд:рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдЕрд╢ाрдм्рджिрдХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдЖрд░्рдоी рдмीрдЯा рдЯैрд╕्‍рдЯ
  • рд╣рдо рд╕рднी рдЕрдкрдиी рдмुрдж्рдзि, рдк्рд░ेрд░рдгा, рдЕрднिрд░ूрдЪि рдЖрджि рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рднिрди्‍рди рд╣ोрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा рд╕े
  • рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдд्рд░िрддंрдд्рд░ीрдп рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдоें рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдмुрдж्рдзि рдХा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдирд╣ीं рд╣ै – рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдиा।
  • рдиिрд░рд░्рдердХ рд╢рдм्‍рдж рдиिрд░्рдоाрдг рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा – рдПрдмिंрдЧрд╣ाрд╕
  • рдмुрдж्рдзिрдХा/рдХे рд╕्‍рдд्рд░ोрдд рд╣ै – рдЖрдиुрд╡ांрд╢िрдХ, рдЕрдзिрдЧрдо рдХा рдкрд░िрдгाрдо, рд╕्‍рд╡ рддрдеा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХी рдЕंрд░्рддрдХ्рд░िрдпा
  • рд╕्‍рд╡ीрдпрд░рдоैрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмुрдж्рдзि рдХा рдмрдв़рдиा рдХिрд╕ рдЖрдпु рдоें рдЖрдХрд░ рд░ूрдХ рдЬाрддा рд╣ै – 16 рд╡рд░्рд╖
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдпोрдЧ्‍рдпрддा рдХा рдХाрд░рдХ рдХौрди рд╕े рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиे рдмрддाрдпा – рд╕्‍рд╡ीрдпрд░рдоैрди
  • рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рд╣ै – 100
  • рдЧोрд▓рдоेрди рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рд╕ांрд╡ेрдЧिрдХ рдмुрдж्рдзि рд╕े
  • ‘рдмрд╣ु-рдмुрдж्рдзि рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд’ рдХो рд╡ैрдз рдирд╣ीं рдоाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा, рдХ्‍рдпोंрдХि – рд╡िрднिрди्‍рди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рднिрди्‍рди рдмुрдж्рдзिрдпों (different intelligences) рдХा рдоाрдкрди рд╕рдо्‍рднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै।
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 14 рд╡ рд╡ाрд╕्‍рддрд╡िрдХ рдЖрдпु 11 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рддो рдЙрд╕рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рдХ्‍рдпा рд╣ोрдЧी – 127
  • рдХрдХ्рд╖ा-6 рдХे рдмрдЪ्‍рдЪे рдХा рдФрд╕рдд рдЖрдИ рдХ्‍рдпू рд╣ोрдЧा – 100
  • рдмुрдж्рдзि рдХा рдд्рд░िрдЖрдпाрдоी рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдХा
  • рдмुрдж्рдзि-рд╕्‍рддрд░ рдХे рдоाрдкрдХрдХो рд╕рд╣ी рд░ूрдк рдоें рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा рд╣ै – рдЯрд░рдорди
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рд╡िрд╖рдпрдоें рдЖрдзुрдиिрдХ рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╣ै – рдирд╡ीрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХा рдЧुрдг
  • рдмैрдЯрд░ी рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд░рдЪे рдЧрдП рд╣ैं – рднाрдЯिрдпा
  • рдмрд╣ुрд╡ाрджी рдмुрдж्рдзि рдЬ्рдЮाрди рдХो рдЕрдиेрдХ рдкрдж्рдзрддिрдпों рд╕े рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рдПрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХौрд╢рд▓ों рдХो рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ рд╡िрдЪाрд░ рд╣ै – рдЧाрд░्рдбрдирд░
  • рдЖрдк рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рдХрдХ्рд╖ा рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдХ्‍рдпा рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╕рдордЭрддे рд╣ैं – рдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХे рд▓िрдП рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХी рдХ्‍рдпा рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рд╣ै – рдЕрдз्‍рдпाрдкрди рдПрд╡ं рд╡िрд╖рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рдЗрд╕े рдЖрдзाрд░ рдмрдиाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
  • рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдоें рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै–рдмुрдж्рдзि рдХी рд▓рдо्‍рдмрд╡рдд् рдмुрдж्рдзि рдЬीрд╡рди рдкрд░्рдпрди्‍рдд рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рдХрд▓्‍рдкрдиा рдХा рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдХ्‍рдпा рд╕्‍рдеाрди рд╣ै – рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ
  • рд╡िрднिрди्‍рди рд╢्рд░ेрдгी рдХे рдоंрджिрдд рдмाрд▓рдХों рдХो рджрд░्рд╢ाрдпी рдЧрдИ рд╕рд╣ी рдФрд╕рдд рдмुрдж्рдзि рдХा рдЪрдпрди рдХीрдЬिрдП – рдкिрдЫрдб़ा рдмाрд▓рдХ – 80 рд╕े 99
  • ‘рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि : рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рд╕े рдЕрдзिрдХ рдорд╣рдд्‍рддрд╡рдкूрд░्рдг рдХ्‍рдпों’, рдкुрд╕्‍рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╣ै – рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрд▓рдоेрди
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрдпु 12 рд╡рд░्рд╖ рддрдеा рдХाрд▓ाрдиुрдХ्рд░рдоिрдХ рдЖрдпु 10 рд╡рд░्рд╖ рд╣ै, рдЙрд╕рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рд╣ोрдЧी -120

рдмाрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдПрд╡ं рд╢िрдХ्рд╖ाрд╢ाрд╕्рдд्рд░  рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╕рднी Notes

  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрди рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдиे рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ рдХाрдо рдХिрдпा – рд╣ाрд╡рд░्рдб рдЧाрд░्рдбрдирд░, рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрд▓рдоेрди, рдЬॉрди рдбी рдоेрдпрд░ рд╡ рдкीрдЯрд░ рд╕ाрд▓рд╡े
  • ‘рдмुрдж्рдзि рдЗрди рдЪाрд░ рд╢рдм्‍рджों рдоें рдиिрд╣िрдд рд╣ै – рдЬ्рдЮाрди, рдЖрд╡िрд╖्‍рдХाрд░, рдиिрд░्рджेрд╢, рдЖрд▓ोрдЪрдиा।’ рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рд╣ै – рдЕрд▓рдл्рд░ेрдб рдмिрдиे
  • рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рдмुрдж्рдзि рдХो рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдмрдиाрдиे рдХा рд╢्рд░ेрдп рдХिрд╕рдХो рдЬाрддा рд╣ै – рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрд▓рдоैрди
  • рдХिрд╕ी рд╕рдоुрджाрдп рдоें рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рд╕ंрдмंрдз рдмрдиाрдиे рд╡ рд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рд╣ोрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рд╕ांрд╡ेрдЧिрдХ рдмुрдж्рдзि
  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдмрдЪ्‍рдЪे рдХो рдиिрдо्‍рди рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрддा рд╣ै – рдЕрдиौрдкрдЪाрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े
  • рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдмौрдж्рдзिрдХрддा рд░рдЪрдиा рдоॉрдбрд▓ рдоें рдХिрддрдиे рддрдд्‍рд╡ों рдХो рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – 120
  • рдЕрддीрди्рдж्рд░िрдп рдмाрд▓рдХ рд╣ोрддे рд╣ैं – рднाрд╡ाрдд्‍рдордХ
  • рдПрдХ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдПрдХ рдк्рд░рдХрд░рдг рдоें рдоुрдЦ्‍рдп рдмिрди्‍рджुрдУं рдХो рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХрд░рддी рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдПрдХ рджृрд╢्‍рдпाрдд्‍рдордХ рдк्рд░рд╕्‍рддुрддीрдХрд░рдг рдмрдиाрддी рд╣ै рддрдеा рдк्рд░рдХрд░рдг рдХी рд╕рдоाрдк्рддि рдкрд░ рдЕрдкрдиे рджिрдоाрдЧ рдоें рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рд╢्‍рдиों рдХो рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХрд░рддी рд╣ै, рд╡рд╣ – рд╡िрдЪाрд░ों рдХे рд╕ंрдШрдЯрди рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдкрдиे рдЪिрди्‍рддрди рдХो рдиिрд░्рджेрд╢िрдд рдХрд░рдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै।
  • рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкिрдХा рд╕рдоाрдЬ рдХे ‘рд╡ंрдЪिрдд рд╡рд░्рдЧों’ рд╕े рдЖрдП рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдХे рдк्рд░рддि рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рддрд░ीрдХे рд╕े
    рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдж्рд╡ाрд░ा рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै – рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпी рд╡्‍рдпрд╡рд╕्‍рдеा рддрдеा рд╕्‍рд╡рдпं рдХे рдЙрди рддौрд░-рддрд░ीрдХों рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдиा рдЬिрдирд╕े рдкрдХ्рд╖рдкाрдд рдПрд╡ं рд░ूрдвि़рдмрдж्рдзрддाрдПँ рдЭрд▓рдХрддी рд╣ैं।
  • рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдиिрдпрдоों рдпा рдХाрдиूрди рдХे рд╡िрд░ुрдж्рдз рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдмाрд▓рдХ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдмाрд▓-рдЕрдкрд░ाрдзी
  • рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдмाрд▓рдХों рдХे рдк्рд░рдХाрд░ рдХौрди рд╕े рд╣ैं – рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХ, рдкिрдЫрдб़े рдмाрд▓рдХ, рдорди्‍рдж рдмुрдж्рдзि рдмाрд▓рдХ, рд╕рдорд╕्‍рдпाрдд्‍рдордХ рдмाрд▓
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рд╣ै – рдоाрдирд╕िрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХी рддीрд╡्рд░рддा, рджैрдиिрдХ рдХाрд░्рдпों рдоें рд╡िрднिрди्‍рдирддा, рдкाрда्рдп рд╡िрд╖рдпों рдоें рдЕрдд्‍рдпрдзिрдХ рд░ूрдЪि
  • рдоंрдж рдмुрдж्рдзि рдмाрд▓рдХ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рд╣ै – рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдзीрдоी рдЧрддि, рдЬीрд╡рди рдоें рдиिрд░ाрд╢ा рдХा рдЕрдиुрднрд╡, рд╕рдоाрдЬ рд╡िрд░ोрдзी рдХाрд░्рдпों рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि
  • рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдмाрд▓рдХ рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै – рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдмाрд▓рдХों рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХрдо рдпा рдЕрдзिрдХ рдЧुрдг рд╡ाрд▓ा
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХों рдХा рд╕рдоाрдпोрдЬрди – рд╢्рд░ेрд╖्‍рда
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╕рдорд╕्‍рдпाрдд्‍рдордХ рдмाрд▓рдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ाрдоाрди्‍рдп
  • рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд╡ рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХ рдоें рдХिрд╕ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЕंрддрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдпोрдЧ्‍рдпрддा
  • рд╣рд╕्‍рддрд╢िрд▓्‍рдк рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рджी рдЬाрдиी рдЪाрд╣िрдП – рдоंрджрдмुрдж्рдзि рдмाрд▓рдХों рдХो
  • ”рдмाрд▓ рдЕрдкрд░ाрдз рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рдХिрд╕ी рдХाрдиूрди рдХे рдЙрд╕ рдЙрд▓्‍рд▓ंрдШрди рдХे рд░ूрдк рдоें рдХी рдЬाрддी рд╣ै, рдЬो рдХिрд╕ी рд╡рдпрд╕्‍рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдП рдЬाрдиे рдкрд░ рдЕрдкрд░ाрдз рд╣ोрддा рд╣ै।” рдХрдерди рд╣ै – рд╕्рдХिрдирд░
  • рдХौрди рд╕ा рдмाрд▓ рдЕрдкрд░ाрдз рд╣ै – рдпौрди рдЕрдкрд░ाрдз, рдЪुрдиौрддी рджेрдиे рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि, рдзूрдо्рд░рдкाрди
  • рдмाрд▓ाрдкрд░ाрдз рдХे рдЙрдкрдЪाрд░ рдХी рд╡िрдзि рдирд╣ीं рд╣ै – рдХाрд░ाрд╡ाрд╕
  • рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्‍рд╡рдкूрд░्рдг рд╕рдорд╕्‍рдпा рд╣ै – рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХी
  • ”рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्‍рдеा рдЕрдкрд░ाрдз рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдиाрдЬुрдХ рд╕рдордп рд╣ै” рдХрдерди рд╣ै – рд╡ेрд▓ेрдг्‍рдЯाрдЗрди
  • ”рдмाрд▓ рдЕрдкрд░ाрдз рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рдЬрдирдХ” рдХिрд╕े рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै –рд╕ीрдЬрд░ рд▓ाрдо्‍рдм्рд░ोрд╕ो
  • рдоंрдж рдмुрдж्рдзि (DULL) рдмाрд▓рдХ рдХी рдмुрдж्рдзिрд▓рдм्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै – 50 рд╕े 70/75 рддрдХ
  • рдмाрд▓ाрдкрдЪाрд░ рдХा рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕рдоाрдпोрдЬрди
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХों рдХो рдкрдв़ाрдиे рдХी рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्‍рда рд╡िрдзि рд╣ै – рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди / рд╣्рдпूрд░ेрд╕्рдЯि / рдЕрди्‍рд╡ेрд╖рдг рд╡िрдзि
  • ‘рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдк्рд░рддिрджिрди рдХрдХ्рд╖ा рд╕े рднाрдЧ рдЬाрддा рд╣ै।’ рд╡рд╣ рдмाрд▓рдХ рд╣ै – рд╕рдорд╕्‍рдпाрдд्‍рдордХ рдмाрд▓рдХ
  • ”рдоाрдкрди рдХिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХा рдк्рд░рдд्‍рдпेрдХ рдкрд╣рд▓ू рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рднिрди्‍рдирддा рдХा рдЕंрд╢ рд╣ै।” рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्‍рдд рдкрд░िрднाрд╖ा рджी рд╣ै – рд╕्рдХिрдирд░ рдиे
  • рдЬाрд▓ोрдЯा рдиे рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рджिрдпा рд╣ै – рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдмुрдж्рдзि рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг
  • рдоौрд▓िрдХрддा рдХा рдЧुрдг рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓ рдмाрд▓рдХों рдоें
  • рд╕्‍рдХूрд▓ рд╕े рднाрдЧрдиे рд╡ाрд▓े рдмाрд▓рдХ рдХे рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧी рд╡िрдзि рд╣ै – рдХेрд╕ рд╕्‍рдЯрдбी
  • рдРрд╕े рдмाрд▓рдХ рдЬिрдирдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдХाрд░्рдп рд╢िрдХ्рд╖рдХ рддрдеा рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдкрд░ेрд╢ाрди рдХрд░рдиा рд╣ै, рд╡े рд╣ै – рд╕рдорд╕्‍рдпाрдд्‍рдордХ
  • рд╡ाрдХ् рджोрд╖ рдЧ्рд░рд╕िрдд рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕рдоें рддुрддрд▓ाрдиा, рд╣рдХрд▓ाрдиा, рдЕрд╢ुрдж्рдз рдЙрдЪ्‍рдЪाрд░рдг рдЖрджि рд╣ोрддे рд╣ैं, рдХो рджूрд░ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं – рдЕрдЪ्‍рдЫे рдЕрдн्‍рдпाрд╕ рдж्рд╡ाрд░ा
  • рдбिрд╕्‍рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рдкрдарди рд╡िрдХाрд░ рд╕े
  • рдмाрд▓ рдЕрдкрд░ाрдз рдХा рдХाрд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рдЙрдЪिрдд рдШрд░ेрд▓ू рд╡ाрддाрд╡рд░рдг


  • рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдоें рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХृрдд рдХौрди рд╕ा рдк्рд░ेрд░рдХ рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рдмрд▓ рд╣ोрддा рд╣ै – рдЙрдкрд▓рдм्рдзि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдкिрдЫрдб़ेрдкрди рдХा рдХाрд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕्‍рд╡рд╕्‍рде рд╡ाрддाрд╡рд░рдг
  • ………. рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рдЕрдоूрд░्рддрдоाрди рдк्рд░рдд्‍рдпрдпों рдХो рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ोрддी рд╣ै – рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╕ाрдоाрдЬिрдХрд░ूрдк рд╕े рд╡ंрдЪिрддрдХी рд╕рдорд╕्‍рдпा рдирд╣ीं рд╣ै – рд░рд╣рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕्‍рд╡рд╕्‍рде рдкрд░िрд╡ेрд╢
  • рдЯोрд░ेрди्‍рд╕ рдХे рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕ рддрдд्‍рд╡ рдХा рдоाрдкрди рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै – рддाрд░्рдХिрдХрддा
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдоुрдЦ्‍рдп рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ोрддी рд╣ै – рдЕрдкрд╕ाрд░ी рдЪिрди्‍рддрди
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ी рдбिрд╕्‍рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा (Dyslexia) рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ीрдзे рдпा рдЙрд▓्‍рдЯे рд╣ाрде рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдиिрд╢्‍рдЪрдп
  • рд╣рд╕्‍рддрд╢िрд▓्‍рдк рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рджी рдЬाрдиी рдЪाрд╣िрдП – рдорди्‍рджрдмुрдж्рдзि рдмाрд▓рдХ рдХो
  • рдЫाрдд्рд░ों рдоें рдЪोрд░ी рдХрд░рдиे рдХी рдЖрджрдд рдХो рдХैрд╕े рджूрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЙрджाрд╣рд░рдг рджेрдХрд░
  • рдк्рд░рддिрднाрд╡ाрди рдмाрд▓рдХों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдорд╣рдд्‍рд╡ – рд╡рд╕्‍рддुрдиिрд╖्‍рда рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХे рдкрд░िрдгाрдо рдХो рджेрдиा рдЪाрд╣िрдП।
  • рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХृрдд्‍рдп рдмाрд▓-рдЕрдкрд░ाрдз рдирд╣ीं рд╣ै – рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдиींрдж рдиिрдХाрд▓рдиा।
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЬो рдЧрдгिрдд рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдЕрди्‍рдп рд╡िрд╖рдпों рдоें рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдЧрдгिрдд рдоें рдмрд╣ुрдд рдиिрдо्‍рди рдЙрдк‍рд▓рдм्рдзि рд░рдЦрддा рд╣ै, рдРрд╕े рдмाрд▓рдХ рдХो рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рд╢्рд░ेрдгी рдоें рд░рдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдкिрдЫрдб़े рдмाрд▓рдХ
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдж्рд╡ाрд░ा рдХрдаिрди рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै, рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्‍рдд рдХाрд░рдг рдХिрд╕ рд╡िрдХрд▓्‍рдк рдоें рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рдмुрдж्рдзि рд▓рдм्рдзि рдФрд░ рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдоें рдХोрдИ рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдирд╣ीं।
  • рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХे рдоाрдз्‍рдпрдо рд╕े рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХ рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдХाрд░рдг рд╕े рдХрдаिрди рд╣ै – рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдж्рд╡ाрд░ा рднाрд╡рдиाрдд्‍рдордХ рд╕рдорд╕्‍рдпा рд╕े рдЧ्рд░рд╕्‍рдд рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддी।
  • рдмाрд▓-рдЕрдкрд░ाрдзिрдпों рдХी рдЖрдпु рд╣ोрддी рд╣ै – 18 рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдХрдо
  • рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдкिрдЫрдб़े рдмाрд▓рдХो рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╡्‍рдпूрд╣ рд░рдЪрдиा рдХाрд░्рдп рдХрд░ेрдЧी – рдХाрд░्рдпों рдХो рдоूрд░्рдд рд░ूрдк рдоें рд╕рдордЭрдиा।
  • рдкृрдердХ рдХрдХ्рд╖ाрдУं рдПрд╡ं рд╕ंрд╡рд░्рдзрди рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХों рдХे рд▓िрдП
  • рдЬिрди рдмाрд▓рдХों рдХी рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдЕрдкрдиी рдЖрдпु рдХे рдЕрди्‍рдп рдмाрд▓рдХ рд╕े рдиिрдо्‍рди рд░рд╣рддी рд╣ै, рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं – рдкिрдЫрдб़ा рдмाрд▓рдХ
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХ рд╣ै – рдЙрди्‍рд╣ें рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдпोрдЧ्‍рдпрддा рд╣ेрддु рд╡िрд╢ेрд╖ рдЕрд╡рд╕рд░ рджिрдпे рдЬाрдпे।
  • рдПрдХ рдЫाрдд्рд░ рдЬो рд╣рдоेрд╢ा рдирдИ-рдирдИ рдЬाрдирдХाрд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рд╕्‍рдд्рд░ोрддों рдХी рдЦोрдЬ рдХрд░рддा рд░рд╣рддा рд╣ै рд╡ рд╢िрдХ्рд╖рдХों рд╡ рд╕рд╣рдкाрдаिрдпों рд╕े рддрд░्рдХ рд╡िрддрд░्рдХ рдХрд░рддा рд░рд╣рддा рд╣ै, рддो рд╣ोрддा рд╣ै – рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХ
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд╕ंрд╡рд░्рдд्рд░рди (Acceleration) рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै – рдРрд╕े рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕्‍рддрд░/рдЧ्рд░ेрдб рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рдЕрдЧрд▓े рдЙрдЪ्‍рдЪ рдЧ्рд░ेрдб рдоें рдк्рд░ोрди्‍рдирдд рдХрд░рдиा।
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्‍рди‍ि‍рд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рдЧрддिрд╡िрдзि рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╣ै – рджी рдЧрдИ рд╕ंрдХрд▓्‍рдкрдиाрдУं рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдоौрд▓िрдХ рдиाрдЯрдХ рд▓िрдЦрдиा।
  • рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдЕрдкрдиी рдХ्рд╖рдорддाрдУं рдХो рддрдм рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░ рдкाрдПँрдЧे рдЬрдм – рд╡े рдЕрди्‍рдп рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╕ाрде рдЕрдзिрдЧрдо-рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕े рдЬुрдб़рддे рд╣ैं।
  • рд╕ुрдзाрд░ рд╕्‍рдХूрд▓ рд╕्‍рдеाрдкिрдд рдХिрдП рдЧрдП рд╣ैं – рдмाрд▓ рдЕрдкрд░ाрдзिрдпों рдХे рд▓िрдП
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕рдоाрдЬ рд╡िрд░ोрдзी рдмाрд▓рдХ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕рдд्‍рдп рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕рдоाрдЬ рд╡िрд░ोрдзी рдмाрд▓рдХ рдоें рджोрд╖ рдХी рднाрд╡рдиा рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕े рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдмाрд▓рдХों рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдирд╣ीं рдЖрддे рд╣ैं – рд▓рдо्‍рдмे рдмाрд▓рдХ
  • рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдмाрд▓рдХों рд╕े рд╣рдо рд╕рдордЭрддे рд╣ैं, рдРрд╕े рдмाрд▓рдХ – рдЬो рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рджोрд╖ рд╕े рдЧ्рд░рд╕िрдд рд╣ों।
  • рд╣рдХрд▓ाрдиे рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै – рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╡ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ
  • рдоंрджिрддрдордиा рдмाрд▓рдХों рдХो рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдХрд░рддे рд╕рдордп рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो рдпрд╣ рдз्‍рдпाрди рдоें рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рд╡े – рд╡्‍рдпрд╡рд╕ाрдп рд╕ंрдмंрдзी рдХौрд╢рд▓ рд╕ीрдЦ рд╕рдХे।
  • рдк्рд░рддिрднाрд╡ाрди рдмाрд▓рдХों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдорд╣рдд्‍рддрд╡ рджेрдиा рдЪाрд╣िрдП – рд╡рд╕्‍рддुрдиिрд╖्‍рда рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХे рдкрд░िрдгाрдо рдХो।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХिрд╕рдоें рди्‍рдпूрдирддрдо рдЕрд╡рдзाрди рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै – рдЕрдзिрдЧрдо
  • рдмुрд▓िрдоिрдпा рд╣ै – рднोрдЬрди рдЧ्рд░рд╣рдг рд╡िрдХृрддि
  • рдмाрд▓-рдЕрдкрд░ाрдз рдХा рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХाрд░рдг рд╣ै – рдЕрд╡рд░ूрдж्рдз рдЗрдЪ्‍рдЫा
  • рд╡рд╣ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдЬिрд╕рдоें рдмрдЪ्‍рдЪों рдХो рдкाрд░рдо्рднिрдХ рдмिрди्‍рджु рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдЕंрддिрдо рдмिрди्‍рджु рддрдХ рд╕рд╣ी рд░ाрд╕्‍рддा рдЦोрдЬрдиा рд╣ोрддा рд╣ै, рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рднूрд▓ рднूрд▓ैрдпा
  • рдордирд╕्‍рддाрдк рдПрд╡ं рдордиोрд╡िрджрд▓рддा рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै – рдоाрдирд╕िрдХ рд╡िрдХाрд░ рдХे
  • рдбिрд╕्‍рд▓ेрдХ्рд╕िрдпा рдоें рдмрдЪ्‍рдЪों рдХो рдкрд░ेрд╢ाрдиी рд╣ोрддी рд╣ै – рдкрдв़рдиे рд▓िрдЦрдиे рдоें
  • рдмाрд▓ рдЕрдкрд░ाрдз рдХे рд▓िрдП рдЬिрдо्‍рдоेрджाрд░ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдХाрд░рдгों рдоें рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдг рдирд╣ीं рдЖрддा рд╣ै – рдЦрд░ाрдм рд╕ंрдЧрдд
  • рдиिрдо्‍рди рдХрдердиों рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рдФрд░ рдкрд░िрдкрдХ्‍рд╡рддा рдХे рдмीрдЪ рджूрд░ी рдХा рд╕ंрдмंрдз рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕ंрдмंрдзिрдд рдмाрд▓ рдЕрдкрд░ाрдз рдХा рдХाрд░рдХ рдХौрди рд╕ा рд╣ै – рд╡िрдШрдЯिрдд рдкрд░िрд╡ाрд░
  • рдпрджि рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХрдХ्рд╖ा рдХा рдФрд╕рдд рдХाрд░्рдп рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрддा рд╣ै, рддो рд╡рд╣ – рдкिрдЫрдб़ा рдмाрд▓рдХ
  • рдЫाрдд्рд░ों рдоें рдЪोрд░ी рдХрд░рдиे рдХी рдЖрджрдд рдХो рдХैрд╕े рджूрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै – рдЙрджाрд╣рд░рдг рджेрдХрд░
  • ‘рдмाрд▓рдХ рдХे рдЕрдкрд░ाрдзी рдмрдирдиे рдоें рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЙрдд्‍рддрд░рджाрдпी рд╣ोрддा рд╣ै’ рдпрд╣ рдоुрдЦ्‍рдпрдд: рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╣ै – рд╣ैрдбрдлिрд▓्‍рдЙ
  • рдХрдо рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд▓िрдП рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдХ्‍рдпा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЯोрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖рдг, рдЕрддिрд░िрдХ्‍рдд рдз्‍рдпाрди рд╡ рд╢िрдХ्рд╖рдг, рдк्рд░ोрдд्‍рд╕ाрд╣рди
  • рдЕрд╕ाрдзाрд░рдг рдЫाрдд्рд░ рд╡े рд╣ोрддेрд╣ैं, рдЬो – рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╕े рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рд╣ैं।
  • ……….. рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд╣ोрдиे рдХा рд╕ंрдХेрдд рдирд╣ीं рд╣ै – рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ाрде рдЭрдЧрдб़рдиा।
  • ……….. рдХे рдХाрд░рдг рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓िрддा рд╣ोрддी рд╣ै – рдЖрдиुрд╡ांрд╢िрдХ рд░рдЪрдиा рд╡ рд╡ाрддाрд╡рд░рдгीрдп рдЕрднिрдк्рд░ेрд░рдгा рдХा рд╕ंрдпोрдЬрди
  • рдХिрд╢ोрд░ рдЕрдкрд░ाрдз рдХे рдЙрдкрдЪाрд░ рд╣ेрддु рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рддрд░ीрдХा рд╕рд╣ी рд╣ै – рд╕ंрдЧी-рд╕ाрдеिрдпोंрдХे рд╕ाрде рд░рдЦा рдЬाрдП, рд╡्‍рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдЪिрдХिрдд्‍рд╕ा рджी рдЬाрдП, рдмाрд▓ рдХाрд░ाрдЧाрд░ рдоें рднेрдЬा рдЬाрдП।
  • рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕े рдкрд▓ाрдпрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдмाрд▓рдХ рдХे рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХी рд╕рдмрд╕े рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्‍рдд рд╡िрдзि рд╣ै – рдХेрд╕ рд╕्‍рдЯрдбी рд╡िрдзि
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╡िрд╢ेрд╖ рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╡ाрд▓े рдмाрд▓рдХों рдХे рд╡рд░्рдЧ рдоें рдЖрддा рд╣ै – рдк्рд░рддिрднाрд╡ाрди, рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдкिрдЫрдб़े, рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЕрдХ्рд╖рдо, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЕрдХ्рд╖рдо рд╕рднी
  • рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХे рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕े рдк्рд░рддिрднाрд╢ीрд▓рддा рдХिрд╕рдХा рд╕ंрдпोрдЬрди рд╣ै – рдЙрдЪ्‍рдЪ рдпोрдЧ्‍рдпрддा – рдЙрдЪ्‍рдЪ рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा – рдЙрдЪ्‍рдЪ рд╡рдЪрдирдмрдж्рдзрддा
  • рдЕंрддрд░्рдоुрдЦी рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╡ाрд▓े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рд░ुрдЪि рд░рдЦрддे рд╣ैं – рд╕्‍рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рдоें
  • рдк्рд░рдд्‍рдпेрдХ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рд╕्‍рд╡рдпं рдоें рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рд╣ै, рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै, рдХि – рдХोрдИ рднी рджो рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдЕрдкрдиी рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдУं, рд░ुрдЪिрдпों рдФрд░ рдк्рд░рддिрднाрдУंрдоें рдПрдХ рд╕рдоाрди рдирд╣ीं рд╣ोрддे рд╣ैं।
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХाрд░рдХрдоंрдж рдмुрдж्рдзि рдмाрд▓рдХ рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рдоौрд▓िрдХрддा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрддрдоें рд╕े рдХौрди-рдХौрди рд╕े рдкिрдЫрдб़े рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ рд╣ोрддी рд╣ैं – рдХрдо рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдпोрдЧ्‍рдпрддा, рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ


рдмाрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдПрд╡ं рд╢िрдХ्рд╖ाрд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╡ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╕рднी Notes 

  • рдмрдЪ्‍рдЪे рдХी рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा рд╢ांрдд рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП – рддрдд्‍рдХाрд▓ рдЬрдм рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдж्рд╡ाрд░ा рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा рдХी рдЧрдИ рд╣ै।
  • рдмाрд▓ рдЕрдкрд░ाрдз рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै – рдоाрддा-рдкिрддाрдоें рдЕрдирдмрди (рдХрд▓рд╣) рд░рд╣рдиा।
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рдоाрдирд╕िрдХ рдоंрджрддा рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрди्‍рддрд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рд╕ंрдмंрдзों рдХा рдХрдордЬोрд░ рд╣ोрдиा।
  • рдЕंрдзो рдмाрд▓рдХों рдХो рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдиे рдХी рдкрдж्рдзрддि рд╣ै – рдм्рд░ेрд▓ рд▓िрдкि
  • рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖िрдХा рдЕрдкрдиी рдХрдХ्рд╖ा рдХे рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рдпोрдЧ्‍рдпрддाрдУं (Potential) рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдЪाрд╣рддी рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕े рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХ्‍рдпा рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЙрдирдХी рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХो рд╕рдоृрдж्рдз рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрди्‍рд╣ें рдЪुрдиौрддी рджेрдиा।
  • рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рдмाрд▓рдХों рдХे рдЕрди्‍рддрд░्рдЧрдд рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдмाрд▓рдХ рдЖрддा рд╣ै – рдкिрдЫрдб़ा рдмाрд▓рдХ, рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी, рдоंрдж рдмुрдж्рдзि
  • рдХिрд╕ी рдмрдЪ्‍рдЪे рдоें рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП – рдмрдЪ्‍рдЪे рдХी рдХ्рд░िрдпाрдУं рдХो рдк्рд░рддिрдмंрдзिрдд рдХрд░рдиा।
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рдХा рдоाрдкрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдПрдХ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдирд╣ीं рд╣ैं – рдкрд╣ाрдб़ा рд▓िрдЦрдиा।
  • рдЯोрд░рди्‍рд╕ рдХे рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕ рддрдд्‍рд╡ рдХा рдоाрдкрди рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै – рддाрд░्рдХिрдХрддा
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдоुрдЦ्‍рдп рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ोрддी рд╣ै – рдЕрдкрд╕ाрд░ी рдЪिрди्‍рддрди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХा рддрдд्‍рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕्‍рдоृрддिрдХрд░рдг
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЕрд╕ंрднрд╡ рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдХрд▓्‍рдкрдиा рдХрд░рддा рд╣ै, рдпрд╣ рд╕ंрдХेрдд рд╣ै, рдЙрд╕рдХी – рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЕрдиुрдкрдпोрдЧी рдк्‍рд▓ाрд╕्рдЯिрдХ рдеैрд▓िрдпों рд╕े рдХрд▓ाрдд्‍рдордХ рд╡рд╕्‍рддु рдмрдиाрддा рд╣ै, рдпрд╣ рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै – рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдПрд╡ं рдмुрдж्рдзि рдХे рд╕рд╣рд╕ंрдмंрдз рдХे рдмाрд░े рдоें рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд╣ी рд╣ै – рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХ рд╣ोрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрдп: рдФрд╕рдд рд╕े рдЕрдзिрдХ рдмुрдж्рдзि рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХे рд▓िрдП рдЧिрд▓рдлोрд░्рдб рдиे рдЬिрди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा, рдЙрдирдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рд╡िрднिрди्‍рди рдЧुрдгों рдХा рдоाрдкрди рдХрд░рддे рд╣ैं, рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡िрдХрд▓्‍рдк рдХेрд╡рд▓ рдЙрди рдЧुрдгों рдХो рдЕंрдХिрдд рдХрд░рддा рд╣ै – рдиिрд░ंрддрд░рддा, рд▓ोрдЪрдиीрдпрддा, рдоौрд▓िрдХрддा, рд╡िрд╕्‍рддाрд░
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдПрдХ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдмाрдХि рд╕рдмрдиे рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдирд╣ीं рдХिрдпा рд╣ै – рдмाрдХрд░ рдоेंрд╣рджी
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рд╡рд╣ рд╣ै, рдЬो – рдкाрд░्рд╢्‍рд╡ (рд▓ेрдЯ्рд░рд▓) рдЪिь╡║рддрди рдФрд░ рд╕рдорд╕्‍рдпा рд╕рдоाрдзाрди рдоें рдЕрдЪ्‍рдЫा рд╣ै।
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдЙрдд्‍рддрд░ों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХ рд╣ै – рдоुрдХ्‍рдд рдЙрдд्‍рддрд░ рд╡ाрд▓े рдк्рд░рд╢्‍рди
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдмрдЪ्‍рдЪों рдХा рдоूрд▓ рдЧुрдг рд╣ै – рд╡े рдоौрд▓िрдХ рдЪिंрддрди рдХрд░рддे рд╣ैं।
  • рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓ рдмाрд▓рдХों рдХा рд╡िрд╢ेрд╖ рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдк्рд░рдмрд▓ рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоे рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рддрдд्‍рд╡ рдХ्‍рдпा рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдмрдЪ्‍рдЪों рдХे рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирд╣ीं рд╣ै – рднाрд╖рдг
  • рдмрдЪ्‍рдЪों рдоें рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рд╡िрдХрд╕िрдд рдирд╣ीं рдХी рдЬा рд╕рдХрддी – рдХिрд╕ी рдЬाँрдЪ рдкрдб़рддाрд▓ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдирдХो рд╣рддोрдд्‍рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдХे
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рдХे рд▓िрдП рдЪिंрддрди рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХ рдирд╣ीं рд╣ै।
  • рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рдХिрд╕ी рд╕рдорд╕्‍рдпा рдХे рднाрд╡ी рдкрд░िрдгाрдоों рдХो рд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्‍рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдХे, рдЙрди рдкрд░ рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рдк्рд░рднाрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै – рдЕрдкрдиे рд╕्‍рд╡рдпं рдХे рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рдЕрдкрдиे рд╡िрдЪाрд░ рд╡्‍рдп‍рдХ्‍рдд рдХрд░рдиे рдоें рдЙрдирдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ोंрдЧे।
  • рдирд╡ीрди рд╡िрдЪाрд░ рдХा рд╕ृрдЬрди рдЙрдд्‍рдкाрджрди рд╡ рдоौрд▓िрдХ рдЪिрди्‍рддрди рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХ рдЧुрдг рд╣ै – рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХा
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдоुрдЦ्‍рдп рд░ूрдк рд╕े …………. рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рдЕрдкрд╕ाрд░ी (рдмрд╣ुрд╡िрдз)
  • рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдПрд╡ं рдХрд▓ा рдк्рд░рджрд░्рд╢рдиिрдпाँ, рд╕ंрдЧीрдд рдПрд╡ं рдиृрдд्‍рдп рдк्рд░рд╕्‍рддुрддिрдпाँ рддрдеा рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдкрдд्рд░िрдХा рдиिрдХाрд▓рдиा ………… рдХे рд▓िрдП рд╣ै – рд╢ि‍рдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХ рдоाрд░्рдЧ рдЙрдкрд▓рдм्‍рдз рдХрд░ाрдиे


  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдоें рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХा рдкोрд╖рдг рдХрд░рддा рд╣ै – рдк्рд░рдд्‍рдпेрдХ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдХी рдЕрди्‍рддрд░्рдЬाрдд рдк्рд░рддिрднाрдУं рдХा рдкोрд╖рдг рдХрд░рдиे рдк्рд░рд╢्‍рди рдХрд░рдиे рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдЙрдкрд▓рдм्‍рдз рдХрд░ाрдиा।
  • рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рдХे рдкोрд╖рдг рд╣ेрддु, рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдЕрдкрдиे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдХाрд░्рдп рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдПрд╡ं рд▓рдХ्рд╖्‍рдп рдХेрди्рдж्рд░िрдд
  • рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рдХे рдкोрд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдиिрдо्‍рди‍рд▓िрдЦिрдд рдоें рдХिрд╕ рд╡िрдзि рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд▓ेрдиी рдЪाрд╣िрдП – рдм्рд░ेрди рд╕्‍рдЯाрд░्рдоिंрдЧ / рд╡िрдЪाрд░ाрд╡ेрд╢
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди рд╣ोрддी рд╣ै – рдирд╡ीрди рд░рдЪрдиा рдпा рдЙрдд्‍рдкाрджрди рд╕े
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рдЕрдкрд╕ाрд░ी рдЪिрди्‍рддрди рд╕े
  • ‘рдЕрдкूрд░्рдг рд░ेрдЦाрдЪिрдд्рд░ рдХे рдЕрд░्рдердкूрд░्рдг рддрдеा рд░ूрдЪिрдХाрд░рдХ рдЪिрдд्рд░ों рдХो рдмрдиाрдиा’ рдоाрдкрди рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдкрдж рд╣ोрдЧा – рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХे
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХ рдмाрд▓рдХ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ै – рдХрдаोрд░
  • рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдгों рдоें рдХिрди рднाрд░рддीрдпों рдХा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै – рдмाрдХрд░ рдоेрд╣ंрджी рдФрд░ рдкाрд╕ी
  • рдмाрд▓рдХ рдоें рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХी рд╢рдХ्рддि рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рд╢рдХ्рддि, рдирд╡ीрди рдХ्рд╖рдорддा, рдЙрдд्‍рдкाрджрдХ рдХ्рд░िрдпा рд╕рднी рд╢рдХ्рддिрдпाँ
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рддрд░ीрдХा рдЕрдз्‍рдпाрдкिрдХा рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдПрдХ рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдмрдЪ्‍рдЪे рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рд╣ोрдЧा – рдмрдЪ्‍рдЪे рдХा рд╡िрд╕्‍рддृрдд рд░ूрдк рд╕े рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХрд░рдиा, рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЬрдм рд╡рд╣ рд╕рдорд╕्‍рдпाрдУं рдХो рд╣рд▓ рдХрд░рддी рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ृрдЬрдиाрдд्‍рдордХрддा рдХा рддрдд्‍рд╡ рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕рдорд╕्‍рдпाрдПँ рди рд╕ुрд▓рдЭाрдиा
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рд╕ाрдоाрди्‍рдп рд╡рд╕्‍рддु рдХे рдирдпे-рдирдпे рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рддा рд╣ै, рдпрд╣ рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै – рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा
  • рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЕрдиुрдкрдпोрдЧी рд╡рд╕्‍рддुрдУं рд╕े рд╕ुрди्‍рджрд░ рд╡рд╕्‍рддु рдмрдиाрддा рд╣ै, рдпрд╣ рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै – рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХा рддрд░ीрдХा рдирд╣ीं рд╣ै, рд╡рд╣ рд╣ै – рдХुрд╢िрдХ्рд╖ा
  • рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдмाрд▓рдХों рдХे рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХे рд▓िрдП рдХाрд░्рдп рдирд╣ीं рдХрд░ेрдЧा – рдХрдаोрд░ рджрдг्‍рдб рджेрдЧा।
  • ”рднрдЧ्‍рдиाрд╢ा рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै – рдХिрд╕ी рдЗрдЪ्‍рдЫा рдпा рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рдоें рдмाрдзा рдкрдб़рдиे рд╕े рдЙрдд्‍рдкрди्‍рди рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рддрдиाрд╡।” рдХрдерди рд╣ै – рдЧुрдб
  • рдмाрд▓рдХों рдХे рдХुрд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддे рд╣ैं – рдЖрдиुрд╡ंрд╢िрдХ рдХाрд░рдг, рд╕्‍рд╡рднाрд╡рдЧрдд рдпा рд╕ंрд╡ेрдЧाрдд्‍рдордХ рддрдеा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ
  • ”рд╕рдоाрдпोрдЬрди рд╡рд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдгी рдЕрдкрдиी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдФрд░ рдЗрди рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं рдХी рдкूрд░्рддि рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рд╕ंрддुрд▓рди рд░рдЦрддा рд╣ै।” рдХрдерди рд╣ै – рдмोрд░िंрдЧ, рд▓ेрдЧ्‍рдлेрд▓्‍рдб, рд╡ेрд▓्‍рдб
  • ”рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдЕрдкрдиी рджु:рдЦрднрд░ी рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХो рднुрд▓ा рджेрддा рд╣ै”, рддो рдЙрд╕े рдХ्‍рдпा рдХрд╣рддे рд╣ै – рджрдорди
  • рдиिрд╖्‍рдкाрджрди рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзि рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдХौрди рд╣ैं – рд╣ाрд░्рдЯрд╢ोрд░्рди рд╡ рдоेрдп
  • рд╕ीрдЬोрдл्рд░ेрдиिрдпा рдХा рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдз рдХिрд╕рд╕े рд╣ै – рдордиोрд░ोрдЧ
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдоाрдирд╕िрдХ рддрдиाрд╡ рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХी рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ рд╡िрдзि рд╣ै – рдмाрдзा рджूрд░ рдХрд░рдиा।
  • рдПрдХ рд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХी рд╡िрд╢ेрд╢рддा рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡ैрдпрдХ्рддिрдХ рдЙрдж्рджेрд╢ें рдХा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди
  • рднрдЧ्‍рдиाрд╢ा рдХी рджрд╢ा рдоें рдЫाрдд्рд░ рдХा рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै – рдЖрдХ्рд░рдордгрдХाрд░ी рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░, рдЖрдд्‍рдорд╕рдорд░्рдкрдг, рдЧृрд╣рдд्‍рдпाрдЧ рдХрд░рдиा।
  • рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै – рдЧрддिрд╢ीрд▓
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХा рдХुрд╕рдоाрдпोрдЬрди рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ोрддा рд╣ै – рдЭрдЧрдб़ाрд▓ु рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдоें, рдкрд▓ाрдпрдирд╡ाрджी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдоें, рдЖрдХ्рд░рдордгрдХाрд░ी рдХे рд░ूрдк рдоें
  • рдХрд▓्‍рдкрдиा рдХी рдЕрдзिрдХрддा рдХे рдХाрд░рдг рджिрд╡ाрд╕्‍рд╡рдк्‍рди рджेрдЦрдиे рд╡ाрд▓ों рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं – рдХुрд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рд╡्‍рдпрдХ्рддि
  • рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдиे рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै – рдж्рд╡рди्‍рдж्рд╡, рддрдиाрд╡, рдХुрдг्‍рдаा
  • рд╡िрдЪрд▓рдиाрдд्‍рдордХ рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХे рд▓िрдП рд╣ोрддा рд╣ै – рдЕрдЪ्‍рдЫा, рдмुрд░ा, рд╕рд╣рдпोрдЧी
  • рдордирд╕्‍рддाрдкी рдмाрд▓рдХों рдХी рд╕рдорд╕्‍рдпा рдирд╣ीं рд╣ै – рдоौрд▓िрдХрддा
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдХे рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдоें рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдЬो рддрдд्‍рд╡ рдмाрдзрдХ рд╣ैं, рд╡рд╣ рд╣ै – рднрдЧ्‍рдиाрд╢ा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рд╡рд╣ рдХाрд░рдХ рдЬो рдХुрд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рдмाрд▓рдХ рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░ाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै – рдЕрд╕्рдеिрд░ рд╕ंрд╡ेрдЧ
  • рдЕрдЪ्‍рдЫे рд╕рдоाрдпोрдЬрдирдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै – рд╕рд╣рдирд╢ीрд▓рддा
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ी рд░рдХ्рд╖ाрдд्‍рдордХ рдпुрдХ्рддि рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕ाрд╣рдЪрд░्рдп
  • рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХी рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ рд╡िрдзि рд╣ै – рдмाрдзा-рдиिрд░ाрдХрд░рдг
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рддрдиाрд╡ рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ рдвंрдЧ рд╣ै – рдЙрджाрддीрдХрд░рдг
  • рдПрд░िрдХ्‍рд╕рди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЖрдк рдЕрдкрдиा рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрдд, рдпрджि рдЖрдк – рдпрджि рдЖрдк рдЕрдкрдиे рдЖрдкрдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиे рдоें рдЕрд╕рдорд░्рде рд╣ै।
  • рдиिрдо्‍рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рддрд░ीрдХा рдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдХा рд╣ै – рд▓рдХ्рд╖्‍рдпों рдХा рдк्рд░рддिрд╕्‍рдеाрдкрди
  • рдХुрд╕рдоाрдпोрдЬрди рдкрд░िрдгाрдо рд╣ै – рдХुрдг्‍рдаा рдХा, рддрдиाрд╡ рдХा, рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХा
  • рддрдиाрд╡ рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдк्рд░рдд्‍рдпрдХ्рд╖ рдвंрдЧ рдХौрди рд╕ा рд╣ै – рдЙрджाрдд्‍рддीрдХрд░рдг
  • рдПрдХ рдЫोрдЯा рдмाрд▓рдХ рдЬिрд╕े рдЙрд╕рдХे рдПрдХ рд╕ाрдеी рдиे рдкीрдЯा рд╣ै, рдШрд░ рд▓ौрдЯрдиे рдкрд░ рдЙрд╕рдХे рдЫोрдЯे рднाрдИ рдХो рд▓ाрдд рд▓рдЧाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдмाрд▓рдХ рдЬो рдк्рд░рддिрд░рдХ्рд╖ा рдпुрдХ्рддि рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै, рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рдк्рд░рддिрд╕्‍рдеाрдкрди
  • рджрдорди рдПрд╡ं рд╢рдорди рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै – рд░рдХ्рд╖ा рдпुрдХ्рддि рдХे
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ंрд╡ेрдЧ рдпुрдпुрдд्‍рд╕ा рдХे рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै – рдХ्рд░ोрдз
  • рдмрдЪ्‍рдЪे рдЬैрд╕ा рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиा рдПрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै – рдк्рд░рддिрдЧрдорди
  • рд░ोрдиेрдирд╡िрдЧ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдоाрдкрди рдХрд░рддा рд╣ै – рдХुрдг्‍рдаा рдХा
  • рдХिрд╢ोрд░ों рдоें рдж्рд╡рди्‍рдж्рд╡ рдЙрднрд░рдиे рдХा рдоुрдЦ्‍рдп рдХाрд░рдг рд╣ै – рдЕрд╡рд╕рд░ों рдХी рдк्рд░рддिрдХूрд▓рддा
  • рдордиोрд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдгрд╡ाрджिрдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрддृрдд्‍рдк рдЕрд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЗрдЪ्‍рдЫाрдУं рдХा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै – рдЗрджрдо् рд╕े
  • рдПрдХ рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЬो рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдПрдХ рдХрдорд░े рдоें рдмंрдж рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै рдФрд░ рдХिрд╕ी рд╕े рдоिрд▓рдиे рдпा рдмाрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдордиा рдХрд░ рджेрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд░рдХ्рд╖ा рдпुрдХ्рддि рдХाрдо рдоें рд▓े рд░рд╣ा рд╣ै – рдкрд▓ाрдпрди
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕рдоाрдЬ рд╡िрд░ोрдзी рдмाрд▓рдХ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕рдд्‍рдп рдирд╣ीं рд╣ै – рд╕рдоाрдЬ рд╡िрд░ोрдзी рдмाрд▓рдХ рдХे рд▓рдХ्рд╖्‍рдп рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рд╣ोрддे рд╣ैं।
  • рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЫोрдб़рдиे рд╡ाрд▓े рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХी рдж़рд╖्рдЯि рд╕े рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ंрдЧрдардиों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрд╕्‍рдеाрди рдХे рд╕्‍рддрд░ рдкрд░ рд╡िрднिрди्‍рди рдЙрдкाрдп рдХिрдП рдЧрдП рд╣ैं। рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╕ंрд╕्‍рдеाрдиिрдХ рд╕्‍рддрд░ рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдмрдЪ्‍рдЪे рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЫोрдб़ рджेрддे рд╣ैं – рдЬो рдмрдЪ्‍рдЪे рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдЪा рдХो рд╕्‍рд╡ीрдХाрд░ рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрддे рдЙрдирдХे рд▓िрдП рд╡िрдХрд▓्‍рдкрдиाрдд्‍рдордХ рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдЪा рдХा рди рд╣ोрдиा।
  • рдПрдХ рдЫोрдЯे рдХрдж рдХी рд▓рдб़рдХी рдКँрдЪी рдПрдб़ी рдХे рдЬूрддे рдкрд╣рди рдХрд░ рд▓рдо्‍рдмी рджिрдЦрдиा рдЪाрд╣рддी рд╣ै। рдЙрд╕рдиे рдиिрдо्‍рди рдоें рдХिрд╕ рд░рдХ्рд╖ाрдпुрдХ्рддि рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा – рдХ्рд╖рддिрдкूрд░्рддि
  • рдоाрдирд╕िрдХ рдердХाрди рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ै – рдз्‍рдпाрди рдХा рдХेрди्рдж्рд░िрдд рди рд╣ोрдиा।
  • рднрдЧ्‍рдиाрд╢ाрдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЖंрддрд░िрдХ рдХाрд░рдг рд╣ै – рдоाрдирд╕िрдХ рд╕ंрдШрд░्рд╖
  • ”рдХिрд╕ी рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдкрдиा рдЕрд╕्рддिрдд्‍рд╡ рднूрд▓ाрдХрд░ рдХिрд╕ी рджूрд╕рд░े рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдХे рдЧुрдгों рд╡ рдЕрд╡рдЧुрдгों рдХा рдЕрдиुрдХрд░рдг рдХрд░рдиा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рддाрджाрдд्‍рдоीрдХрд░рдг
  • рдЬрдм рд╡्‍рдпрдХ्рддि рдЕрд╕рдлрд▓рддा, рджु:рдЦ, рдкीрдб़ा рдХो рдмрд▓рдкूрд░्рд╡рдХ рднूрд▓рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै, рдЗрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं – рджрдорди
  • рдПрдХ рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдмाрд▓рдХ рдЕрдд्‍рдпрдзिрдХ рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рдХे рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдк्рд░рдердо рдЖрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै, рдЗрд╕े рдХिрд╕ рдк्рд░рддिрд░рдХ्рд╖рдг рдк्рд░рдгाрд▓ी рдоें рд░рдЦेंрдЧे – рдХ्рд╖рддिрдкूрд░्рддि
  • рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдоेрд▓ рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै – рдпुрдХ्рддिрдХрд░рдг – рдЕрдкрдиा рдЧुрд╕्‍рд╕ा рджूрд╕рд░ों рдкрд░ рдЙрддाрд░рдиा।
  • рдХुрдЫ рд▓ोрдЧों рдХा рдХрд╣рдиा рд╣ै рдХि рдЬрдм рдмाрд▓рдХों рдХो рдЧुрд╕्‍рд╕ा рдЖрддा рд╣ै рддो рд╡рд╣ рдЦेрд▓рдиे рдХे рд▓िрдП рдЪрд▓े рдЬाрддे рд╣ैं рдЬрдм рддрдХ рдкрд╣рд▓े рд╕े рдЕрдЪ्‍рдЫा рдорд╣рд╕ूрд╕рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं рдЙрдирдХे рд╡्‍рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдк्рд░рддिрд░рдХ्рд╖ा рддंрдд्рд░ рдк्рд░рддि‍рд▓рдХ्рд╖िрдд рд╣ै – рдкृрдердХ्рдХрд░рдг
  • рд╕рдоाрдпोрдЬрди рд╕े рддाрдд्‍рдкрд░्рдп рд╕्‍рд╡рдпं рдХा рд╡िрднिрди्‍рди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдЕрдиुрдХूрд▓рди рдХрд░рдиा рд╣ै рддाрдХि рд╕ंрддुрд╖्‍рдЯ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे – рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддाрдУं
  • рд╕्‍рдХूрд▓ рд╕े рднाрдЧрдиे рд╡ाрд▓े рдмाрд▓рдХ рдХे рдЕрдз्‍рдпрдпрди рдХी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧी рд╡िрдзि рд╣ै – рдХेрд╕ рд╕्‍рдЯрдбी рд╡िрдзि
  • рдХुрдЫ рдмाрд▓рдХ рдкुрд╕्‍рддрдХीрдп рдЬ्рдЮाрди рдЬрд▓्‍рджी рд╕ीрдЦ рд▓ेрддे рд╣ैं। рдХुрдЫ рд╡्‍рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░рдиे рдоें рдХुрд╢рд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं, рдпрд╣ рд╡िрднेрдж рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рдоूрд▓ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХा рдн рд╡ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд 

рд╡рд╣ рд╡िрдзि рдЬो ‘рджेрдЦрдХрд░ рд╕ीрдЦрдиे рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд’ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै – рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзि

  • рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे рддीрди рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕंрдЧ рд╣ैं – рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп ® рдЕрдз्‍рдпрдпрди ® рдЕрдз्‍рдпाрдкрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпाँ ® рдоूрд▓्‍рдпांрдХрди
  • рдоाрдз्‍рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ, 1953 рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рд╕्‍рддाрд╡िрдд рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ैं – рдЕрдиुрднрд╡ों рдХी рд╕рдо्‍рдкूрд░्рдгрддा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рд╕ाрдоुрджाрдпिрдХ рдЬीрд╡рди рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्‍рдзрддा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рдЕрд╡рдХाрд╢ рдХे рдХ्рд╖рдгों рдХे рд╕рджुрдкрдпोрдЧ рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • ”рднाрд░рдд рдХा рднрд╡िрд╖्‍рдп рдЙрд╕рдХी рдХрдХ्рд╖ाрдУं рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।” рдпрд╣ рдордд рдХिрд╕ рдЖрдпोрдЧ рдХा рд╣ै – рдХोрдаाрд░ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдЖрдпोрдЧ
  • рдХрдХ्рд╖ा рд╢िрдХ्рд╖рдг рддрдм рдЕрдЪ्‍рдЫा рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬрдм рдЫाрдд्рд░ – рдк्рд░рд╢्‍рди рдкूрдЫрддे рд╣ैं।
  • рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्‍рдд рдЙрдкрдоा рджी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै – рдоाрд▓ी рд╕े
  • рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХрддा рд╣ै – рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдпों рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ेрддु
  • рджрд▓-рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХा рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЧрдпा – рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें



  • рдкрд░рдо्‍рдкрд░ाрдЧрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзि рд╣ै – рд╡्‍рдпाрдЦ्‍рдпाрди рд╡िрдзि
  • рдХौрди рд╕ा рдЧुрдг рд╡рд╕्‍рддुрдиिрд╖्‍рда рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХा рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдиिрд╖्‍рда
  • рдЕрдЪ्‍рдЫे рдк्рд░рд╢्‍рди-рдкрдд्рд░ рдоें рдЧुрдг рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП – рд╡ैрдШрддा, рд╡िрд╢्‍рд╡рд╕рдиीрдпрддा, рд╡рд╕्‍рддुрдиिрд╖्‍рдарддा
  • рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдиिрд░्рдоाрдг рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓рддा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рд╡िрд╡िрдзрддा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдмाрд▓рдХ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдоाрддृрднाрд╖ा рдХो рд╕ीрдЦрддा рд╣ै – рдоाрддृрдмोрд▓ी рдХे рд░ूрдк рдоें
  • рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдЪा 2005 рдХी рдХाрд░्рдпрд╢ाрд▓ी рдЖрдпोрдЬिрдд рдХी рдЧрдИ – NCERT рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी рдоें
  • рд╡िрд╖рдп рд╡рд╕्‍рддु рдХो рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рдЕंрд╢ों рдоें рдмांрдЯрдиे рдХा рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै – рд╡िрд╢्‍рд▓ेрд╖рдг рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • NCERT рдЬोрд░ рджेрддी рд╣ै – рдмाрд▓ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрд░
  • рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдЪा 2005 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдк्рд░рднाрд╡ी рд╢िрдХ्рд╖рдХрд╣ेрддु рдЖрд╡рд╢्‍рдпрдХ рд╣ै – рдЫाрдд्рд░ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг, рджृрд╢्‍рдп-рд╢्рд░рд╡्‍рдп рд╕ाрдордЧ्рд░ी, рдпोрдЧ्‍рдп рд╢िрдХ्рд╖рдХ
  • рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп- рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдЪा 2005 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдиिрд░्рдоाрдг рдХा рд╕рдмрд╕े рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्‍рдд рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд рд╣ै – рдмाрд▓‍ рдХेрди्рдж्рд░िрдпрддा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд, рд▓рдЪीрд▓ा рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо, рдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓рддा рдХा рд╕िрдж्рдзाрди्‍рдд
  • рдЬрдм рдмрдЪ्‍рдЪा рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдирдХ्‍рд╢े рд╕े рдкрдв़рддा рд╣ै, рддрдм рдирдХ्‍рд╢ा – рдк्рд░ोрдЬेрдХ्‍рдЯрд░ рд╕े рдКрдкрд░ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।
  • рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдЪा 2005 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХे рдЧुрдгों рдХो рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – рджो рд╡рд░्рдЧों рдоें
  • рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХा рд╡िрд╢ेрд╖ рдЧुрдг рд╣ै – рд╕рд╣рдирд╢ीрд▓
  • рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдпा 2005 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХी рднूрдоिрдХा рд╣ै – рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рд▓рдХ्рд╖्‍рдпों рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि, рд╢िрдХ्рд╖рдг рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдк्рд░рднाрд╡ी рдмрдиाрдиा, рдк्рд░рднाрд╡ी рдоूрд▓्‍рдпांрдХрди
  • рд╢िрдХ्рд╖рдг рдоें рдХिрд╕рдиे рдкाँрдЪ рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рдкрдж рджिрдпे – рд╣рд░рдмрд░्рдЯ
  • рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХрд░рддे рд╕рдордп рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдХो рдз्‍рдпाрди рдирд╣ीं рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП – рдЬाрддिрдЧрдд рднेрджрднाрд╡ рдХा
  • рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдЧृрд╣-рдХाрд░्рдп рджिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП – рд╕ंрддुрд▓िрдд
  • рдХिंрдбрд░ рдЧाрд░्рдЯрди рдкрдж्рдзрддि рдоें рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХी рднूрдоिрдХा рд╣ोрддी рд╣ै – рдкрде рдк्рд░рджрд░्рд╢рдХ
  • рдХिрд╕ рдзाрд░ा рдХे рдЕрди्‍рддрд░्рдЧрдд рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХे рд▓िрдП рдЕрдХाрджрдоिрдХ рдЙрдд्‍рддрд░рджाрдпिрдд्‍рд╡ рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै – 24
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХा рд╕рд░्рд╡ोрдд्‍рддрдо рддрд░ीрдХा рд╣ै – рдХрд░рдиा।
  • рдЦेрд▓ рдкрдж्рдзрддि рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рдоाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं – рд╣ेрдирд░ी рдХॉрдбрд╡ेрд▓ рдХुрдХ
  • рдЦेрд▓ рдкрдж्рдзрддि рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╡िрдзि рдирд╣ीं рд╣ै – рд╡्‍рдпाрдЦ्‍рдпाрди
  • рдХ्рд░िрдпाрдд्‍рдордХ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै – рдЕрдз्‍рдпाрдкрдХ рдж्рд╡ाрд░ा
  • рд╢िрдХ्рд╖рдг рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╣ै – рдЖрд╢्рд░िрдд рдЪрд░
  • NCF 2005 рдмрд▓ рджेрддे рд╣ै ………………. – рдХрд░рдХे рд╕ीрдЦрдиे рдкрд░
  • NCF 2005 рдоें рдХрд▓ा рд╢िрдХ्рд╖ा рдХो рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдЬोрдб़рдиे рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рд╣ै – рд╕ांрд╕्‍рдХृрддिрдХ рд╡िрд░ाрд╕рдд рдХी рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рдХрд░рдиा, рдЫाрдд्рд░ों рдХे рд╡्‍рдпрдХ्рддिрдд्‍рд╡ рдФрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्‍рд╡ाрд╕्‍рде्‍рдп рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиा।
  • рдХाрд░्рдпрд╕ूрдЪрдХ рдХ्рд░िрдпा ‘рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░рдиा’ рдХिрд╕ рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ै – рдЬ्рдЮाрди
  • рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХी рд╡‍рд╣ рд╡िрдзि рдЬिрд╕рдоें рд╡िрдж्рдпा‍рд░्рдеी рдХो рдПрдХ рдЦोрдЬी рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै – рд╣्рдпूрд░िрд╕्рдЯिрдХ рд╡िрдзि
  • рдЬрдм рдПрдХ рдЫाрдд्рд░ рдЧрдгिрдд рдХी рд╕рдорд╕्‍рдпा рдХो рд╕्‍рд╡рдпं рд╣рд▓ рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै, рддो рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे рдХिрд╕ рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рдХी рдкूрд░्рддिрдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै – рдЬ्рдЮाрдиोрдкрдпोрдЧ
  • рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдоें рдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдиा рд╕ीрдЦрддे рд╣ैं рдпा рдирд╣ीं, рдЗрд╕рдХा рдкрддा рд▓рдЧाрдиे рдХे рд▓िрдП рдмрдиाрдП рдЧрдП рдк्рд░рд╢्‍рди рдиिрдо्‍рдирд▓िрдЦिрдд рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рд╕े рд╕рдо्‍рдмрди्рдзिрдд рд╣ोंрдЧे – рдХौрд╢рд▓
  • рдЖрдЧрдорди рд╡िрдзि рдоें рдЫाрдд्рд░ рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░ рд╣ोрддा рд╣ै – рд╡िрд╢िрд╖्‍рдЯ рд╕े рд╕ाрдоाрди्‍рдп рдХी рдУрд░
  • рдиिрдо्‍рдиांрдХिрдд рдоें рд╕े рдкाрда рдпोрдЬрдиा рдХा рдЕंрдЧ рдирд╣ीं рд╣ै – рдЬाँрдЪ рдХाрд░्рдп
  • рд╣рд░рдмрд░्рдЯ рдХी рдкंрдЪрдкрджीрдп рдк्рд░рдгाрд▓ी рдоें рдкрд░िрдЧрдгिрдд рдкрдж рдирд╣ीं рд╣ै – рдоूрд▓्‍рдпांрдХрди
  • рджрд▓ीрдп рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрдж्рдзрддि рдХा рдк्рд░ाрд░рдо्‍рдн рд╣ुрдЖ – рдЕрдоेрд░िрдХा
  • рд╕ूрдХ्рд╖्‍рдо рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХा рд╕рдордп рд╣ै – 5-10 рдоिрдирдЯ
  • рд╕ाрд╣рдЪрд░्рдп рд╡िрдзि рдХा рдЖрд╡िрд╖्‍рдХाрд░ рдХिрдпा – рдоांрдЯेрд╕рд░ी
  • рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рдХिрдбрд░ рдЧाрд░्рдЯрди рдкрдж्рдзрддि рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдХिрдпा – рдл्рд░ोрдмेрд▓
  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдПрдХ рд╕ाрдзрди рд╣ै – рдЕрдиौрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा



рдзрди्рдпрд╡ाрдж






Comments